Làng Đỏ "cháy lửa" trận đầu

• 03/08/2014 21:03

(Baonghean) - Nói đến lịch sử Thành phố Vinh, không thể không nhắc đến địa danh Hưng Dũng, và mỗi lúc nói đến Hưng Dũng, bao giờ người ta cũng gắn thêm hai tiếng Làng Đỏ. Có lẽ trên đất nước này, hiếm một đơn vị cấp xã nào lại hiển diện đến những 6 điểm di tích lịch sử cấp quốc gia. Mảnh đất và con người Hưng Dũng luôn ẩn chứa một sức mạnh lạ kỳ.

Nằm ở phía Đông TP. Vinh, Hưng Dũng được biết đến như một trong những cái nôi của phong trào cách mạng 30 – 31. Nơi đây, từng là địa phương đầu tiên lập nên chính quyền Xô Viết, là địa bàn bí mật đóng chân của Xứ ủy Trung kỳ với nhiều bậc tiền bối cách mạng như Nguyễn Phong Sắc, Nguyễn Đức Cảnh, Nguyễn Văn Linh… từng hoạt động. Từ mảnh đất này, cách mạng đã hun đúc nên những người con bất khuất kiên trung. Một trong những chiến thắng cách đây tròn 60 năm, đúng ngày 5/8/1964, khi Hưng Dũng hứng chịu trận bom đầu tiên…

Lâu nay xuất phát từ cái tên gọi, không ít người có sự nhầm lẫn “Kho xăng dầu Bến Thủy” thuộc phường Bến Thủy. Thực lòng đây chỉ là thông tin mà người viết bài này muốn cung cấp chính xác đến bạn đọc. Để tránh những sự nhầm lẫn, nhất là đối với những gì thuộc về lịch sử. Kho xăng dầu Bến Thủy, nơi đế quốc Mỹ dội bom trận đầu vào ngày 5/8/1964, thuộc địa bàn xã Hưng Dũng (nay là phường Hưng Dũng, Thành phố Vinh).

Sau “Sự kiện Vịnh Bắc bộ”, đế quốc Mỹ điên cuồng leo thang ném bom ác liệt miền Bắc. Chiến dịch “sấm rền” phát đi tín hiệu đánh phá tất cả các kho xăng dầu hòng cắt đứt nguồn nhiên liệu cung ứng cho chiến trường miền Nam thì ngay lập tức “kho xăng dầu Bến Thủy” nằm trong tầm ngắm. Không để chờ đợi, đúng vào cái thời khắc đầu tiên của cuộc chiến, đế quốc Mỹ đã điều cùng lúc 8 máy bay cường kích, chia thành 2 tốp, lén lút chui qua các dãy núi Hồng Lĩnh rồi men theo triền sông Lam đột nhập vào kho xăng dầu Bến Thuỷ từ phía Đông - Nam và Tây - Nam, bất ngờ dội bom. Các đơn vị trực chiến của thành phố như Khẩu đội 14,5 ly trên đỉnh núi Quyết, các Đại đội 138, 139, 317 pháo trung cao 90 mm và các Đại đội 57 mm, 37 mm đã đánh trả quyết liệt. Trong những loạt đạn đầu tiên ấy, 2 máy bay hiện đại nhất Mỹ đã bị vít cổ!

Ông Nguyễn Trung Huyên (khối Xuân Trung, phường Hưng Dũng), một nhân chứng lịch sử có mặt tại trận địa (lúc bấy giờ ông là Trung đội trưởng dân quân) kể lại: “Thời điểm ấy, chúng tôi đang làm ruộng, bất ngờ vào khoảng giữa giờ trưa thì những chiếc máy bay xuất hiện. Chúng nhanh chóng dội chính xác những quả bom đầu tiên vào kho xăng, ngay cạnh cánh đồng đang vào vụ mới. Chỉ trong nháy mắt, cả kho xăng dầu chìm trong biển lửa cuồn cuộn”. Những người dân Hưng Dũng vốn dĩ gắn bó với ruộng đồng, lần đầu tiên nhìn thấy máy bay ném bom xuống ngay trên mảnh đất quê hương. Tuy nhiên, ngay lập tức, khi lưới lửa phòng không của Vinh vang rền cũng là lúc tiếng kẻng báo động trên quê hương Làng Đỏ cất lên. Hưng Dũng chính thức bước vào cuộc chiến. Các lực lượng dân quân, thanh niên, phụ nữ, nông dân… nhanh chóng được tập hợp. Như một mệnh lệnh được phát ra từ lòng yêu nước, không ai bảo ai, tất cả ào ra kho xăng dầu. Đồng chí Nguyễn Công Diêu thay mặt Ban Chỉ huy Xã đội triển khai ngắn gọn: “Tập trung toàn bộ lực lượng, trực tiếp mặt trận, ứng cứu kho xăng”. Vậy là, với tinh thần không quản ngại hy sinh, cùng phương tiện thô sơ của những tấm lòng quả cảm, tất thảy mọi người có mặt tại kho xăng, nơi hàng trăm tiếng nổ chói tai cùng những cột lửa ngùn ngụt ngày càng lan rộng. Người chuyền nước, chuyển cát để dập lửa, người vận chuyển những thùng phuy xăng chưa bị cháy ra khỏi khu vực nguy hiểm. Giữa cái biển lửa ngùn ngụt ấy, cả ngàn con người đã lao vào hiểm nguy, cứu thành công hàng trăm thùng xăng dầu. Đến khoảng 4 giờ 30 phút chiều, tất cả dường như đã quá thấm mệt thì 8 chiếc máy bay lại bất ngờ lao vào trận địa nhằm hủy diệt hoàn toàn kho xăng bằng trận bom thứ 2. Lần này, các lực lượng phòng không Vinh đã không cho bọn giặc lái có cơ hội tiếp cận mục tiêu gần. Chúng bỏ thêm vài lượt bom rồi vội vàng rút nhanh về hướng biển. Lửa vẫn cháy qua ngày, người vẫn thức thâu đêm. Một nhân chứng kể, sau khi ngọn lửa được dập tắt, nhiều người mới biết mình bị thương, bị bỏng. Nhìn những gì còn lại sau trận chiến ác liệt không ai cầm được nước mắt… Ấy vậy mà đã 60 năm, những thanh niên ngày ấy giờ đã là cụ ông, cụ bà, nhiều người đã về thiên cổ.

Nữ dân quân làng Đỏ Nguyễn Thị Dần bắn rơi máy bay Mỹ. Ảnh Tư liệu

TIN LIÊN QUAN
Giao lưu tuổi trẻ với truyền thống 50 năm đánh thắng trận đầu

Hưng Dũng - Làng Đỏ anh hùng là vậy. Chắc ít ai có thể hình dung được trên mảnh đất nhỏ bé này mà đã hứng chịu 592 trận đánh với 5.674 quả bom, 104 quả rốc két, 350 quả pháo hạm. Với những phong trào “Chắc tay súng vững tay cày”, “Tiếng hát át tiếng bom”, “Thóc không thiếu một cân quân không thiếu một người”. Hưng Dũng đã lập nên không ít những chiến công. Đặc biệt, ngày 25/7/1968, tổ dân quân trực chiến xã Hưng Dũng đã trực tiếp bắn rơi máy bay. Trong những cuộc chiến đấu ác liệt ấy, 100 người đã ngã xuống, trong đó có 14 dân quân, 257 người bị thương, 373 ngôi nhà bị phá hủy cùng hàng trăm ha đồng ruộng bị cày xới… Những mất mát càng làm dày thêm ý chí quật cường. Năm 1969, dân quân Hưng Dũng vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Sự hy sinh, mất mát để làm nên chiến thắng hoàn toàn xứng đáng với truyền thống cách mạng của Làng Đỏ, góp phần vào chiến thắng của dân tộc, mà dấu ấn của trận đầu ngày mùng 5/8 không bao giờ phai!

Nguyễn Khắc An