Báo động tình trạng lây nhiễm HIV ở miền núi
(Baonghean) - Theo số liệu thống kê của Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh, đến tháng 9/2011 toàn tỉnh có 6.113 trường hợp nhiễm HIV, trong đó 10 huyện miền núi chiếm 47,6%. Số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS 3.266 người; 1.954 người đã tử vong do AIDS, 388/479 xã, phường, thị trấn của 20 huyện, thành, thị có người nhiễm HIV/AIDS, tỷ lệ nữ giới nhiễm HIV chiếm 13,98%, nam giới chiếm 86,02%; phần lớn tập trung từ độ tuổi 20 - 39 (chiếm 88,9%).
Tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS ở đồng bằng có xu hướng giảm nhưng lại gia tăng ở các huyện miền núi như Tương Dương, Quế Phong, Quỳ Châu... Nguyên nhân chính là hành vi tình dục không an toàn và sử dụng ma tuý khá phổ biến. Trao đổi với chúng tôi, bác sỹ Trịnh Hùng Tiến - Phó Giám đốc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS trăn trở: Có thể nói hiện nay HIV là loại dịch có đầu vào mà chưa có đầu ra, đường truyền nhiễm là do hành vi con người, thông qua hiện tượng tiêm chích ma tuý và tình dục không an toàn, đây là 2 hành vi khiến con người khó kiểm soát được bản thân, nhất là bà con ở vùng cao sự hiểu biết về phòng chống HIV còn thấp nên HIV có cơ hội phát triển khá nhanh... Điển hình như huyện Quế Phong, cách đây 8 năm số người nhiễm HIV/AIDS của huyện đứng thứ 11/19 huyện, thành, thị xã nhưng đến năm 2010 Quế Phong đứng thứ 3 cả tỉnh về số người nhiễm, mỗi năm Quế Phong phát hiện khoảng 200 - 300 người nhiễm mới.
Một trong những nguyên nhân khiến công tác phòng, chống HIV/AIDS gặp nhiều khó khăn, đó là tỉnh ta có địa bàn dân cư phân bố rộng, đi lại khó khăn nên hệ thống giám sát đánh giá của Trung tâm phòng chống HIV/AIDS chưa được triển khai một cách đồng bộ. Nhân lực ở hệ thống Trung tâm y tế huyện còn non, cán bộ chưa được đào tạo có hệ thống; việc triển khai chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm; nguồn ngân sách đầu tư của chương trình phòng, chống HIV/AIDS còn hạn hẹp, trong khi đó, các chương trình dự án chủ yếu tập trung ở thành phố và đồng bằng nên những người có nguy cơ (như phụ nữ và trẻ em) đi tư vấn, xét nghiệm tự nguyện ở các huyện miền núi còn gặp nhiều khó khăn, nhất là về khoảng cách địa lý, kinh tế...
Để hạn chế sự gia tăng các của các đối tượng nhiễm và nâng cao nhận thức của người dân, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh đã tập trung tuyên truyền, tăng cường tổ chức hoạt động truyền thông phong phú và đa dạng, tổ chức tập huấn cho chuyên trách cộng tác viên của 10 huyện miền núi, hình thành các nhóm cộng tác viên giảm thiểu tác hại ở Quế Phong, Quỳ Châu và Nghĩa Đàn, triển khai chương trình can thiệp như: phát bơm kim tiêm, bao cao su cho gái mại dâm, người nghiện chích ma tuý... thông qua các nhóm tuyên truyền viên đồng đẳng. Mở các phòng khám và điều trị ARV tại một số huyện miền núi... Hiện này, Trung tâm đã có 9 phòng khám, quản lý trên 2.500 trường hợp, và điều trị ARV cho 1.300 bệnh nhân thông qua các phòng khám ngoại trú. Từ tháng 9/2011, Trung tâm mở phòng khám tại tuyến đường 7 ở huyện Tương Dương, tuyến đường 48 ở Trung tâm Y tế Thị xã Thái Hoà, đang quản lý gần 300 bệnh nhân điều trị ARV.
Xuân Tiến