Bài cuối: Làm sạch ô nhiễm vì thế hệ tương lai

(Baonghean) - Bom, mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh là vấn đề nhức nhối đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, là hiểm họa hàng ngày đối với nhiều người dân. Một dự án làm sạch ô nhiễm bom mìn vẫn đang được triển khai tại Nghệ An với mong muốn nỗi đau từ thảm họa bom mìn thực sự chấm dứt vào thời điểm cuộc chiến đã khép lại hơn 1/3 thế kỷ.

Hàng năm, Chính phủ đã dành nhiều sự hỗ trợ cho các nạn nhân bom, mìn thông qua các chương trình phúc lợi xã hội, sử dụng lực lượng chuyên môn có nhiều kinh nghiệm, sử dụng nguồn ngân sách ưu tiên hỗ trợ của Chính phủ nhằm giải phóng một phần đất đai bị ô nhiễm, giảm thiểu tai nạn do bom mìn gây ra, cải thiện môi trường sống, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân. Tại Nghệ An, UBND tỉnh đã giao cho Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh làm chủ đầu tư, ký kết với BOMICEN lập Đề án "Rà phá bom, mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2010 -2015".

Quy mô diện tích được xác định trên địa bàn tại 16/20 huyện, thành phố là 30.000 ha. Trong đó rà phá bom, mìn đến độ sâu 0,3m là 7.500 ha, rà phá bom, mìn đến độ sâu 3m là 22.500 ha. Hoạt động rà phá bom, mìn, vật nổ do lực lượng công binh chuyên trách của Quân khu 4, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An phối hợp với BOMICEN thực hiện.

Đại úy Cao Xuân Báo - Ban Công binh thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh cho biết thêm: "Dự án được triển khai rất kỹ, bao gồm 4 bước, từ khảo sát kỹ thuật; tập huấn cho các nhân viên; thực thi công tác rà phá bom, mìn, vật nổ; giám sát, kiểm tra chất lượng và hoàn thiện hồ sơ, nghiệm thu, bàn giao và báo cáo. Vì vậy, diện tích đất được rà phá đảm bảo sẽ làm sạch ô nhiễm, tạo điều kiện cho bà con sinh sống, làm ăn an toàn".

Năm 2011 là năm Ban Công binh - Bộ CHQS tỉnh tổ chức nhiều vụ phá bom trên địa bàn tỉnh. Tháng 10/2011, đơn vị đã tổ chức phá bom tại bản Khe Chi, xã Thạch Giám huyện Tương Dương (tọa độ 45263), cách Quốc lộ 7 về phía Nam 4km, cách địa điểm phát hiện bom khoảng 10 km (ở bản Thạch Dương, Thạch Giám), tại bản Cù xã Chưu Lưu, bản Khánh Thành xã Nậm Cắn- Kỳ Sơn vào tháng 11/2011. Đặc biệt, tại huyện Kỳ Sơn, sau trận lũ tháng 6/2011, trên địa bàn huyện phát hiện 4 quả bom: 1 quả ở Trường Tiểu học Thị trấn Mường Xén, 1 quả ở bản Cù xã Chiêu Lưu, 1 quả cách bản Cầu Tám xã Tà Cạ khoảng 200m, trên tuyến đường 7B và 1 quả ở bản Noọng Dẻ xã Nậm Cắn (Kỳ Sơn). Sau khi phát hiện, huyện Kỳ Sơn phối hợp cùng Ban Chỉ huy Quân sự huyện, Công an tổ chức khoanh vùng, rào chắn khu vực cấm người và gia súc đi qua, thông báo rộng rãi cho nhân dân trong xã và vùng phụ cận biết thời gian, địa điểm hủy bom. Ban chỉ huy quân sự huyện tham mưu lập kế hoạch cho UBND huyện thành lập Hội đồng Phá bom mìn, phối hợp với Ban Công binh của Tỉnh đội tổ chức hủy bom theo đúng quy trình kỹ thuật và quy tắc an toàn do Tổng cục Kỹ thuật và Bộ Tư lệnh Công binh quy định.

Đại úy Cao Xuân Báo cho biết: "Phá bom là công việc hết sức nguy hiểm và phức tạp, yêu cầu phải tổ chức hết sức chặt chẽ, phối hợp thống nhất, nhịp nhàng giữa các lực lượng, bộ phận, chấp hành nghiêm mọi quy định phá bom".

Làm sạch ô nhiễm bom, mìn, vật nổ không phải là công việc đơn giản, hoàn thành được trong một sớm một chiều, đó thực sự là một thử thách. Nhưng đây chính là trách nhiệm của thế hệ đi trước đối với các thế hệ tương lai, đối với sự phát triển của đất nước.

Ngày 22/12/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo nhà nước về Chương trình Hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 504). Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Ban Chỉ đạo 504 có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng phương hướng, giải pháp để có chiến lược huy động, vận động tài trợ nhằm thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước để nhanh chóng khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam, đề xuất tham gia rà phá bom, mìn, vật nổ ở nước ngoài theo hiệp định ký kết của Chính phủ Việt Nam với các nước.

Thanh Lê - Thành Duy