Bài 3: Nhìn từ nợ thuế, nợ bảo hiểm

(Baonghean.vn) - Cùng với khó khăn là con số doanh nghiệp ngừng hoạt động, số lao động thất nghiệp đang tăng lên nhanh chóng. Hiện nay, doanh nghiệp nợ lương, chậm lương, giải quyết chế độ không thỏa đáng xuất hiện nhiều hơn, chứ không còn lác đác như trước.

Chị N.- nhân viên trung tâm sách (Công ty CP Phát hành sách Nghệ An) cho hay, sau khi sinh con theo chế độ, tháng 3 chị trở lại làm việc. Thế nhưng, ngày thứ 45 chị mới được nhận lương, sau khi trừ các khoản, chị chỉ nhận vỏn vẹn 7 trăm ngàn đồng! Mà không phải chị là trường hợp ngoại lệ, cũng không phải chỉ có tháng ấy. Nhiều người, nhiều tháng phải nhận lương thiếu ít ỏi như thế.

Thu nhập chưa tới 1 triệu đồng/tháng của nhân viên ở một công ty ngay trung tâm thành phố. Với giá cả đắt đỏ như hiện nay, quả thật, viết đến đây, tôi không dám nhẩm tính những khoản mà người lao động phải chi cho cuộc sống tối thiểu thường nhật. Dẫu vẫn biết rằng, khó khăn là của chung, nhưng quả thật, "vẫn còn nhiều mảng tối trong vấn đề đời sống người lao động" như lời đồng chí Sơn – Phó ban chính sách – pháp luật liên đoàn lao động chia sẻ.



Suy giảm kinh tế, sản xuất kinh doanh khó khăn, nhiều lao động trông chờ bảo hiểm thất nghiệp (ảnh minh họa)

Điều này cũng là đúng với bức tranh doanh nghiệp 5 tháng đầu năm, các doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn về vốn, thị trường. Số doanh nghiệp đăng ký mới chững lại, số doanh nghiệp đóng mã số thuế là 433, tăng gần 2 lần so với cùng kỳ (cùng kỳ là 223 doanh nghiệp đóng mã số thuế), nộp ngân sách của khối doanh nghiệp chỉ đạt 1.603 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ đạt 3.006 tỷ đồng. Trong 5 tháng đã cấp GCN ĐKKD cho 389 DN (trong khi cùng kỳ là 532 DN).

Lượng doanh nghiệp giải thể tăng cao trong thời gian qua đẩy hàng loạt lao động vào cảnh mất việc. Chưa có con số thống kê cụ thể nhưng theo tìm hiểu của PV, rất nhiều doanh nghiệp phải để lao động tự "nhảy việc". Lao động buộc phải tìm việc chạy xe ôm, ra chợ buôn bán vặt kiếm đồng lời... không ít. Và theo anh Thanh – một nhà thầu chuyên nhận làm các công trình tư nhân thì nếu như trước đây việc tìm công nhân là rất khó, phải dùng cả đội quân nhà nông ngày nông nhàn, không có tay nghề tham gia xây dựng thì nay, công nhân tự tìm chủ thầu để xin việc. Không còn cảnh ăn đong thợ như trước.

Suy giảm kinh tế thế giới tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, kéo theo thu ngân sách 5 tháng đạt thấp so với tiến độ dự toán. Tất cả các lĩnh vực hầu hết đều giảm sút: thu từ doanh nghiệp địa phương chỉ bằng 27,7% so với cùng kỳ, thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chỉ bằng 80,2%, thu thuế xuất nhập khẩu chỉ bằng 70% so với cùng kỳ. Nợ thuế lên đến 1.000 tỷ đồng. Tới đây, thực hiện chính sách giãn, miễn giảm thuế của Chính phủ theo nghị quyết 13, thu ngân sách sẽ còn khó khăn hơn.

Và tương tự, nợ BHXH đang tăng nhanh. Đến 31/5/2012, theo báo cáo tổng hợp nợ BHXH bắt buộc 3 tháng trở lên của BHXH, đã có 1.047 đơn vị nợ, với tổng nợ là gần 90 tỷ đồng. Trong đó, doanh nghiệp nhà nước nợ nhiều nhất, với 55 đơn vị nợ 15,221 tỷ đồng, 800 doanh nghiệp ngoài quốc doanh nợ trên 68 tỷ đồng. Điều đang nói, trong số những doanh nghiệp nợ lớn thì tập trung chủ yếu lĩnh vực giao thông, xây dựng.

Trong tình cảnh này, nhiều lao động trông chờ bảo hiểm thất nghiệp. Anh Lê Trường Giang – Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Trong cơ chế thị trường, mất việc, thất nghiệp là điều không thể tránh. Có quỹ này, sẽ gánh cho doanh nghiệp rất nhiều khi NLĐ trong đơn vị xảy ra mất việc, chấm dứt hợp đồng. Trước tình tình khó khăn như vậy, cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh đã chủ động làm việc với Ủy ban tỉnh về vấn đề này. "Không chỉ đi thu mà xác định cơ quan BHXH luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, chúng tôi tìm hiểu doanh nghiệp khó khăn gì, cần gì để tháo gỡ. Luật quy định người lao động phải có sổ bảo hiểm (đóng đầy đủ BH) mới được xem xét trợ cấp BHTN. Thế nhưng, nhiều doanh nghiệp khó khăn thực sự nên chúng tôi linh hoạt cho ghi bản ghi quá trình đóng BHTN thay vì phải có sổ như quy định." – Anh Giang cho biết.

Cuộc làm việc mới đây giữa lãnh đạo tỉnh và Bảo hiểm xã hội tỉnh, đồng chí Nguyễn Xuân Đường – Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu về việc giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho người lao động, yêu cầu thực hiện đúng quy định, riêng việc sử dụng bản ghi quá trình tham gia BHXH, BHTN (mẫu số 7) thay sổ BHXH thì tùy tình hình thực tế và trường hợp cụ thể để vận dụng giải quyết, nhưng phải đảm bảo chính xác.
Còn nữa

Thu Huyền