Trách nhiệm của đơn vị cung ứng giống?

(Baonghean) - 40 hộ dân xã Lĩnh Sơn (Anh Sơn) bàng hoàng trước cánh đồng ngô giống NK 6654 xanh tốt, cho bắp dày và to... nhưng ở mỗi nách bắp chính lại mọc thêm ra 2- 4 bắp phụ, tỷ lệ trên 90% bắp chỉ là lõi trắng, không hạt. Nguyên nhân được khẳng định là do giống.

Tại ruộng ngô đã được dọn sạch về cho trâu bò ăn, ông Nguyễn Công Quế ở thôn 2, xã Lĩnh Sơn (Anh Sơn) cho biết: "Dựa trên kết quả trồng khảo nghiệm giống ngô NK6654 của vụ xuân năm 2009 tại địa phương (năng suất đạt 55- 60 tạ/ha), vụ xuân năm nay gia đình tôi tiếp tục mua giống ngô này về trồng trên diện tích 6 sào. Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng chăm sóc, đến thời điểm chuẩn bị thu hoạch thì phát hiện các bắp đều không có hạt, nhiều bắp mọc thêm 2 - 3 bắp phụ, xoè ra hình nải chuối. Với kinh nghiệm trồng ngô hàng chục năm, chúng tôi cũng không lý giải được tại sao ngô vụ này lại có hiện tượng như vậy. Trong khi các giống khác như C919, NK4300... trồng trên cùng một cánh đồng đều phát triển tốt và cho năng suất trung bình 3 tạ/sào.

Cùng với nhiều hộ khác trong thôn 13, gia đình ông Nguyễn Công Đắc cũng trồng 5 sào ngô giống NK6654 do Trạm giống huyện Anh Sơn cung ứng cũng bị hiện tượng như trên.

Giống ngô NK6654 do công ty Sygenta sản xuất trồng trên đất Anh Sơn có nhiều bắp mọc thêm 2- 4 bắp phụ, tỷ lệ bông không hạt chiếm trên 90%.

Vụ xuân 2011, xã Lĩnh Sơn gieo trồng 77,06 ha ngô, trong đó có 3 ha giống NK6654 trồng chủ yếu ở thôn 1, 2 và thôn 13. Ông Nguyễn Văn Quý, Phó Chủ tịch UBND xã Lĩnh Sơn, cho biết: "Ngay sau khi nhận được thông tin ngô NK6654 không có hạt, Ban Nông nghiệp xã đã báo cáo lên huyện, đề xuất công ty sản xuất giống, nhà phân phối và đơn vị cung ứng lập đoàn kiểm tra thực tế. Qua kiểm tra, kết luận: Ngô NK6654 có hiện tượng một bông chia ra làm nhiều bông nhỏ, trên bông không có hạt chiếm đến hơn 90% là do giống này không phù với điều kiện gieo muộn... Về phía xã, chỉ yêu cầu được bồi hoàn lại số tiền giống (4.920.000 đồng) để động viên, san sẻ khó khăn cho người nông dân, nhưng từ đó đến nay phía nhà cung ứng giống vẫn chưa có động thái gì đối với người dân".

Anh Phạm Đình Đức - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Anh Sơn, cho biết: Giống ngô NK6654 của công ty Sygenta sản xuất đã được trồng khảo nghiệm trên đất Anh Sơn từ vụ xuân năm 2009. Qua kết quả khảo nghiệm cho thấy cây to, bộ lá khoẻ, bắp to đều và hạt phủ kín; thời vụ chín đồng đều... năng suất đạt 55 - 60 tạ/ha. Nhưng đến vụ hè thu 2010, giống này đã có biểu hiện thoái hoá, sinh trưởng khác thường (một mắt ra 3 bắp) ở các xã Cẩm Sơn, Tam Sơn, Đỉnh Sơn... các nhà sản xuất, nhà cung ứng giống đã nhận định, sở dĩ xảy ra hiện tượng trên là do giống NK6654 không thích hợp trồng trên đất đồng vệ, đất khô hạn. Sau khi tổ chức hội thảo, huyện đã đánh giá lại giống ngô này hiệu quả, năng suất thấp, nên vụ xuân 2011 huyện đã khuyến cáo người dân không nên đưa vào sản xuất.

Chúng tôi đến Trạm Giống cây trồng huyện Anh Sơn, được biết: Đầu năm 2011, đơn vị đã nhận 1,8 tấn giống ngô NK6654 của Công Ty Sygenta sản xuất, do Công Ty Vật tư Nông nghiệp Bắc Giang phân phối. Trong vụ xuân 2011, Trạm chỉ mới xuất bán được 60 kg giống này cho bà con xã Lĩnh Sơn. Sau khi nhận được thông tin ngô đến kỳ thu hoạch có bắp nhưng không có hạt, Trạm đã báo ngay cho Công ty VTNN Bắc Giang về kiểm tra, làm rõ nguyên nhân và trả lại giống ngô này.

Ở cả 2 cuộc họp bàn, lập biên bản kiểm tra diện tích giống ngô NK6654 (ngày 20/7 và ngày 23/7/2011), phía đại diện công ty sản xuất, phân phối giống đều cho rằng, nguyên nhân dẫn đến hiện tượng ngô không hạt là do giống "mẫn cảm" với thời tiết cục bộ, người dân sản xuất không đúng quy trình kỹ thuật... chứ không phải do giống kém chất lượng. Việc bồi thường cũng phải chờ xin ý kiến cấp trên. Nhưng các lý do nêu trên Ban Nông nghiệp xã Lĩnh Sơn đều phản đối, vì: "Nếu do thời tiết, tại sao các giống ngô khác trên cùng cánh đồng vẫn ra bông bình thường và cho năng suất cao? Nếu bà con chăm sóc không đúng quy trình thì ngô NK6654 không thể phát triển xanh tốt, cây to, khoẻ và cho bắp dày như thế... ".

Theo quan điểm của huyện, phía nhà sản xuất, nhà phân phối giống phải chịu trách nhiệm, xem xét thoả đáng việc bồi thường thiệt hại cho bà con nông dân trên tinh thần thoả thuận trực tiếp với xã ".

Như vậy đã có ý kiến trái ngược, không thống nhất từ phía chính quyền địa phương và nhà sản xuất, công ty phân phối giống. Việc cần làm ngay lúc này là giải quyết nhanh gọn việc hỗ trợ thiệt hại để bà con nông dân yên tâm sản xuất; tạo dựng lòng tin đối với doanh nghiệp sản xuất, nhà cung ứng giống cũng như đối với Trạm Giống cây trồng Anh Sơn.

Ngọc Anh