Để Luật phòng chống tác hại của thuốc lá đi vào cuộc sống

(Baonghean) - Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/5/2013. Luật quy định các biện pháp nhằm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, kiểm soát nguồn cung cấp thuốc lá và các điều kiện đảm bảo để phòng chống tác hại thuốc lá… Tuy nhiên đến thời điểm này, nhiều người vẫn còn mơ hồ và chưa thực hiện đúng theo Luật. Thực tế cho thấy, để Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá thực sự đi vào cuộc sống rất cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ các cơ quan chức năng cũng như mọi người dân.

Sự ra đời và thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được đánh giá là việc làm cần thiết để đảm bảo sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Theo đó, những người hút thuốc ở nơi công cộng, cơ sở y tế sẽ bị phạt từ 200-500 nghìn đồng và phạt từ 500 nghìn đồng - 1 triệu đồng đối với người bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.

Luật cũng quy định không được bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, THCS, THPT, bệnh viện… trong phạm vi 100m. Và công dân có quyền yêu cầu không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút. Mỗi người cũng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý người có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút; phản ánh hoặc tố cáo cơ quan thẩm quyền xử lý hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với chủ cơ sở không treo biển có chữ hoặc biểu tượng “cấm hút thuốc lá” tại địa điểm cấm hút thuốc lá, không yêu cầu người vi phạm chấm dứt việc hút thuốc lá trong cơ sở của mình.

Để Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực, qua trao đổi, hầu hết người dân đều nhất trí cao. Nhiều nhân viên văn phòng đã rất vui mừng, đặc biệt là nữ giới. Chị Nguyễn Thị Thu, một viên chức hồ hởi nói: “Ý thức của người dân mình hiện nay chưa cao, ở trong công sở, bệnh viện hay ở ngay phòng khám vẫn thấy mọi người hút thuốc. Nếu Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá này thực hiện tốt thì chúng tôi rất vui mừng, không còn phải chịu ảnh hưởng của khói thuốc ở nơi công cộng”…Nhiều người hút thuốc lá thâm niên cũng bày tỏ ủng hộ Luật. Ông Hồ Văn Trung, ở phường Cửa Nam, TP Vinh, cho hay: “Bản thân tôi cũng biết tác hại của việc hút thuốc lá và hút thuốc ở đám đông là thiếu tôn trọng mọi người. Nếu Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá thực sự có hiệu lực, đó sẽ là động lực để tôi quyết tâm bỏ thuốc lá”.

Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế, trong những ngày đầu thực hiện Luật, vẫn còn không ít người chưa ý thức về tác hại của thuốc lá đối với bản thân và những người xung quanh. Tại các bệnh viện trong tỉnh như Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa, Bệnh viện Ung bướu, Bệnh viện Sản - Nhi … mặc dù đã có biển hiệu cấm hút thuốc lá và những hình ảnh cảnh báo tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe được treo trong khuôn viên và hành lang các khu khám, điều trị bệnh, đặc biệt, các y, bác sỹ cũng đã nhắc nhở, song vẫn có không ít người nhà bệnh nhân chưa chấp hành nghiêm việc không hút thuốc lá trong bệnh viện...Bên cạnh đó còn rất nhiều cửa hàng tạp hóa bán thuốc lá ngay sát trường học và việc bán thuốc lá cho học sinh dưới 18 tuổi vẫn xảy ra.

Học sinh tụ tập hút thuốc trước cổng Trường THPT Hà Huy Tập (TP. Vinh).
Ảnh: Thanh Nga

Anh Trần Hồng Hiệp, một chủ quán tạp hóa gần Trường THPT DL Nguyễn Trường Tộ lý giải việc vi phạm Luật của mình: “Trước đây tôi đã nghe đến thông tin xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng nhưng không thấy thực hiện. Lần này tôi cũng mới nghe qua đài báo nhưng chưa cụ thể nghĩa vụ, trách nhiệm của mình phải làm ra sao. Những người bán hàng như chúng tôi mong muốn được tiếp nhận thông tin tuyên truyền về Luật nhiều hơn”.

Dư luận đặt câu hỏi: Lực lượng chức năng nào hay cơ quan nào sẽ đi kiểm tra, kiểm soát lứa tuổi của người mua và sử dụng thuốc lá. Ông Trương Văn Hải, một cán bộ về hưu ở phường Hưng Phúc, Tp Vinh, cho rằng: Điều 32 của Luật tuy quy định trách nhiệm xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá, có phân cấp, phân quyền rõ ràng; song thực tế từ trước đến nay cho thấy, càng có nhiều cơ quan cùng chịu trách nhiệm thì lại rất ít người làm. Trước đây, vào năm 2010, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ra Quyết định 1315 quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng. Tuy nhiên, hiệu quả vẫn chưa được như mong muốn do việc thực hiện thiếu đồng bộ và nghiêm túc…Để Luật đi vào cuộc sống, ông Hải và nhiều người khác đề nghị cần sự vào cuộc tích cực của mọi người, đó là tăng cường tuyên truyền rộng rãi về Luật, tác hại của thuốc lá và những hành vi liên quan đến thuốc lá, nhất là đối với vùng nông thôn, vùng cao, vùng xa, biển đảo để người dân tự điều chỉnh hành vi. Để người dân tự ý thức và chấp hành hút thuốc đúng nơi quy định, không bán thuốc lá cho trẻ em dưới 18 tuổi, cùng với tuyên truyền, nhắc nhở thì cơ quan chức năng cần xử phạt thật nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm.

Triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và hưởng ứng Tuần lễ quốc gia không hút thuốc lá năm 2013, cũng như nhiều tỉnh thành khác, Nghệ An đã ban hành kế hoạch với các nội dung thực hiện cụ thể: Tổ chức thông tin, tuyên truyền các nội dung của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, giáo dục cộng đồng về tác hại thuốc lá; Chỉ đạo đưa các nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm của các huyện, thị xã, thành phố, xã, phường, thị trấn; đưa quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ cơ quan; Khuyến khích đưa quy định về hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang và lễ hội; lồng ghép xây dựng làng văn hóa – sức khỏe với xây dựng cộng đồng dân cư không có người hút thuốc lá; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm theo quy định của Luật; cấm bán thuốc lá, cấm quảng cáo, khuyến mại tài trợ và các quy định khác của Luật…

Mong rằng, Kế hoạch triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và hưởng ứng Tuần lễ quốc gia không hút thuốc lá năm 2013 của UBND tỉnh được thực hiện tốt, sẽ góp phần tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân, giúp từng cá nhân có nhận thức đúng về tác hại của thuốc lá.

Thành Chung