Đậu phộng - Thức ăn, vị thuốc quý mùa đông

Đậu phộng còn được gọi là đậu phụng hay lạc, có tên khoa học Arachis hypogaea, là một loài cây thực phẩm thuộc họ Đậu được trồng nhiều ở nước ta.

Đậu phộng là loài cây thân thảo cao từ 30- 50 cm. Lá mọc đối, kép hình lông chim với bốnlá chét, kích thước lá chét dài 1-7 cm và rộng 1-3 cm. Hoa dạng hoa đậu điển hình màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2-4 cm. Người Trung Quốc đặt cho loại hạt này những cái tên như quả trường sinh, đường nhân đậu...

Theo Đông y, các bộ phận của đậu phộng dùng làm thuốc rất quý là cây, lá, củ, nhân và màng bọc ngoài của nhân, dầu lạc... có những tác dụng như dưỡng huyết, bổ tỳ, nhuận phế, hóa đàm và chữa được một số căn bệnh như thai phụ bị phù, loét dạ dày và hành tá tràng...Tuy nhiên cần chú ý, những người cơ thể hàn thấp đình trệ và tiêu chảy kiêng ăn lạc. Hoặc ăn nhiều lạc rang quá sẽ dễ bị động hỏa (người cồn cào khó chịu). Tuyệt đối không ăn lạc đã bị nấm mốc.

Theo các nhà dinh dưỡng, hạt đậu phộng (nhân lạc) là loại thực phẩm rất giàu năng lượng cần thiết trong mùa đông giá lạnh. Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ đậu phộng:

- Bạch cầu giảm: Màng mỏng bọc nhân lạc 10g, táo tàu 10 quả, nấu ăn. Nhân lạc, ý dĩ nhân (hạt bo bo), đậu đỏ loại nhỏ hạt, táo tàu, mỗi thứ 30g, nấu ăn, ngày 1 lần.

- Tăng huyết áp: Nhân lạc để cả màng mỏng ngoài nhân, ngâm trong giấm, bịt kín miệng lọ, ăn sau khi ngâm 1 tuần, mỗi lần ăn 10 hạt, ngày ăn 2 lần. Vỏ cứng củ lạc, mỗi lần 125g, nấu lấy nước uống hoặc nấu vỏ lạc nghiền vụn, lấy nước uống mỗi lần 10g, ngày uống 3 lần. Lá lạc, thân cây lạc non, mỗi thứ 30g, sắc lấy nước uống, ngày 1 thang.

- Đi tiểu ra máu do vận động nhiều: Lạc nhân, hạt sen (bỏ vỏ cứng và tâm sen) mỗi thứ 30g; nấu sôi xong cho lửa nhỏ hầm thật nhừ, sau đó cho 1 thìa đường vào đun tiếp, một lúc sau đem ăn, 2 ngày ăn 1 lần. Màng mỏng bọc ngoàinhân lạc khoảng nửa chén con, đem rang khô, nghiền vụn, hòa nước uống ngày 1-2 lần.

- Thiếu máu: Nhân lạc 100g, táo tàu, đường đỏ, mỗi thứ 50g; nấu nhừ lên ăn 1 lần. Nhân lạc, đậu đỏ, đậu xanh, mỗi thứ 30g; đường đỏ, đường trắng, đường phèn, mỗi thứ 10g; nấu nhừ ăn một lần. Nhân lạc, hạt sen (bỏ vỏ và tâm sen), mỗi thứ 30g; cẩu khởi 15g, táo tàu 9 quả, đường đỏ lượng vừa phải, cho 300ml nước vào nấu cách thủy cho nhừ, ngày ăn 1-2 lần.

- Di tinh:Màng mỏng bọc ngoài nhân lạc 6g, nấu lấy nước uống, ngày2 lần.

- Viêm mũi: Lạc nhân 30g, nấu chín, cho thêm ít đường phèn ăn hết trong ngày, ăn liền trong 2 tuần.

- Đau khớp: Rễ cây lạc 60g, nấu với ít thịt lợn nạc thật nhừ để ăn.

- Loét dạ dày và tá tràng: Lạc nhân 100g, nấu lẫn với thịt lợn hoặc trứng gà để ăn. Mỗi buổi sáng sau khi đánh răng, rửa mặt, ăn 2 thìa lạc đã nấu, nửa giờ sau bắt đầu ăn sáng, dùng liên tục như vậy 1-2 tuần là thấy rõ kết quả.

- Viêm khí quản mạn tính: Dùng vào buổi sáng và tối, mỗi lần ăn 30g lạc.

- Ho lâu ngày, khí đoản, đờm ít:Nhân lạc 15g, hạnh nhân ngọt 15g, giã nát, mỗi lần làm 10g, thêm mật o­ng lượng vừa phải, hòa với nước sôi ăn.

- Ho lâu ngày không khỏi:Nhân lạc, mật o­ng, táo tàu mỗi thứ 30g sắc lấy nước, ngày uống 2 lần.

- Ho đờm nhiều:Nhân lạc 30g, nấu chín nhừ cho vào trong 30g mật o­ng, ngày ăn 2 lần.

- Khan tiếng:Nhân lạc (để cả màng mỏng ngoài nhân) 60-100g, nấu ăn. Ngày ăn một lần, hoặc cho mật o­ng lượng vừa phải vào ăn cùng càng tốt.

Theo Nông Nghiệp Việt Nam - NT