Một hành động phản văn hóa đáng phê phán

(Baonghean) Từ tháng 9/2012, trên các trang mạng xã hội Trung Quốc như Sina Weibo, Tengxun Weibo... rộ lên hình ảnh các cửa tiệm Trung Quốc treo những tấm bảng có nội dung kỳ thị người nước ngoài, những tấm ảnh này đã gây phản ứng cả hai chiều.

Nhà hàng Bách Niên Lỗ Chử của “đại nhân” họ Vương, nằm gần cổng phía Nam khu di tích Cung Vương Phủ, thuộc quận Tây Thành, Bắc Kinh, Trung Quốc - địa điểm có nhiều khách du lịch. Ngay tại cửa nhà hàng gắn tấm biển “Không phục vụ người Nhật, người Philippines, người Việt Nam và chó”. Tấm biển “nồng nặc” tính kỳ thị này không rõ trưng lên tự bao giờ, chỉ biết nó đã gây phẫn nộ trong cộng đồng mạng.

Bà Rose Tang 44 tuổi, từng 12 năm làm việc cho Đài Truyền hình CNN, ABC News của Úc, là Giáo sư báo chí của Đại học Princeton ở Mỹ. Bà Tang sinh ra lớn lên ở Trung Quốc, hiện sống ở New York, ngày 22/2/2013 bà về thăm Bắc Kinh và “bị sốc vì sự kỳ thị”. Bốn bức ảnh về tấm biển treo tại nhà hàng “đại nhân” Vương, được bà Tang chụp với chú thích “kỳ thị nhuốm màu chủ nghĩa dân tộc cực đoan”, và đăng trên Facebook của bà. “Tôi đưa các tấm ảnh lên Facebook vì tôi cảm thấy mình có trách nhiệm phải vạch trần điều này. Tôi quá chán ghét những lời to tát giả vờ yêu nước mang tính kỳ thị kiểu vậy ở Trung Quốc, và không còn muốn nghe thêm nữa. Tôi bị sốc vì sự kỳ thị trắng trợn đến như vậy”...“Trong chuyến thăm gần đây tới Trung Quốc, tôi nghe rất nhiều bạn bè và thậm chí cả những người lạ tôi gặp trên xe buýt, đều nói chuyện tranh chấp của Trung Quốc ở Trường Sa. Tất cả mọi người đều hào hứng khoe chuyện Trung Quốc đang trỗi dậy, nhưng nực cười là tất cả gia đình Trung Quốc tôi biết đều cố gửi con cái mình tới nước Mỹ”.

Bà Tang hy vọng áp lực dư luận và báo chí sẽ “dạy cho chủ hàng Vương và những người như ông một bài học”. Nhà báo tự do ở Bắc Kinh, ông Paul Mooney, phản hồi dưới tấm ảnh của bà Tang: “Việc chính quyền nói sai về các nước khác và bóp méo lịch sử khiến người Trung Quốc chẳng biết gì cả và phản ứng như vậy”.

Tấm biển kỳ thị đã gây phẫn nộ trong cộng đồng mạng. Ảnh AFP

Từ khi bức ảnh chụp Nhà hàng Bách Niên Lỗ Chử ở Bắc Kinh treo biển kỳ thị được đăng trên mạng đã dấy lên làn sóng phản đối. Bạn Quốc Vinh từ California: “Lý do chính là đường lưỡi bò mà Trung Quốc yêu sách ở biển Đông. Cả ba nước Nhật Bản, Philippines, Việt Nam đều phản đối Trung Quốc về đòi hỏi lố bịch này. Tuy nhiên, người dân Trung Quốc đã bị bưng bít khiến họ ngây thơ tin rằng đất nước họ đang bị xâm lược chứ không hề biết chính nước họ đang xâm lấn nước khác”. Yenni Kwok, biên tập viên của International Herald Tribune, biên tập viên Tạp chí Time bình luận: “Chuyện chính trị từ biển giờ đã xuất hiện trên bàn ăn”. Cư dân mạng Wenzi Meifengguonianpangshijin bình luận trên Tengxun Weibo: “Ai hô lên quần đảo Điếu Ngư là của Trung Quốc thì được giảm 10%, ai nói Nhật Bản là của Trung Quốc sẽ được giảm 20%”. Một thứ chủ nghĩa dân tộc cực đoan được biểu hiện qua hành vi văn hóa lùn, đáng lên án.

Trả lời báo chí ngày 27/2 về tấm biển kỳ thị nói trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) Raul Hernandez nhận định: “Chúng tôi cho rằng tấm biển được treo ở nhà hàng tại Bắc Kinh chỉ là quan điểm của một cá nhân trong bối cảnh những sự việc đang xảy ra giữa Philippines và Trung Quốc. Chúng tôi hy vọng đây không phải là chính sách quốc gia về việc cấm đoán người Philippines đến nhà hàng ở Bắc Kinh”. Theo ông Hernandez, DFA chưa được báo cáo về trường hợp người Philippines nào bị phân biệt đối xử khi đến ăn tại nhà hàng Trung Quốc ở Bắc Kinh. Người phát ngôn DFA khẳng định “đến nay vụ việc chỉ là sự cố cá biệt” và “đây là lần đầu tiên những vụ việc như vậy được đưa tin”.

Hãng tin GMA (Philippines) cùng ngày đưa tin, dù đã gỡ biển hiệu kỳ thị dân tộc nhưng “đại nhân” Vương chủ nhà hàng vẫn từ chối đưa ra lời xin lỗi. Ông ta chỉ giải thích lý do gỡ biển hiệu vì biển hiệu gây ra quá nhiều phiền toái. Ông khẳng định chưa có bất cứ quan chức nào liên lạc với ông về vấn đề biển hiệu và việc treo tấm biển là ý định riêng của ông.

Trả lời Tuổi Trẻ ngày 27/2, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại TP. Hồ Chí Minh Trác Lôi Minh cho rằng, đây là “hiện tượng cực kỳ cá biệt. Ở đâu, chỗ nào cũng có những loại người không tốt”. Theo ông Trác, việc làm này là “sai trái” và “chắc chắn là không ổn thỏa”. Ông cũng nhấn mạnh chuyện này “không đại diện cho đông đảo nhân dân và cũng không đại diện cho lập trường của chính phủ”. Khi được hỏi là tấm biển đã có từ rất lâu rồi mà chính quyền Trung Quốc không có phản ứng gì, thì ông Trác nói chính quyền không biết về chuyện này. “Cụ thể như thế nào thì chúng tôi cũng không biết”. Khi được hỏi nếu Tuổi Trẻ cung cấp địa chỉ nhà hàng thì liệu Chính phủ Trung Quốc có hành động gì không, ông Trác nói ông chỉ là Tổng lãnh sự, không phải là chính phủ hay lực lượng quản lý thị trường (???).

Giao Hưởng