Chấn chỉnh lãi suất huy động và thực hiện tốt việc cho vay ưu đãi

(Baonghean.vn). Chỉ thị 02 của Ngân hàng Nhà nước ban hành ngày 7/9/2011 về việc "Chấn chỉnh việc thực hiện quy định về mức lãi suất huy động bằng đồng Việt Nam và bằng đô la Mỹ của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài" được xem là "phương thuốc" đặc trị căn bệnh huy động vốn vượt trần 14% của các NHTM trong thời gian qua.

Với biện pháp xử lý khá mạnh tay của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), người quản lý, điều hành của tổ chức tín dụng vi phạm quy định về mức lãi suất huy động theo quy định tại Thông tư số 02 và Thông tư số 14 của NHNN sẽ bịđình chỉ, miễn nhiễm chức vụ trong thời hạn 3 năm... Đây được hy vọng sẽ là chế tài đủ mạnh để dẹp bỏ tình trạng mặc cả lãi suất chẳng khác nào giữa chợ của hệ thống NHTM trong thời gian qua; đồng thời ổn định thị trường và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng phục vụ sản xuất kinh doanh với lãi suất phù hợp.

Các NHTM đang từng bước hạ lãi suất cho vay

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hữu Phàng- Giám đốc NHNN Chi nhánh Nghệ An, cho biết: Ngay sau khi có Chỉ thị 02 của NHNN, thanh tra NHNN chi nhánh Nghệ An đã thành lập 4 đoàn kiểm tra, trong đó 2 đoàn thường xuyên kiểm tra, thanh tra tại 2 NHTM gồm NH Công thương và NH Xuất nhập khẩu chi nhánh Vinh; 2 đoàn làm nhiệm vụ thường xuyên kiểm tra theo dõi các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP.Vinh. Kế hoạch từ nay đến cuối năm thành lập 3 đoàn kiểm tra một số NHTMCP trên địa bàn, có thể kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất nhằm đảm bảo tính khách quan.

NHNN cũng đã thiết lập 2 đường dây nóng để các tổ chức, cá nhân phát hiện ngân hàng nào vi phạm huy động vốn vượt trần có thể báo trực tiếp về NHNN. Qua đợt ra quân kiểm tra, từ ngày 8/9 đến nay, trên địa bàn Nghệ An chưa phát hiện đơn vị nào vi phạm. Tuy vậy vẫn còn những khó khăn trong quá trình kiểm tra, qua theo dõi ở các tổ chức tín dụng, với những khách hàng mới hiện nay chưa thấy huy động quá 14%/năm, nhưng các khách hàng cũ trước đây đã gửi quá 14%, nay đến hạn vẫn được các ngân hàng ngấm ngầm thoả thuận lãi suất cao.

Ngoài ra, đối với những khách hàng lớn, ngân hàng đến tận nhà khách hàng thoả thuận lãi suất, nhận tiền gửi và khách hàng nhận sổ tiết kiệm. Hoạt động huy động "chui" rất khó kiểm tra, kiểm soát. NHNN đang cố gắng theo dõi đối với hiện tượng này, khi có chứng cứ cụ thể, kiên quyết xử lý nghiêm khắc, nhằm lập lại môi trường tài chính tín dụng công bằng, lành mạnh cho các tổ chức tín dụng trên địa bàn và đểđảm bảo cho nhóm đối tượng khách hàng XNK, nông, lâm, ngư nghiệp, doanh nghiệp nhỏ vừa... được vay vốn lãi suất 17 - 19% như cam kết của 12 NHTM hàng đầu Việt Nam.

Một trong những đơn vị nghiêm túc thực hiện cam kết trên là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh. Ngân hàng vừa chỉđạo các đơn vị trong toàn chi nhánh thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 02 của NHNN, lãi suất huy động cao nhất 14%/năm, lãi suất cho vay ngắn hạn từ 17- 19%. Trong đó hộ sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp lãi suất vay tối thiểu 17%/năm, các đối tượng khác tối thiểu 18%/năm; riêng cho vay các đơn vị xuất khẩu có cam kết bán ngoại tệ cho ngân hàng, lãi suất cho vay tối thiểu 16,5%/năm. Lãi suất cho vay trung hạn: cho vay hộ sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp 18,5%/năm. Các đối tượng khác, tối thiểu 19,5%/năm. Lãi suất cho vay dài hạn 20,5%/năm.

Ông Phan Hoàng Vượng- Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh, cho biết: Chúng tôi đã tổ chức cho các phòng chuyên môn nghiệp vụ tỉnh tích cực đi kiểm tra ở các ngân hàng cơ sở, chỉđạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 02, nếu lãnh đạo ngân hàng cơ sởđể huy động, cho vay vượt quá quy định, ngân hàng tỉnh sẽ có chế tài xử lý nghiêm túc theo mức độ vi phạm.

Bà Ngô Thị Việt, khối 15- Thị trấn Hưng Nguyên chia sẻ: gia đình tôi được NH Nông nghiệp Hưng Nguyên cho vay 300 triệu đồng, lãi suất 17%/năm đểđầu tư sản xuất nhựa 3G. Nhờ có chủ trương của Nhà nước mà những hộ sản xuất kinh doanh nông nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa như chúng tôi mới tiếp cận được nguồn vốn với lãi suất "dễ thở" hơn trước đây.

Tuy vậy, việc cho vay lãi suất ưu đãi chưa được thực hiện thỏa đáng đối với nhiều doanh nghiệp. Ông Thái Đại Phong- Giám đốc Công ty TNHH Đức Phong chia sẻ: Doanh nghiệp chúng tôi chuyên sản xuất kinh doanh hàng mây tre và hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu. Hàng năm tạo công ăn việc làm cho 3.000 lao động nông thôn với mô hình doanh nghiệp đào tạo nghề, cung ứng nguyên vật liệu, thu mua sản phẩm trực tiếp cho người lao động tại các địa phương trong tỉnh. Bình quân mỗi tháng xuất khẩu 10 container hàng/tháng, kim ngạch xuất khẩu đạt 20 tỷđồng/năm.

Doanh nghiệp vay vốn tại Ngân hàng Công thương Nghệ An, đến nay vẫn phải chịu mức lãi suất 19,5%/năm, chưa được hưởng lãi suất ưu đãi 17- 19%/năm đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh hàng hoá vùng nông nghiệp nông thôn, đơn vị xuất nhập khẩu. Khi chúng tôi hỏi ngân hàng thì được trả lời: doanh nghiệp đóng trong Khu công nghiệp nhỏ Nghi Phú, không thuộc đối tượng được vay lãi suất 17- 19%/năm. Như vậy, quả là chính sách chưa đến với doanh nghiệp chúng tôi, doanh nghiệp tiếp tục kiến nghị ra NH Công thương Việt Nam để hỏi thấu đáo về vấn đề này.

Thiết nghĩ, cả lãi suất đầu vào - đầu ra của các NHTM cần phải được công khai, minh bạch để các đối tượng khách hàng được tiếp cận vốn thoảđáng, tránh sự nhập nhèm, khiến các tổ chức, cá nhân vay vốn sản xuất, kinh doanh thuộc nhóm đối tượng ưu tiên vẫn phải chịu lãi suất cao...

Quỳnh Lan