Giải quyết dứt điểm ô nhiễm môi trường tại cảng cá Lạch Vạn

(Baonghean) Tình trạng ô nhiễm tại Cảng cá Lạch Vạn, xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu đã tồn tại trong một thời gian dài gây ảnh hưởng đến môi trường sống của hàng ngàn hộ dân. Mặc dù đã có những động thái khắc phục song ô nhiễm môi trường vẫn là một vấn đề nóng ở cảng cá này.

Cảng cá Lạch Vạn xây dựng từ nguồn kinh phí của Chương trình Biển Đông - Hải đảo. Cảng là nơi lên bến của hơn 75% sản lượng khai thác hải sản của huyện Diễn Châu. Số tàu thuyền thường xuyên ra vào bến 500 chiếc với sản lượng 18.500 tấn hải sản/năm. Hàng hoá qua cảng những ngày cao điểm tương đối lớn: Thuỷ sản 70 tấn/ngày, đá lạnh 4 tấn/ngày, 80 đôi tàu lưới kéo 48CV/ngày… Vì vậy, cảng đã thực sự phát huy được công năng phục vụ cho nghề đánh bắt thủy hải sản trên địa bàn huyện Diễn Châu.



Ngư dân cần nhiều hơn các chính sách hỗ trợ đánh bắt xa bờ.

Tuy nhiên, sau nhiều năm vận hành, tình trạng ô nhiễm môi trường tại Cảng Lạch Vạn đặt ra hết sức cấp bách. Xóm Đông Lộc, xã Diễn Ngọc có 382 hộ với hơn 1.936 khẩu đang là nơi trực tiếp chịu ảnh hưởng do mùi chế biến hải sản mang lại. Vào chiều 30/7, chúng tôi đã đến trực tiếp xóm Đông Lộc và cảm nhận rõ mùi hôi thối nồng nặc trong không khí. Mặc dù lượng rác thải nằm hai bên bờ lạch đã được thu gom xử lý, tuy nhiên, người dân xóm Đông Lộc vẫn có ý kiến về hiện trạng không khí quá nặng mùi. Ông Nguyễn Trung Thành - xóm trưởng xóm Đông Lộc cho biết: Nguyên nhân ô nhiễm môi trường tại Cảng cá Lạch Vạn là xuất phát từ quá trình chế biến hải sản của cả doanh nghiệp và người dân tại xóm Đông Lộc. Mỗi khi có gió nồm (gió biển) thổi lên thì mùi hôi thối lan tỏa rất nhiều trong không khí.

Ông Đậu Xuân Thủy - Chủ tịch UBND xã Diễn Ngọc cho biết: Người dân đã phản ánh cho chính quyền xã về mùi khét trong không khí do Nhà máy chế biến bột cá của Công ty TNHH MTV Trung Trinh đặt trong khu vực cảng cá thải qua ống khói trong quá trình chế biến. Xã đã nhiều lần đề nghị các cơ quan có thẩm quyền quan trắc tình hình ô nhiễm để có phương án xử lý, trong các cuộc tiếp xúc cử tri cũng đã có ý kiến với các đại biểu HĐND huyện, song vẫn chưa thấy có biện pháp khắc phục, trong khi theo thông tin thì quy hoạch ban đầu của cảng cá không có Nhà máy chế biến bột cá đặt trong khu vực cảng.

Theo quy hoạch ban đầu Cảng cá Lạch Vạn thì vị trí hiện nay Nhà máy chế biến bột cá của Công ty TNHH MTV Trung Trinh là xưởng chế biến đông lạnh, nhưng sau khi thực hiện thu mua hải sản một thời gian thì tại đây lại mọc lên Nhà máy chế biến bột cá. Ông Nguyễn Hữu Thọ - Phó Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá Nghệ An, Sở NN và PTNT cho biết: Nếu soi vào bản quy hoạch thì vẫn còn thiếu sót, chưa đúng quy hoạch. Tuy nhiên, quan điểm xử lý vấn đề của Ban Quản lý Cảng cá Nghệ An là: Nếu kết quả quan trắc mà doanh nghiệp vi phạm về môi trường, thì doanh nghiệp phải triệt để xử lý, còn nếu doanh nghiệp không xử lý vấn đề về môi trường thì bắt buộc phải di dời để đảm bảo môi trường. Nghĩa là Công ty TNHH MTV Trung Trinh vẫn tiếp tục hoạt động tại vị trí trên nếu đảm bảo không gây ô nhiễm. Sắp tới Cảng cá Lạch Vạn cũng sẽ được nâng cấp và điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với quá trình phát triển thực tiễn của một cảng cá.

Đồng quan điểm với lãnh đạo Ban Quản lý Cảng cá Nghệ An, bà Hoàng Thị Hương - Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Huyện cũng đã nhận được phản ánh của người dân về việc ô nhiễm môi trường do xưởng chế biến bột cá của doanh nghiệp Trung Trinh gây ra. Sắp tới huyện sẽ thành lập đoàn liên ngành kiểm tra để xác định mức độ ô nhiễm môi trường do doanh nghiệp gây ra. Sau khi có kết quả, nếu doanh nghiệp xử lý được vấn đề ô nhiễm thì vẫn ở lại để tiếp tục sản xuất, thu mua sản phẩm cho ngư dân. Còn về lâu dài, huyện và các ngành liên quan sẽ bàn bạc và lựa chọn địa điểm cho các doanh nghiệp chế biến hải sản.

Theo báo cáo “Đánh giá thực trạng ô nhiễm môi trường tại Cảng cá Lạch Vạn, Lạch Quèn và đề xuất các giải pháp xử lý” do Ban Quản lý Dự án FSPS II Nghệ An (Chương trình Hỗ trợ ngành Thuỷ sản) thực hiện vào tháng 12/2011 thì các nguyên nhân chính gây nên tình trạng ô nhiễm tại Cảng cá Lạch Vạn là do hiện trạng cơ sở hạ tầng cảng cá chưa hoàn thiện, đồng bộ, chưa đạt các tiêu chí đề ra trong QCVN 02-12:2009/BNNPTNT - Cảng cá - Điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, các cơ sở chế biến thuỷ sản trong khu vực cảng không đầu tư hệ thống xử lý nước thải, khí thải hoặc có đầu tư nhưng vận hành không hiệu quả nên nước thải, khí thải ra môi trường chưa đạt tiêu chuẩn cho phép, gây ô nhiễm môi trường khu vực cảng và khu dân cư xung quanh. Hơn nữa, khu dân cư xung quanh cảng cá đều không có hệ thống xử lý nước thải. Ý thức bảo vệ môi trường của người dân, chủ tàu thuyền và chủ các cơ sở chế biến thuỷ sản còn thấp cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường cảng cá. Vì vậy, việc nâng cấp cải tạo cơ sở hạ tầng cảng cá là rất cần thiết. Bên cạnh đó, ý thức về bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp và người dân trực tiếp hoạt động nghề cá tại Cảng cá Lạch Vạn là điều tiên quyết tháo gỡ được tình trạng trên.

Thành Duy