Nhiều doanh nghiệp gian lận hoàn thuế

(Baonghean) - Thời gian qua, lợi dụng những thông thoáng trong quy định hoàn thuế Giá trị gia tăng, ở một số tỉnh, thành có biên giới với các nước đã xẩy ra tình trạng xuất khống, gian lận trong hoàn thuế. Qua thanh tra, kiểm tra cho thấy nhiều doanh nghiệp ở Nghệ An tham gia hoạt động XNK với Lào, Trung Quốc đã thực hiện trót lọt hành vi hoàn thuế, “móc túi” ngân sách hàng chục tỷ đồng.

Sản xuất sắt thép từ phế liệu ở Diễn Châu.

Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Thuế về thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để kịp thời ngăn chặn và khắc phục hiệu quả các hành vi trốn thuế trong việc hoàn thuế Giá trị gia tăng (GTGT) của DN do số lượng các DN có rủi ro về thuế ngày càng lớn, Cục Thuế Nghệ An phối hợp với Công an đã tiến hành thanh tra 54 DN có hoạt động XNK qua Lào và Trung Quốc ở nhiều mặt hàng khác nhau. Kết quả thanh tra hoàn thuế đến 31/5/2014 cho thấy: Trong thời gian từ năm 2011 đến 2013, nhiều DN đã thực hiện trót lọt hoàn thuế với giá trị hàng chục tỷ đồng. Công ty TNHH XNK Ngọc Quang Anh, địa chỉ ở đội 4, Diễn Tháp, Diễn Châu, tham gia xuất khẩu qua Lào, kinh doanh vải, hàng may sẵn, đồ dùng khác cho gia đình, kim loại và quặng kim loại, vật liệu thiết bị lắp đặt trong xây dựng. Qua thanh tra cho thấy truy hoàn và không được hoàn thuế GTGT 14 tỷ đồng; Công ty TNHH XNK Hoàng Quân (số 11, ngõ 18, đường Hải Thượng Lãn Ông, TP. Vinh), ngành nghề kinh doanh cưa xẻ gỗ, sản xuất đồ gỗ xây dựng, buôn bán thực phẩm, máy móc thiết bị phụ tùng nông nghiệp, kim loại và quặng kim loại, vận tải hàng hóa… thanh tra cho thấy phải truy hoàn 3,5047 tỷ đồng; DNTN Dũng Lợi truy hoàn 2,35 tỷ đồng; Công ty CP KĐVTB & XNK Linh Sơn truy hoàn 3,3 tỷ đồng, không được hoàn 930 triệu đồng; Công ty TNHH ViLaca Việt Nam truy hoàn 566 triệu đồng; Công ty TNHH XNK Thanh Biên (xóm 2, Diễn Tháp – Diễn Châu) kinh doanh mặt hàng vải, hàng may mặc sẵn, máy móc thiết bị, vật liệu xây dựng, vận tải đường bộ… kết quả điều tra ban đầu không đủ điều kiện hoàn thuế hàng chục tỷ đồng.

Kết quả ban đầu nêu trên cùng với tình trạng về gian lận hoàn thuế ở các tỉnh phía Nam cho thấy thực trạng báo động về nhiều thủ đoạn gian lận trong hoàn thuế. Đó là lợi dụng chính sách của Nhà nước ưu tiên hàng xuất khẩu, cho áp dụng thuế suất thuế GTGT là 0%, cơ chế thanh toán hàng xuất khẩu biên mậu qua tài khoản vãng lai mở tại Ngân hàng Việt Nam, cơ chế miễn kiểm tra hải quan hoặc chỉ kiểm tra tỷ lệ 5% đối với hàng hoá xuất khẩu biên mậu (phân luồng xanh), cơ chế thông thoáng trong thành lập DN, tự in hoá đơn....

Ông Võ Văn Việt – Chi cục trưởng Chi cục Thuế Vinh cho rằng, chủ yếu phía DN vi phạm là do chưa đủ thủ tục để hoàn thuế, DN xuất cho thanh toán qua tài khoản vãng lai của khách hàng nước ngoài mở tại ngân hàng Việt Nam. Đáng ra theo quy định phải có chứng từ chuyển tiền của phía nước ngoài vào Việt Nam qua ngân hàng thì cá nhân nhập khẩu (người nước ngoài) lại nộp tiền mặt vào tài khoản vãng lai tại ngân hàng Việt Nam nhưng không có xác nhận của hải quan là nguồn tiền từ nước ngoài chuyển về. Bên thuế chưa xác minh cụ thể nguồn tiền, chỉ căn cứ vào giấy báo có của ngân hàng bên xuất khẩu đã cho hoàn thuế. Về phía cán bộ làm thủ tục hoàn thuế cũng không hiểu rõ về tài khoản vãng lai theo Thông tư 06/ 2012 của Bộ Tài chính.

Theo quy định có những trường hợp cho hoàn trước, kiểm tra sau nên cũng không tránh khỏi những sơ hở khi hoàn thuế. Thông tư số 13706/ BTC- TCT quy định: Các DN không nằm trong danh sách xuất khẩu có uy tín của Bộ Công thương vẫn được hoàn trước, kiểm tra sau nếu có quá trình chấp hành tốt pháp luật về thuế và các giao dịch được thanh toán qua ngân hàng. Khoản 3a, Điều 58, Thông tư 156/2013/ TT- BTC ngày 6/11/2013, về Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế cũng quy định: “Đối với hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau thì chậm nhất là 6 ngày làm việc kể từ khi nhận được đầy đủ hồ sơ hoàn thuế, DN sẽ nhận được Quyết định hoàn thuế của cơ quan thuế”. Chính những quy định thông thoáng đó cùng với việc nhập nhằng trong hướng dẫn luật đã xẩy ra những gian lận về hoàn thuế thời gian qua, cán bộ ngành Thuế không thể điều tra trước mọi hồ sơ nhưng vẫn phải hoàn thuế khi thấy có đủ hồ sơ.

Được biết, tại Nghệ An, nhiều doanh nghiệp thực hiện trót lọt hoàn thuế GTGT nhưng không xuất khẩu qua cửa khẩu Nghệ An mà thực hiện ở các tỉnh khác.

Ông Trần Khôi - Trưởng phòng Kiểm tra nội bộ Cục Thuế Nghệ An, Cục Thuế Nghệ An cho biết: Cục Thuế đang tiến hành thanh tra 54 DN xuất nhập khẩu qua Lào và Trung Quốc, trong đó có 38 DN xuất qua Lào và 16 DN xuất qua Trung Quốc. Đến 31/5/2014, Cục Thuế đã có quyết định xử lý 19 DN, số còn lại đang thanh tra. Kết quả thanh tra 19 DN vi phạm cần phải truy hoàn và không được hoàn, tổng cộng số tiền hơn 50 tỷ đồng. Điều tra cũng cho thấy tại Nghệ An không có tình trạng xuất khống hàng.

Hiện nay, Bộ Tài chính đã cho sửa đổi Thông tư 06/2012 điều kiện hoàn thuế đầu vào của hàng hóa dịch vụ thay bằng Thông tư 65/2013 ngày 17/5/2013. Theo đó, để chống buôn lậu, gian lận thương mại trong thời gian tới, về phía Hải quan Nghệ An, hiện nay bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh Hải quan điện tử, tháo gỡ khó khăn cho DN, phối hợp tốt với các ngành như Cục Thuế, Ban quản lý Khu công nghiệp, Cảnh sát biển… Hải quan Nghệ An đang tăng cường thu thập thông tin, đánh giá mức độ rủi ro các mặt hàng xuất nhập khẩu, lập các tiêu chí quản lý rủi ro và quản lý DN hoạt động xuất nhập khẩu. Tại các cửa khẩu thường xuyên có cán bộ trực để tuần tra kiểm soát ngăn chặn hàng hóa nhập lậu qua khu vực cửa khẩu và hai bên cánh gà. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại khu vực Cửa khẩu chính Nậm Cắn, Cửa khẩu Cảng, Cửa khẩu Thanh Thủy và các cửa khẩu phụ, lối mở. Đẩy mạnh kiểm tra sau thông quan, ngăn chặn kịp thời gian lận, trốn thuế.

Về phía ngành Thuế, bên cạnh thực hiện thanh tra cấp Tổng cục, sẽ sửa đổi Thông tư 06/2012/TT-BTC theo hướng bỏ quy định về hoàn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới thanh toán bằng việc nộp tiền mặt vào tài khoản vãng lai của tổ chức, cá nhân nước ngoài mở tại NHTM Việt Nam; Sửa đổi quy định về hoàn thuế đối với trường hợp xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới ít nhất 3 tháng/lần và phân cấp cho Cục trưởng Cục Thuế quyết định hoàn thuế cho các DN do chi cục thuế trực thuộc quản lý; Sửa đổi quy định về kiểm tra trước, hoàn thuế sau đối với DN xuất khẩu hàng hoá qua biên giới đất liền, đồng thời bổ sung quy định về hợp đồng mua hàng vào hồ sơ hoàn thuế đối với DN xuất khẩu hàng hoá qua biên giới đất liền và bổ sung quy định về kiểm tra hải quan 100% hàng hoá xuất khẩu qua biên giới đất liền đối với DN có rủi ro cao.

Trân Châu