Bài 1: Còn hình thức trong sinh hoạt, nể nang trong nhận xét

(Baonghean) - Quy định 76 của Bộ Chính trị ngày 15/6/2000 “Về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú” là một chủ trương quan trọng, giúp các cấp ủy đảng nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác quản lý đảng viên, tăng cường mối quan hệ giữa cán bộ với dân. Tuy nhiên, kết quả thực hiện chủ trương này thời gian qua chưa thật sự hiệu quả…

Thành phố Vinh hiện có trên 12 nghìn đảng viên sinh hoạt theo Quy định 76 tại 25 đảng bộ phường, xã (thường gọi là “đảng viên 76”). Thời gian qua, một số đảng ủy, chi ủy nơi cư trú đã duy trì khá tốt nội dung sinh hoạt theo Quy định 76; tạo điều kiện cho đảng viên gần gũi với nhân dân, khắc phục được những biểu hiện quan liêu, xa dân, thiếu trách nhiệm với những công việc của dân nơi cư trú, thực hiện tốt hơn nhiệm vụ người đảng viên; góp phần củng cố mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân. Nhiều “Tổ đảng 76” ở các xóm phố đã nêu cao tinh thần trách nhiệm trước cộng đồng, gương mẫu đi đầu trong các phong trào ở địa phương, nhất là các hoạt động VHVN-TDTT, bảo vệ môi trường, làm đường giao thông, xây nhà văn hóa xóm phố, đóng góp mua tặng các trang thiết bị, thiết chế văn hóa ở cơ sở...

Tuy nhiên, ở một số nơi, kết quả thực hiện chủ trương này thời gian qua chưa thật sự hiệu quả, nổi bật là các buổi sinh hoạt định kỳ vào giữa năm và cuối năm còn mang nặng tính hình thức, chất lượng chưa cao. Nội dung chủ yếu là nghe cấp ủy địa phương báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ của địa phương; công khai một số chủ trương của địa phương, kêu gọi đóng góp ủng hộ các hoạt động xã hội, hoạt động từ thiện của địa phương, ý kiến đóng góp xây dựng của đảng viên chưa nhiều. Việc đánh giá đảng viên đang công tác, nhắc nhở những trường hợp thiếu gương mẫu của gia đình và bản thân đảng viên chưa thực chất và khách quan.

Ông Nguyễn Văn Duyệt - Phó Ban Tổ chức Thành ủy Vinh, cho biết: Vắng mặt hay dự họp chiếu lệ là hiện tượng khá phổ biến ở các cuộc họp định kỳ tại chi bộ cơ sở địa phương. Có một số trường hợp đảng viên không chấp hành nghiêm Quy định 76, nhưng chi ủy khối xóm lại “nể nang” và vẫn nhận xét “tốt” nên cấp ủy cơ quan không nắm được, và họ vẫn là “đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ” ở nơi công tác. Điều này vô hình trung bao che khuyết điểm của đảng viên, nhất là trong tình hình hiện nay, khi một bộ phận không nhỏ đảng viên còn có biểu hiện xa dân.

Một buổi sinh hoạt ở Chi bộ xóm 24, xã Nghi Phú, TP. Vinh. Ảnh: Thanh Lê

Chi bộ khối 23 phường Hưng Bình được đánh giá là thực hiện khá tốt Quy định 76 của Bộ Chính trị. Toàn chi bộ có 99 đảng viên đang công tác về sinh hoạt nơi cư trú, định kì 2 lần/năm, nhưng theo ông Trương Hải Châu- Bí thư chi bộ khối thì mặc dù cấp ủy khối đã lựa chọn tổ chức sinh hoạt vào ngày chủ nhật, gửi giấy mời tận nơi nhưng số đảng viên tham gia sinh hoạt chỉ được khoảng 50%-70%.

Trong sổ theo dõi “đảng viên 76” năm 2012 của chi bộ có ghi cụ thể đợt sinh hoạt lần 1 có 51 đảng viên tham gia, có 24 người nghỉ có giấy phép; đợt 2 có 43 đảng viên tham gia, 27 người có phép. Thế nhưng, cũng theo bí thư Châu thì “về phần đánh giá cuối năm không nhận xét tốt cũng không được, vì toàn là con em trong xóm, ra vào chạm mặt nhau nên cũng nể nang. Cá biệt có trường hợp còn viết sẵn vào phiếu nhận xét rồi mang đến nhờ bí thư chi bộ ký...”.

Tương tự ở khối 17 có số lượng đảng viên đang công tác sinh hoạt nơi cư trú đông nhất phường Hưng Bình (khoảng 200 người) với đầy đủ các thành phần hành chính sự nghiệp, quân đội, công an, cán bộ các ban ngành cấp tỉnh. Theo ông Nguyễn Tất Lý- Bí thư chi bộ khối thì quy định mỗi năm tổ chức sinh hoạt 2 lần, nhưng thường chỉ tiến hành được một lần vào cuối năm với số lượng đảng viên tham gia khoảng 70%. Chủ yếu đảng viên đến nghe cấp ủy khối thông báo tình hình là chính, còn ý kiến đóng góp thì cuộc sinh hoạt nào cũng có, nhưng ý kiến thật sự tâm huyết không nhiều. Một cuộc họp chỉ khoảng 2-3 ý kiến. Nhiều gia đình có 2-3 đảng viên thì họ chỉ cử đi dự 1 người...

Bà Hoàng Thị Thanh Loan - Bí thư Đảng ủy phường Hưng Bình cho hay, vì số lượng “đảng viên 76” đông (1.395 đồng chí) nên đảng ủy phường cũng chỉ có thể căn cứ vào giấy giới thiệu của cơ quan khi chuyển về và nhận xét của các bí thư chi bộ khối xóm chuyển lên để đóng dấu, chứ không kiểm soát được nhận xét về đảng viên sinh hoạt nơi cư trú có đúng thực chất hay không. Thực tế đó không chỉ có ở Thành phố Vinh mà là tồn tại chung ở nhiều địa phương hiện nay.

Đơn cử như ở Đảng bộ Thị trấn Quán Hành (Nghi Lộc) - nơi có 50 cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn, khi được hỏi về số lượng “đảng viên 76”, ông Nguyễn Huy Tùng- Bí thư Đảng ủy thị trấn, cho hay: Một số cơ quan đơn vị giới thiệu đảng viên về sinh hoạt nơi cư trú thì có nhưng thuyên chuyển công tác hoặc nghỉ hưu thì không thông báo, vì thế số “đảng viên 76” biến động thường xuyên nên không nắm được chính xác. Cũng theo ông Tùng, việc tổ chức sinh hoạt Đảng nơi cư trú tại 10 chi bộ thôn xóm phần lớn cũng chỉ được tổ chức 1 năm một lần vào dịp ra Tết, số lượng đảng viên tham gia nhiều nhất cũng chỉ được khoảng 70%...

Còn theo một số bí thư chi bộ khối xóm thì từ trước đến nay chưa có sự đánh giá, khảo sát nào về việc thực hiện Quy định 76 ở cơ sở. Nơi làm tốt cũng chẳng ai biết, nơi làm chưa tốt chẳng ai hay nên chất lượng sinh hoạt chưa cao, chủ yếu phụ thuộc vào trách nhiệm của cấp ủy nơi cư trú và tinh thần, ý thức của đảng viên.

Đồng chí Đậu Văn Thanh- Phó Ban Tổ chức Tỉnh ủy đánh giá: Việc đảng viên đang công tác về sinh hoạt nơi cư trú hiện nay chủ yếu vẫn còn mang tính hình thức. Ý thức tham gia sinh hoạt của đảng viên tại nơi cư trú chưa cao (có nơi chỉ đạt 45-50% số lượng tham gia, cao nhất cũng chỉ đạt khoảng 80%), việc tham gia đóng góp ý kiến xây dựng còn hạn chế. Chủ yếu dự nghe báo cáo về tình hình khối phố, khu dân cư là chính. Một số nơi theo dõi việc giới thiệu và tiếp nhận đảng viên chưa chặt chẽ; nhận xét, đánh giá, kiểm tra đảng viên thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú chưa thường xuyên, nề nếp. Nhận xét cuối năm của cấp ủy nơi cư trú đối với “đảng viên 76” còn nể nang, cảm tính, chung chung.

Qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi nhận thấy nguyên nhân là do nhiều cấp ủy đảng nơi đảng viên công tác và nơi đảng viên cư trú chưa nhận thức rõ mục đích, yêu cầu, nội dung của Quy định 76, chưa chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, thường xuyên việc kiểm tra đôn đốc các cấp ủy thực hiện và coi trọng việc sơ, tổng kết, nhận xét, đánh giá chất lượng đảng viên hàng năm. Một số địa phương còn xem nhẹ sự tham gia đóng góp chất xám, trí tuệ mà “nặng” về phần đóng góp kinh phí, vật chất, nên hạn chế sự tham gia của “đảng viên 76” vào các phong trào chung. Mối quan hệ phối hợp của cấp ủy nơi đảng viên đang công tác với nơi đảng viên cư trú trong việc quản lý, kiểm tra đảng viên thực hiện nhiệm vụ đảng viên, nghĩa vụ công dân, việc thực hiện những điều đảng viên không được làm,… còn bất cập, có hiện tượng “khoán” cho cấp ủy nơi cư trú.

Bên cạnh đó, một bộ phận đảng viên do chưa nhận thức đầy đủ mục đích, ý nghĩa của chủ trương này, cho rằng, đây là hình thức gò ép, bắt buộc nên chưa tự giác thực hiện. Vì thế mới có hiện tượng cứ cuối năm, đảng viên đang công tác sinh hoạt nơi cư trú lại xách hoa quả đến nhà bí thư chi bộ khối xóm để xin điền vào phiếu nhận xét. Biện minh cho hành động này, một cán bộ ngành Ngân hàng công tác ở Diễn Châu (cư trú tại Thành phố Vinh) cho hay: “Từ trước đến nay, cuối năm chẳng thấy cơ quan yêu cầu đảng viên nạp phiếu nhận xét nơi cư trú nên mình cũng chưa đi sinh hoạt bao giờ. Năm vừa rồi, có kiểm điểm Trung ương 4 thấy yêu cầu nạp phiếu nhận xét, bí quá đành phải đến nhà bí thư chi bộ khối nói khéo để xin nhận xét, nộp cùng với kiểm điểm đảng viên cho đủ hồ sơ, thủ tục…”.

Điều đó cũng phản ánh thực tế hiện nay nhiều cơ sở đảng ở địa phương tiếp nhận quá đông đảng viên đang công tác về sinh hoạt, mà mỗi năm chỉ tổ chức sinh hoạt 1-2 lần nên cấp ủy cơ sở cũng không theo dõi hết được. Bí thư chi bộ xóm thậm chí không nhớ mặt đảng viên sinh hoạt nơi cư trú nên cuối năm không biết nhận xét như thế nào ngoài 3 chữ “Tốt”. Nội dung sinh hoạt còn nghèo, chưa đi đúng trọng tâm. Còn ở một số vùng nông thôn, số đảng viên đang công tác được giới thiệu về rất ít, nên việc sinh hoạt cũng khó khăn, đa số phải ghép với chi bộ đảng ở địa phương. Các nội dung trong Quy định 76 vì thế chưa được thực hiện đầy đủ. Bên cạnh đó, một số bí thư chi bộ khối xóm phản ánh về việc mẫu nhận xét hiện nay không thống nhất, chung chung, thiếu cụ thể, thậm chí có nơi chỉ việc tích dấu nhân như phiếu trắc nghiệm. “Điều này gây khó khăn cho cấp ủy nơi cư trú khi nhận xét “đảng viên 76” và khiến việc nhận xét không khách quan toàn diện” - ông Võ Ngọc Cương - Bí thư Chi bộ khối 10 phường Trường Thi (TP. Vinh) bày tỏ…

(còn nữa)

Khánh Ly