Bài 1: Gian lận trong kê khai

- Điều tra -

Tổng số nợ đọng thuế tính đến 28-2-2011 trên địa bàn Nghệ An lên tới 579 tỷ đồng. Trong đó khoản nợ thuế dây dưa là 251,9 tỷ. Đây là số thuế nợ đọng lớn nhất từ trước đến nay. Một số doanh nghiệp nợ hàng chục tỷ đồng trong nhiều năm...

Thật khó khăn khi tìm và gặp được các vị Giám đốc, Chủ tịch HĐQT các doanh nghiệp nợ đọng thuế. Dường như nói đến vấn đề này, các doanh nghiệp ngay lập tức tìm cách lẩn tránh. Khi chúng tôi quay phim, chụp ảnh thì bị xua đuổi.

Tìm hiểu một số doanh nghiệp được biết, khi kê khai thuế, họ đã khai không đúng khá nhiều khoản thu, chi. Công ty Đầu tư và phát triển Miền Trung (Nguyễn Thái Học-Thành phố Vinh) kinh doanh vận tải, đào tạo lái xe ô tô, kinh doanh xăng, dầu, gas, bất động sản, đầu tư các dự án khá sôi động trên địa bàn Thành phố Vinh. Từ năm 2008 đến 15-4-2011, công ty này còn nợ đọng thuế hơn 15 tỷ đồng! Kế toán trưởng Văn Việt Hùng thanh minh: "Trong thông báo nợ thuế của Cục thuế Nghệ An thì 7,6 tỷ đồng là thuế Thu nhập doanh nghiệp, còn lại là thuế Giá trị gia tăng và tiền phạt nộp chậm. Do công ty đang khó khăn về nguồn vốn, triển khai nhiều dự án một lúc và chưa nhất trí với số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp nên công ty chưa nộp".

Cán bộ Chi cục Thuế Vinh kiểm tra thuế ở doanh nghiệp.

Qua tìm hiểu hồ sơ chứng từ của doanh nghiệp hai năm 2007 và 2008 ở công ty này cho thấy: Chi phí quản lý doanh nghiệp qua kiểm tra nhỏ hơn so với quyết toán là 43,3 triệu đồng, trong đó chi phí thù lao sát hạch không hợp lý 104 triệu đồng, thuế GTGT đầu vào không hợp lý 5,9 triệu đồng, truy thu phí xây dựng 1% là 54,7 triệu đồng. Chi phí khác qua kiểm tra cũng nhỏ hơn so với quyết toán của doanh nghiệp là 6,3 tỷ đồng. Ngoài ra, tổng lãi tăng trong hai năm so với quyết toán số là 6,42 tỷ đồng. Thuế Thu nhập doanh nghiệp tăng so với quyết toán hơn 7,5 tỷ đồng phát sinh từ hoạt động góp vốn và chuyển quyền thuê đất.

Kế toán trưởng cho biết hoạt động góp vốn bằng tài sản để thành lập doanh nghiệp phục vụ sự nghiệp giáo dục đào tạo không phải nộp thuế. Nhưng căn cứ vào Thông tư số 134/2007/ TT-BTC (23/11/2007) của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) Cục thuế Nghệ An xác định công ty phải nộp thuế TNDN 7,6 tỷ đồng. Hiện nay công ty đang đầu tư dự án bất động sản Saigon Sky và đầu tư xây dựng các trung tâm đào tạo lái xe, hoạt động kinh doanh hiệu quả nhưng vẫn nợ thuế.

Đến Công ty CP Đồng Tâm (số 14 đường Đinh Lễ - Thành phố Vinh) với ngành nghề kinh doanh là khai thác, sản xuất mua bán vật liệu xây dựng, hiện nợ thuế 1,178 tỷ đồng thì Giám đốc đi vắng. Báo cáo tài chính của Công ty này do kế toán cung cấp cho thấy công ty chỉ nợ thuế 377 triệu đồng. Trong khi đó, Chi cục thuế Tp Vinh cho biết công ty này hiện nợ trên 1 tỷ đồng. Theo ông Bùi Phương Nam, Đội trưởng đội kiểm tra doanh nghiệp Chi cục thuế thành phố Vinh thì Báo cáo đó thể hiện không trung thực. Quyết toán và chứng từ một số năm trước cũng bộc lộ chưa đúng và chưa hợp lệ. Trong hai năm 2008-2009, Thuế Giá trị Gia tăng khấu trừ đầu vào số tiền 4.389.000 đồng nhưng hóa đơn không hợp lệ. Thuế Tài nguyên năm 2008 công ty chưa thực hiện kê khai hoạt động khai thác đá xây dựng số tiền thuế 208.435.031 đồng, phí môi trường 77 triệu đồng. Năm 2009, tính ra thuế còn thiếu 135.788.525 đồng. Tổng cộng truy thu thuế hai năm 592.341.270 triệu đồng. Kiểm tra tại công ty CP SXKD và XDCT 757 cũng cho thấy: năm 2006, chi phí SXKD hàng hóa dịch vụ giảm 70,5 triệu đồng so với quyết toán của doanh nghiệp, giá vốn hàng bán giảm 56 triệu đồng so với quyết toán, lợi nhuận tăng 70 triệu. Năm 2007 chênh lệch thuế TNDN còn phải nộp thêm 42,4 triệu đồng. Đến nay công ty này còn nợ thuế 1,6 tỷ đồng.

Trao đổi về một số gian lận trong tự kê khai của các doanh nghiệp, cán bộ kiểm tra thuế Chi cục thuế Vinh cho biết: Một số do kế toán yếu về nghiệp vụ, nhưng phần lớn là cố tình khai gian, khi kiểm tra phát sinh số thuế lớn lại không chịu nộp. Nhưng các doanh nghiệp rất có "kinh nghiệm" đã nhanh chóng hợp thức chứng từ rất "ngon "!.

Châu Lan