Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Còn mơ hồ

(Baonghean) - Mặc dù đã có Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (NTD)- có hiệu lực từ ngày 1/7/2011 và Nghị định 99/2011/NĐ- CP của Chính phủ, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi NTD nhưng nhiều NTD còn rất mơ hồ về quyền và lợi ích của mình. Không ít trường hợp chấp nhận rủi ro vì thiếu thông tin,sợ mất thời gian, thua kiện... Đây chính là cơ sở để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất tiếp tục đưa ra thị trường các sản phẩm, dịch vụ không đảm bảo chất lượng.

Để bảo vệ quyền lợi NTD, Luật có những qui định có lợi cho NTD, như NTD khởi kiện dù thua cũng không phải chịu án phí, có quyền khởi kiện, sau 3 ngày cơ quan chức năng phải thụ lý và xét xử; Luật cũng quy định bảo vệ quyền lợi NTD là trách nhiệm của tất cả các tổ chức, cá nhân... Nhưng tâm lý chung lâu nay của NTD là ngại va chạm, nghĩ rằng sản phẩm có giá trị không lớn, nếu khiếu nại tốn thời gian, công sức.



Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng góp phần tăng sức cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường.

Ngoài ra khi mua hàng hoá rất ít NTD yêu cầu người bán phải có hóa đơn, cung cấp nhãn mác hàng hóa, quan tâm đến nguồn gốc, xuất xứ; đến khi mua phải sản phẩm (hết hạn sử dụng, hàng giả hàng nhái) họ cũng "tặc lưỡi" cho qua ... Nhưanh Nguyễn Thành Trung - cán bộ Bưu điện tỉnh, nhân ngày Valentine anh mua tặng bạn gái một hộp kẹo sôcôla tại một cửa hàng trên đường Hồ Tùng Mậu - TP.Vinh, khi về xemhạn sử dụng thì đã quá mất 2 tháng.

Nhưng anhnghĩ, trả lại không chắc họ đã nhận,hơn nữa chẳng có hóa đơn chứng minh nguồn gốc hàng, thế là hộp kẹo 240.000 đồng đành phải bỏ vào thùng rác. Hay như chị Nguyễn Thị Mây (giáo viên Trường Mầm non Họa Mi), năm ngoái có mua mộtchiếc xe máy tại một cửa hàng, họ xin nợ hóa đơn ít ngày, nhưng khi muốn đi đăng ký xe đến hỏi lại hoá đơn thì nhân viên bán hàng bảo không biết. Chị Mây đành phải đi lại vài lần nữa mới có được hóa đơn ...

Anh Nguyễn Viết Hùng, Chi cục Trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường, Chất lượng- Phó Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi NTD Nghệ An cho biết: Từ khi Luật Bảo vệ quyền lợi NTD có hiệu lực, mặc dù các cơ quan chức năng đã tăng cường phổ biến nhưng nhiều NTD chưa biết về luật, nên khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ, kém chất lượng cũng không biết "kêu ai".Hội Bảo vệ quyền lợi NTD Nghệ An đã ra đời từ năm 2007, do Sở Công Thương quản lý, nhưng vì không được cấp kinh phí nên kết quả hoạt động chưa cao.

Đến năm 2010, Hội đãxin được kinh phí của Ban điều phối chương trình hỗ trợ Doanh nghiệp vừa và nhỏ Nghệ An (được cấp trong 5 năm) để tổ chức tuyên truyền pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD thông qua tuyên truyền các văn bản pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường chất lượng sản phẩm hàng hoá... Mục đích hoạt động của Hội là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NTD khi bị xâm hại; bảo đảm uy tín cho các nhà sản xuất, kinh doanh, dịch vụ chân chính. Vì vậy, Hội đã tham gia các đợt kiểm tra về chất lượng sản phẩm hàng hóa do các sở, ngành của tỉnh tổ chức để nắm bắt tình hình chấp hành pháp luật về thương mại, đo lường, chất lượng, ghi nhãn hàng hóa của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

Theo thống kê của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi NTD Nghệ An, từ năm 2008- 2010 còn nhận được một số đơn thư khiếu nại về quyền lợi NTD bị vi phạm, nhưng từ năm 2011 đến nay không có NTD đến trực tiếp đặt vấn đề nhờ Hội đứng ra giúp đỡ; chỉ có một vài trường hợp phản ánh qua điện thoại nhờ Hội tư vấn cách giải quyết. Như vừa qua có một khách hàng khi đi mua xăng tại TP.Vinh có nghi ngờ Doanh nghiệp này bán xăng vừa kém chất lượng vừa không đủ số lượng.Hội đã phối hợp với Chi cục QLTT, Thanh tra Sở KHCN, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường- Chất lượng đi kiểm tra cây xăng đó.

Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi, NTD, trước hết chính NTD phải hiểu rõ những quyền cơ bản của mình. Nếu phát hiện các sản phẩm, dịch vụ không đạt tiêu chuẩn hãy mạnh dạn đấu tranh trực tiếp hoặc thông qua các cơ quan chức năng và phương tiện thông tin đại chúng, buộc nhà sản xuất, cung cấp dịch vụ phải chấm dứt những hành vi sai trái, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của NTD.

8 quyền cơ bản của NTD được Luật Bảo vệ quyền lợi NTD quy định: Quyền được an toàn; Quyền được thông tin; Quyền được lựa chọn; Quyền được lắng nghe; Quyền được tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD; Quyền được bồi thường; Quyền được khiếu nại; Quyền được tư vấn kiến thức tiêu dùng. Ngoài ra, NTD phải có trách nhiệm thông tin cho cơ quan chức năng, tổ chức xã hội biết khi phát hiện sản phẩm, dịch vụ không đảm bảo an toàn, gây thiệt hại cho NTD.

Ngọc Anh