Khắc phục hiện tượng ra quả cách năm cho cây trồng
Ở một số loại cây ăn quả hàng năm thường có hiện tượng ra quả không đều (năm có, năm không) người ta gọi đó là hiện tượng cây ra quả cách năm. Hiện tượng này xảy ra làm cho sản lượng quả hàng năm thất thường ảnh hưởng đến thu nhập của các nhà vườn và tâm lý của các hộ muốn trồng và thâm canh cây ăn quả. Để giúp các nhà vườn trồng cây ăn quả đạt hiệu quả kinh tế cao, bà con cần hiểu rõ nguyên nhân của hiện tượng ra quả cách năm để có biện pháp khắc phục hiện tượng này hiệu quả.
Nguyên nhân: Cây giống được nhân từ cây bố, mẹ ra quả không ổn định; Do thời gian mang quả (từ lúc đậu quả đến lúc thu hoạch) kéo dài nên cây trồng bị đuối sức; Khi thu hoạch, bẻ cành quá đau, bẻ hết cành lá không còn các mầm ngủ ở gần đầu cành, cây không ra được lộc thu. Thao tác khi thu hoạch làm dập, gãy cành đều làm cho cây thất thu vào mùa quả năm sau; Do quá trình chăm sóc chưa hợp lý, sau khi thu hoạch bà con không tiến hành bón phục hồi cho cây hoặc có bón cũng bón không kịp thời, không đúng cách nên làm cho cây suy kiệt dinh dưỡng dẫn đến hiện tượng ra quả cách năm; Sau khi thu hoạch không tiến hành cắt tỉa những cành đã mang quả, những cành bị bệnh, những cành la, cành vượt, cành nằm trong tán.
Vườn cam ở Nam Đàn
Biện pháp khắc phục: Sau khi thu hoạch bà con cần bón phục hồi lại cây bằng những sản phẩm có hàm lượng dinh dưỡng thích hợp giúp cây phục hồi nhanh như phân hữu cơ vi sinh, phân tổng hợp. Trong quá trình chăm sóc cần bón phân cân đối qua các giai đoạn giúp cây sinh trưởng phát triển tốt để cây phân hoá mầm hoa nuôi quả tốt hơn. Khi cây nuôi quả cần tỉa bớt những quả bị lép, dị tật, sâu bệnh hại, và những quả ra muộn... chỉ để lại số lượng quả phù hợp với tuổi cây, sức sinh trưởng của cây. Ngoài ra, tuỳ thuộc vào chân đất, mùa vụ bà con nên để số lượng quả trên cây hợp lý. Không nên neo quả quá lâu trên cây vì làm cho cây dốc hết sức nuôi quả. Không nên ép cây ra hoa quá sớm so với tuổi hay lạm dụng quá mức việc sử dụng hoá chất để xử lý cây ra hoa trái vụ. Cần theo dõi và thu hoạch quả khi vừa chín sinh lý. Cần có biện pháp cắt tỉa, tạo tán, bón phân nhằm giúp cây phục hồi nhanh và có chế độ bón phân hợp lý dựa trên các yếu tố như tuổi cây, năng suất vụ trước, chân đất, kinh nghiệm bón phân ở những năm đạt năng suất cao... Khi thu hoạch bà con nên dùng kéo cắt các chùm quả kèm theo 1 - 2 lá, tuyệt đối không làm gãy dập cành, không bẻ trụi hết cành lá.
Trên đây là một số nguyên nhân cơ bản và biện pháp để khắc phục hiện tượng ra quả cách năm trên cây ăn quả. Chúc các nhà vườn áp dụng thành công để nâng cao hiệu quả kinh tế trong quá trình thâm canh cây ăn quả lâu năm.
Trần Thị Hoài Phương - (Trung tâm KNKN Nghệ An)