Nỗ lực khai thác dòng năng lượng "trắng"

(Baonghean) - Ban Quản lý dự án (QLDA) Thuỷ điện II - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ được thành lập theo Quyết định 275/QĐ-EVN- HĐQT của Hội đồng quản trị - Tổng Công ty Điện lực Việt Nam (nay là Tập đoàn Điện lực Việt Nam) ngày 29/10/2002, với nhiệm vụ quản lý các dự án thuỷ điện ở khu vực Bắc miền Trung... Mặc dù quản lý một lĩnh vực mới, các dự án có quy mô lớn, nằm trên địa bàn rộng, địa hình phức tạp, song Ban QLDA Thuỷ điện II - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ đã nỗ lực vượt bậc, hoàn thành các dự án vượt tiến độ và đang vươn lên trực tiếp đầu tư một số dự án thủy điện nhỏ và vừa.

Tầm vóc những công trình

Ngày 19/6/2003, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 665/QĐ-TTg phê duyệt Dự án Nhà máy Thuỷ điện Bản Vẽ. Đây là công trình trọng điểm của Tập đoàn Điện lực VIệt Nam giai đoạn 2005-2010 và là công trình lớn nhất của khu vực Bắc miền Trung với công suất 320 MW.

Do công trình được xây dựng ở xã Yên Na, huyện Tương Dương, nơi địa hình phức tạp và lần đầu tiên áp dụng nhiều kỹ thuật thi công tiên tiến tại Việt Nam, vì vậy việc quản lý, giám sát công trình trong giai đoạn Ban QLDA mới được thành lập (lực lượng CBCNV vừa ít, vừa thiếu kinh nghiệm) là một nhiệm vụ hết sức khó khăn. Song, nhờ nỗ lực phấn đấu vượt bậc, vừa ổn định tổ chức, huy động người và phương tiện để từng bước triển khai dự án, nên sau khi có quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, trong thời gian 14 tháng Ban Quản lý dự án Thuỷ điện 2 - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ đã tổ chức di dời được 173 hộ dân ra khỏi mặt bằng công trường để kịp thời khởi công công trình vào ngày 17/8/2004. Trong thời gian gần 2 năm sau, Ban đã tổ chức đền bù, giải phóng mặt bằng được hàng trăm héc ta đất ở huyện Thanh Chương để xây dựng hơn 1 ngàn căn hộ với hệ thống giao thông được đổ nhựa rộng rãi để di dời 1.000 hộ dân thuộc 2 xã Kim Đa và Kim Tiến thực hiện ngăn dòng Nậm Nơn vào tháng 4/2006. Sau đó, Ban lại tiếp tục xây dựng khu tái định cư và di dời 2.679 hộ dân ra khỏi khu vực lòng hồ để đảm bảo mục tiêu đóng cống dẫn dòng tích nước đợt 1 chuẩn bị cho phát điện tổ máy số 1 vào ngày 10/4/2010 và tổ máy số 2 phát điện đúng vào Kỷ niệm ngày sinh lần thứ 120 của Chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5/2010. Có thể nói, chỉ trong vòng 6 năm, Ban Quản lý Thủy điện II - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ đã thực hiện được một khối lượng công việc khổng lồ, hoàn thành công tác đền bù, di dời 3.020 hộ dân ra khỏi vùng lòng hồ về các khu tái định cư ở huyện Tương Dương, Thanh Chương, Kỳ Sơn đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ. Ở vùng tái định cư Thanh Chương, nơi tập trung người dân tái định cư đông nhất được quy hoạch khang trang, hệ thống đường giao thông liên vùng với tổng chiều dài lên tới 52 km rải nhựa nối với đường Hồ Chí Minh, cùng với đó là 49 km hệ thống đường điện 35KV được đấu nối với trạm 110KV trung gian Thanh Lĩnh. Toàn vùng có 14 khu TĐC được quy hoạch bố trí hợp lý với những mái nhà sàn gỗ đúng bản sắc của đồng bào và đan xen là những ngôi Nhà xây mái ngói đỏ tươi do nhà nước xây cấp cho dân. Đơn vị còn chỉ đạo các nhà thầu xây lắp thực hiện một khối lượng đào đắp gần 4 triệu m3 đất đá; đổ bê tông hở hơn 3,5 ngàn m3, bê tông ngầm hơn 51 ngàn m3, bê tông đầm lăn gần 1,5 triệu m3, khoan phun hơn 16 ngàn m3; lắp đặt các thiết bị thuỷ công gần 2,5 ngàn tấn, lắp đặt thiết bị thuỷ lực hơn 3 ngàn tấn. Nay đứng trên con đập cao sừng sững (đập cao 137 m, chiều dài theo đỉnh 509 m) chắn ngang con sông Nậm Nơn chúng ta không thể không choáng ngợp bởi những gì con người nơi đây đã làm được. Nước trong lòng hồ mênh mông và xanh thẳm, núi rừng trùng điệp bao quanh. Hai bên bờ, ngấn nước vẫn còn in lại trên sườn núi, những hàng cây khô trụi hết lá vẫn hiên ngang như thách thức sức mạnh của con người.

Toàn cảnh nhà máy phát điện - Thủy điện Bản Vẽ.

Không chỉ có Thủy điện Bản Vẽ- thủy điện lớn nhất khu vực Bắc miền Trung, trong thời gian qua, Ban QLDA Thủy điện II - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ còn làm chủ đầu tư Dự án Thuỷ lợi- Thuỷ điện Rào Quán (Quảng Trị) có công suất lắp máy là 64 MW, diện tích lưu vực 159 km2, dung tích hồ chứa 162,99 triệu m3. Đây là dự án có các hạng mục công trình trải trên mặt bằng rộng, trong những năm kháng chiến chống Mỹ bị đánh phá ác liệt, bom đạn còn sót lại nhiều, nên gặp không ít khó khăn trong việc triển khai thực hiện công tác đầu tư công trình. Sau 4 năm thi công, nỗ lực của tập thể cán bộ, nhân viên Ban QLDA Thuỷ điện 2 - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ, các đơn vị tư vấn, các nhà thầu thi công, các nhà thầu cung cấp thiết bị, công trình Thuỷ lợi - Thuỷ điện Quảng Trị đã đưa vào vận hành ổn định, hoà vào lưới điện quốc gia năm 2007, tiết kiệm được kinh phí hơn 7 tỷ đồng. Riêng hạng mục đóng hầm dẫn dòng, các cán bộ kỹ thuật Ban QLDA Thuỷ điện 2 - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ đã nghiên cứu và đề xuất giải pháp kỹ thuật táo bạo, chưa có tiền lệ ở Việt Nam bằng biện pháp đơn giản (cần cẩu) thay thế cho hệ thống xilanh thuỷ lực cho hiệu quả kinh tế cao.

Đến Công ty Thủy điện Bản Vẽ

Hiện nay, Dự án Thủy điện Bản Vẽ đã cơ bản hoàn thành đi vào vận hành ổn định và đã phát điện hoà lưới điện quốc gia được hơn 1,3 tỷ kwh. Đặc biệt, trong thời gian qua, công trình đã thực hiện tốt việc chống lũ cho vùng hạ du. Cụ thể, năm 2010, khi ở hạ du có lũ lớn, Thủy điện Bản Vẽ đã dừng các tổ máy để ngăn nước chống lũ cho hạ du; trận bão lịch sử sau cơn bão số 2 trong năm 2011, công trình Thủy điện Bản Vẽ đã cắt hoàn toàn lũ ở nhánh sông Nậm Nơn với lưu lượng nước gần 3.400 m³/s, vì vậy đã giảm thiểu được được thiệt hại do lũ ở Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn và vùng hạ du, trong khi đó ở nhánh sông Nậm Mộ lưu lượng lũ mới đạt khoảng 2.300 m³/s đã làm huyện Kỳ Sơn thiệt hại nặng nề.

Các kỹ sư vận hành hệ thống phát điện tại nhà máy.

Để quản lý Dự án Thủy điện Bản Vẽ, quyết toán Dự án Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị cũng như vận hành Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ hiệu quả an toàn, đồng thời đảm bảo ổn định việc làm cho toàn thể CBCNV, Ban QLDA Thuỷ điện 2 - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ xây dựng Đề án thành lập Công ty Thủy điện Bản Vẽ. Ngày 22/04/2011, Tập đoàn Điện lực Việt Nam ký Quyết định số 228/QĐ-EVN thành lập Công ty Thủy điện Bản Vẽ. Công ty Thuỷ điện Bản Vẽ sẽ thực hiện chức năng quản lý, vận hành Nhà máy Thuỷ điện Bản Vẽ (xã Yên Na -Tương Dương), bảo dưỡng, sửa chữa, cải tạo thiết bị điện, các công trình thuỷ công, kiến trúc các nhà máy điện, thí nghiệm hiệu chỉnh các thiết bị điện; gia công cơ khí... Bên cạnh đó, Công ty còn có chức năng về sản xuất và kinh doanh điện năng; tham gia thị trường phát điện cạnh tranh; tư vấn, thẩm định và quản lý dự án đầu tư xây dựng, tư vấn giám sát thi công công trình xây dựng. Hiện nay, BQL Thủy điện II đang phối hợp cùng Công ty CP Thủy điện Bản Vẽ trực tiếp đầu tư Dự án Thủy điện Nậm Mô ở huyện Kỳ Sơn có công suất 16 MW và Dự án Thủy điện Nậm Nơn công suất 20 MW.

Có thể nói, mới được thành lập trong thời gian chưa dài, quản lý một lĩnh vực khó, song tập thể hơn 200 cán bộ, kỹ sư của Ban Quản lý dự án Thủy điện II - Công ty CP Thủy điện Bản Vẽ đã nỗ lực vượt bậc quản lý hiệu quả các dự án thuỷ điện và đưa vào vận hành trước mốc thời gian đề ra, bổ sung lượng điện lớn vào lưới điện quốc gia, góp phần quan trọng vào việc giải quyết tình trạng thiếu hụt điện năng hiện nay ở Nghệ An và của cả nước.

Ghi nhận những thành tích đó, nhiều năm liền Ban QLDA Thuỷ điện II, Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽ đã được UBND tỉnh Nghệ An, tỉnh Quảng Trị, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Đặc biệt, trong năm 2008-2009, Ban QLDA Thuỷ điện 2 - Công ty CP Thuỷ điện Bản Vẽđã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba vì những thành tích xuất sắc trong quá trình tham gia xây dựng công trình Thuỷ lợi - Thuỷ điện Quảng Trị.

Nguyễn Văn Thành