Bài học sau vụ cháy rừng ở Nghi Kiều - Nghi Lộc

(Baonghean) - Vụ cháy rừng xảy ra vào ngày 1/5/2012 tại khu vực Khe Làng xã Nghi Kiều (Nghi Lộc) đã làm thiệt hại khoảng 10 ha rừng (trong đó có diện tích rừng trồng, rừng thông và diện tích lau lách). Đây là sự cảnh báo đầu mùa nắng nóng cho các địa phương trong công tác PCCCR, đặc biệt là các địa phương có nhiều diện tích thông nhựa thuần loài.

Sáng 3/5 chúng tôi về khu vực Khe Làng, xã Nghi Kiều, leo lên từ đỉnh đồi thấy phía trước là cả một khu rừng rộng bị cháy đen trơ trụi, có nhiều cây bạch đàn, cây thông bị cháy chỉ còn nửa thân cây đâm trên nền trời xanh thẳm. Đoàn cán bộ liên ngành của huyện đang lên hiện trường để đo đạc, điều tra nguyên nhân vụ cháy.

Rừng thông cháy tan hoang ở Khe Làng - Nghi Kiều (Nghi Lộc).

Ông Phùng Nhật Thuận - Chủ tịch UBND xã Nghi Kiều cho biết: Nguyên nhân gây cháy rừng được xác định là do lửa gây cháy từ rừng của xã Nam Thanh - Nam Đàn lan sang vào hồi 13h30 ngày 1/5 tại Khoảnh 8 Tiểu khu 966 thuộc xã Nghi Kiều. Tổ giữ rừng của xã đã phát hiện và triển khai chữa cháy. Nhưng do thời tiết nắng nóng, gió Tây Nam thổi mạnh nên đám cháy bùng phát lớn và lan nhanh sang các khu vực đồi thông. Thời điểm đó lãnh đạo xã đã thực hiện phương án "4 tại chỗ", kịp thời huy động lực lượng tại chỗ trên 300 người để chữa cháy rừng. Đồng thời phối hợp được với các xã Nghi Công Nam, Nghi Công Bắc, Nghi Mỹ, Nghi Lâm, Nghi Văn huy động thêm lực lượng để chữa cháy và làm đường băng cản lửa. Dưới sự chỉ đạo của các ngành liên quan cấp tỉnh, huyện đến 5 giờ chiều cùng ngày mới khống chế được ngọn lửa.

Tại hiện trường theo quan sát chúng tôi, khu vực rừng thông này xen lẫn cả rừng trồng như tràm, bạch đàn, tuy nhiên thực bì rất dày đặc, chủ yếu các loại cây họ dương xỉ. Đây cũng là nguyên nhân khi xảy ra cháy rừng lửa lây lan với tốc độ rất nhanh khiến công việc dập lửa khó khăn.

Ông Phùng Nhật Thuận cũng thừa nhận toàn bộ diện tích thông trên địa bàn do Ban quản lý rừng cũng phòng hộ Nghi Lộc quản lý lâu nay chưa được phát dọn. Khi xảy ra cháy rừng, mặc dù đã huy động được lực lượng khá đông nhưng xem ra chữa cháy vẫn chưa hiệu quả vì chủ yếu lực lượng chữa cháy còn sử dụng các phương tiện thô sơ để dập lửa như dao, rạ vỉ... Đặc biệt là tại khu vực xảy ra cháy rừng, sát bên là hồ Khe Làng có trữ lượng nước lớn, tuy nhiên vẫn không thể dùng nước tại hồ này dập lửa vì không có máy bơm nước chuyên dụng để đẩy nước lên cao. Và điều đặc biệt quan trọng nữa là các đường băng cản lửa tại khu vực đã có sΩn nhưng chưa được cải tạo lại nên khi xảy ra cháy, lửa đã vượt qua cả đường băng lây lan sang các diện tích khác.

Một lãnh đạo của Ban quản lý rừng phòng hộ Nghi Lộc giải thích: Do kinh phí thu gom thực bì lớn, khoảng 460.000 đ/ha, trong khi chưa có sự hỗ trợ của Nhà nước nên đơn vị cũng chỉ mới thu gom thực bì được tại một số điểm trọng yếu khu vực khai thác thông nhựa như Nghi Văn, Nghi Lâm, Nghi Yên... Còn đối với các đường băng cản lửa thì ngay từ đầu năm Ban đã triển khai cải tạo được trên 27 km nhưng giai đoạn giữa năm nay chưa kịp cải tạo (cách khoảng 2 tháng thực bì phát triển rất nhanh). Đặc biệt là trước cháy 10 ngày, cán bộ của Ban đã phải 4 lần lên khu vực Khe Làng để chỉ đạo dập cháy 4 vụ cháy nhỏ do lửa từ xã Nam Thanh (Nam Đàn) lan sang. Lần thứ 5 là do nắng nóng và gió mạnh nên ngọn lửa đã bùng phát quá nhanh.

Sau vụ cháy rừng ở Khe Làng-Nghi Kiều đã bộc lộ ra những hạn chế chủ yếu là nguyên nhân chủ quan. Thứ nhất là do ý thức của một số người dân trong công tác bảo vệ rừng còn kém, vì chỉ trong hơn 10 ngày mà đã để xảy ra 5 vụ cháy rừng lớn, nhỏ liên tiếp tại Khe Làng - Nghi Kiều. Thứ hai là hầu hết thực bì trên diện tích thông chưa được xử lý thu gom, đặc biệt là đường băng cản lửa chưa được cải tạo kịp thời, chưa kể là thiếu phương tiện trong chữa cháy... Tuy nhiên, cũng phải biểu dương UBND xã Nghi Kiều-Nghi Lộc đã kịp thời huy động được lực lượng để chữa cháy rừng.

Ông Nguyễn An Ninh-Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Nghi Lộc cho biết thêm: Huyện đang đề xuất với cơ quan chức năng điều tra, xác minh xem ngọn lửa cháy xuất phát từ điểm nào sang, cần làm rõ xem trách nhiệm thuộc về ai. Đặc biệt là qua dấu vết cháy, qua hòm thư tố giác tội phạm và nguồn tin trong nhân dân, cơ quan chức năng đang điều tra đối tượng gây ra cháy rừng xử lý nghiêm minh trước pháp luật.

Văn Trường