Những vướng mắc chỉ là sơ suất nhỏ

(Baonghean) - Trên cơ sở các thông tin từ cuộc họp giữa Thường trực Đảng ủy, UBND, trưởng các ban, ngành, đoàn thể xã Diễn Thành với cấp ủy, Ban cán sự, Tiểu ban dồn điền, đổi thửa xóm 10 và một số người dân xung quanh vấn đề hạ tỷ lệ % đất sản xuất loại 1 ở xóm này diễn ra vào ngày 19/9, và từ phản ánh của một số hộ dân tới Tòa soạn Báo Nghệ An (xem số báo ra ngày 29/9) - phóng viên Báo Nghệ An tiếp tục tìm hiểu và thông tin thêm về vấn đề trên.

Một chủ trương đúng

Thực hiện Chỉ thị 08/ CT-TU ngày 8/5/2012 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc “dồn điền, đổi thửa” và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của trên, ngày 1/10/2012, Đảng ủy xã Diễn Thành đã xây dựng Nghị quyết 16/NQĐU về công tác dồn điền, đổi thửa. Trên cơ sở đó, UBND xã xây dựng Đề án 03/ĐA- UBND ngày 2/5/2013 để triển khai thực hiện. Mục tiêu là tiếp tục quy hoạch lại đất sản xuất nông nghiệp và hạ tầng phục vụ sản xuất trên toàn xã phù hợp với quy hoạch chung về nông thôn mới; khắc phục tình trạng ruộng đất manh mún, tăng cường ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất; thực hiện chuyển dịch cơ cấu cây trồng; thúc đẩy phát triển sản xuất hàng hóa, tăng thu nhập cho người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển; phấn đấu đến cuối năm 2014, cơ bản hoàn thành việc dồn điền, đổi thửa, cụ thể giảm số thửa/hộ, mỗi hộ chỉ còn 1-2 thửa ở 1 hoặc 2 xứ đồng, hình thành các vùng, liên vùng sản xuất tập trung.

Diện tích đất sản xuất rau màu của một số hộ dân xóm 10 bị ngừng sản xuất 1 vụ

Công tác dồn điền, đổi thửa ở Diễn Thành đã được triển khai tại 11/11 xóm trong toàn xã, trong đó có xóm 10. Xóm có 192 hộ, 755 khẩu, diện tích đất được giao là 20 ha, trong đó có 10 ha đất màu... Người dân trong xóm không trồng lúa mà có truyền thống về trồng rau màu, chủ yếu là rau vụ đông; vụ xuân trồng lạc, dưa hấu, vừng… Thu nhập chính của người dân là từ rau, nhưng hiệu quả sản xuất chưa cao vì đất không bằng phẳng, chỗ sâu, chỗ cạn, manh mún (phân bố rải rác ở 16 xứ đồng bao gồm 719 thửa). Để giảm bớt sự manh mún, tạo điều kiện thuận lợi trong thâm canh, tăng năng suất, chủ trương dồn điền, đổi thửa được người dân đồng tình, ủng hộ và Chi ủy, Ban cán sự xóm 10 hết sức quan tâm.

Sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền xóm

Ngay sau khi nhận được chủ trương của xã, từ cuối năm 2013, Chi bộ xóm 10 đã họp bàn thống nhất chủ trương, cách làm, phổ biến, thông qua ý kiến nhân dân và triển khai thành lập ban chỉ đạo để bắt tay vào thực hiện các quy trình của công tác dồn điền, đổi thửa. Tại cuộc sinh hoạt ngày 3/10/2013, Chi bộ xóm 10, xã Diễn Thành (với số đảng viên lúc đó là 23 đồng chí, trong đó có 4 đồng chí được miễn sinh hoạt) đã đưa vấn đề dồn điền, đổi thửa ra bàn bạc và xem đó là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác lãnh đạo của chi bộ trong tháng 10, đồng thời, quán triệt “phải thông báo rộng rãi cho toàn dân đến từng hộ gia đình được biết”, “triển khai họp Mặt trận và họp dân để thống nhất đề án của xóm theo quy hoạch giao thông nông thôn và đường mương”.... Với sự quan tâm, chỉ đạo sát của Chi bộ, Ban cán sự xóm 10 đã thành lập Tiểu ban dồn điền đổi thửa, do Xóm trưởng làm Trưởng ban, các thành viên là Bí thư Chi bộ xóm, đại diện các Chi hội Cựu chiến binh, Nông dân, Phụ nữ, Chi đoàn thanh niên và 2 thành viên là đại diện cho các hộ dân.

Bà Đào Thị Dung - Bí thư Chi bộ xóm 10, xã Diễn Thành trao đổi xung quanh sự việc.

Các cuộc họp chi bộ hàng tháng của xóm 10, xã Diễn Thành sau đó, nội dung dồn điền đổi thửa của xóm tiếp tục được đưa ra thảo luận, xem xét tiến độ và cách thức tiến hành. Tại các cuộc họp này, các đảng viên của chi bộ đã đóng góp ý kiến để đẩy nhanh tiến độ dồn điền, đổi thửa và tạo sự công bằng trong nhân dân như “Ban cán sự xóm và Ban dồn điền đổi thửa trực tại Hội trường xóm”, “Công khai diện tích từng hộ gia đình bằng các bản cân đối tại hội trường xóm và giải thích bằng số liệu”, “Ban xóm thông báo phương pháp, cách giao đất thực địa trên hệ thống loa đài xóm”, “lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của dân: đất là công cụ sản xuất của dân”... Bà Đào Thị Dung - Bí thư Chi bộ xóm 10 cho biết: “Các đảng viên trong chi bộ chúng tôi đa phần là cán bộ về hưu, hiện nhiều người tuổi đã cao, nhưng hàng tháng, trong các cuộc họp chi bộ, các vấn đề nảy sinh tại xóm đều được chúng tôi quan tâm, thảo luận, cho ý kiến chỉ đạo đối với Ban cán sự xóm. Công tác dồn điền, đổi thửa cũng được chúng tôi bàn trong nhiều cuộc họp chi bộ, từ việc lập ban chỉ đạo đến cách thức tiến hành... mục đích là tạo sự đồng thuận trong nhân dân, đẩy nhanh tiến độ dồn điền, đổi thửa, tạo điều kiện cho người dân thuận lợi trong canh tác sản xuất”.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện của xóm vừa bắt đầu thì đã gặp khó khăn, khi đồng chí Xóm trưởng Cao Tuấn Nghị bị bệnh mất vào tháng 2/2014. Tại cuộc họp Chi bộ xóm 10 vào ngày 12/3/2014, bàn về công tác nhân sự, nhiều ý kiến đã đề nghị đồng chí Cao Xuân Thủy, nguyên là một cán bộ quân đội nghỉ hưu ở Thành phố Vinh mới chuyển về sinh sống và sinh hoạt đảng ở quê hương đảm nhận vai trò Xóm trưởng. Tuy tâm nguyện về quê là để nghỉ ngơi, nhưng trước ý kiến tâm huyết và sự tin cậy của các đảng viên trong chi bộ “cần có đồng chí Thủy gánh vác ổn định tình hình…”; với tinh thần của một cựu chiến binh và trách nhiệm một đảng viên, đồng chí Thủy đã đứng ra gách vác trách nhiệm để tiếp tục làm Trưởng tiểu ban dồn điền, đổi thửa của xóm. Nhờ vậy, quá trình dồn điền, đổi thửa ở xóm 10 không bị gián đoạn. Nhiều ý kiến ghi nhận: Cả bí thư chi bộ là bà Đào Thị Dung và ông Cao Xuân Thủy đều là cán bộ về hưu, không có đất sản xuất, nên làm việc khách quan, công tâm.

Vấn đề nảy sinh

Trong quá trình thực hiện công tác dồn điền, đổi thửa ở xóm 10, căn cứ đặc điểm của vùng đất, cùng với sự cân nhắc, thảo luận những góp ý của nhân dân, Ban cán sự xóm 10 đã đi đến thống nhất chia thành 3 loại đất sản xuất: loại 1 (đất tốt), loại 2 (đất thường) và loại 3 (đất xấu). Theo đó, gia đình nào có 650m2 trở lên thì được bốc thăm 2/3 diện tích loại 1 và 1/3 diện tích loại 3; hộ nào dưới 650m2 thì bắt thăm đất loại 2.

Trước khi tiến hành bốc thăm, để tránh sai sót và tạo sự minh bạch trong nhân dân, số diện tích và các loại đất của các hộ được Tiểu ban dồn điền đổi thửa niêm yết cụ thể tại nhà văn hóa xóm. Trong quá trình niêm yết, không có ý kiến của hộ dân nào phàn nàn về việc phân chia sai diện tích đất của gia đình mình. Trong khi các gia đình trong xóm 10 đều đồng ý với phương án của Tiểu ban dồn điền đổi thửa đã niêm yết và tiến hành bốc thăm, ký vào biên bản bắt thăm đất, thì có ý kiến của ông Cao Văn Hùng cho hay hộ nhà ông bị tính sai diện tích đất từ hơn 900m2 xuống dưới 650m2, nên ông chỉ được bốc thăm đất loại 2 mà đáng lẽ được bốc thăm đất loại 1 và loại 3. Đồng thời, ông cũng cho biết do vợ đi làm ở Lào, bản thân bận công việc đồng áng, nên trước đó không có thời gian xem danh sách niêm yết (?!) chỉ khi đến lượt mình bốc thăm, ông mới biết hộ nhà mình bị tính sai diện tích đất như trên... Sau khi xem xét lại, Tiểu ban dồn điền, đổi thửa xóm 10 thừa nhận đã có sự nhầm lẫn trong tính toán đất của hộ ông Hùng. Xóm trưởng kiêm Trưởng tiểu ban dồn điền đổi thửa đã nhận lỗi, sửa lại diện tích và làm lại thăm cho hộ ông Hùng để chọn đất loại 1 và loại 3. Tuy nhiên, ông Hùng không chấp nhận và yêu cầu Xóm trưởng phải chia cho ông đất loại 1, thuộc lô đầu tiên và đất loại 3, thuộc lô cuối cùng. Yêu cầu này của ông không được chấp nhận, vì các lô đất trên, các hộ khác đã bốc thăm và lỗi này cũng có một phần do ông Hùng đã không đến xem (?) danh sách được Tiểu ban dồn điền đổi thửa công bố tại Nhà văn hóa xóm trong mấy ngày trước đó.

Diễn biến khác, trong quá trình chia đất tại thực địa cho các hộ dân đã xảy ra tình trạng đến giai đoạn cuối thì hết đất loại 1 để chia cho 6 hộ dân thuộc diện có đất loại 1, nên các hộ trên đã khiếu nại. Ngày 19/9/2014, với sự tham gia của lãnh đạo xã Diễn Thành, cấp ủy, Ban cán sự xóm và Tiểu ban dồn điền, đổi thửa xóm 10 đã tổ chức cuộc họp để bàn về vấn đề “giảm tỷ lệ chia đất loại 1 của các hộ dân đã được chia trước đó để dồn chia cho các hộ còn thiếu”. Tại cuộc họp này, 53/85 hộ có mặt đã đồng ý giảm tỷ lệ đất loại 1 và có 32/85 hộ không đồng ý hạ tỷ lệ. Căn cứ vào số phiếu thăm dò của người dân, biên bản kết luận cuộc họp này đã thống nhất “không hạ tỷ lệ đất loại 1”, “riêng hộ ông Cao Văn Hùng, UBND xã, ban chỉ đạo của xã, các ban, ngành, đoàn thể đã vận động và thuyết phục gia đình ông nhận đất loại 2 theo thăm hoặc chia theo đất loại 1, 3”.

Thời điểm 29/9/2014, khi phóng viên về xóm 10, xã Diễn Thành, thì các hộ dân đã nhận đất theo kế hoạch dồn điền, đổi thửa (giảm bình quân từ 4,5 thửa/hộ xuống còn 2,5 thửa hộ), hiện chỉ còn hộ ông Cao Văn Hùng chưa nhận đất và một số hộ do chưa thỏa mãn, nên vẫn còn thắc mắc… chính quyền xã, xóm vẫn đang tiếp tục tuyên truyền, vận động để người dân đồng thuận. Ông Phan Nhật Thành - Chủ tịch UBND xã Diễn Thành cho biết: Đến nay, 11/11 xóm trên địa bàn xã Diễn Thành đều đã triển khai công tác dồn điền, đổi thửa theo Chỉ thị 08 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, 5/11 xóm đang tiến hành làm giao thông thủy lợi nội đồng.

Từ sự việc ở xóm 10, xã Diễn Thành, thiết nghĩ, thực tiễn đã chứng minh, chủ trương dồn điền, đổi thửa là nhằm mang lại lợi ích cho những người dân đang canh tác trên chính đồng ruộng của mình, tạo điều kiện đưa cơ giới hóa vào sản xuất, nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, xây dựng những cánh đồng mẫu lớn cho năng suất cao... Tuy nhiên, dồn điền, đổi thửa là lĩnh vực khó, dễ xảy đụng chạm đến quyền lợi của nhiều người. Trong quá trình triển khai, cán bộ xã, xóm cũng không tránh khỏi sơ suất, sai sót, nhưng quan trọng là họ đang làm việc vì dân, họ được nhân dân bầu ra và cũng không phải ai xa lạ mà chính là hàng xóm, láng giềng “tối lửa tắt đèn có nhau”. Nay chỉ vì một sơ suất nhỏ như nhầm số liệu diện tích của một vài hộ mà phủ nhận hết công lao của họ là không công bằng, khách quan; đó là chưa kể mất mát lớn hơn là ảnh hưởng đến tình làng, nghĩa xóm, phong trào chung. Hơn nữa, người dân xóm 10, Diễn Thành vốn trọng nghĩa tình, bao đời nay luôn sống thuận hòa, yêu thương, đùm bọc nhau, hỗ trợ nhau phát triển nghề truyền thống trồng rau màu khá hiệu quả… thì việc một vài cá nhân, hộ gia đình chưa thỏa mãn về quyền lợi trong dồn điền, đổi thửa, khiến một số ruộng bị bỏ hoang, ngừng một vụ sản xuất, không chỉ ảnh hưởng đến mối đoàn kết trong khu dân cư mà còn gây thiệt hại về kinh tế. Bởi như một số hộ dân xóm 10 bày tỏ: “Nhìn những cánh đồng làng bên của xóm 7, xóm 11 cũng chuyển đổi ruộng đất, nhưng người dân vẫn sản xuất bình thường, đồng ngô và rau xanh tốt, còn xóm mình đồng đất bỏ hoang, không xót xa sao được…”.

Mong sự việc liên quan đến thực hiện dồn điền, đổi thửa nói trên ở xóm 10 sẽ sớm được giải quyết êm đẹp từ chính thiện chí của người dân; như trao đổi lãnh đạo cấp ủy, chính quyền xã Diễn Thành với chúng tôi đã bày tỏ sự tin tưởng rằng, đó chỉ là những khó khăn nhỏ, trở ngại nhỏ so với nỗ lực và thành quả mà cán bộ, đảng viên, nhân dân xóm 10 nói riêng, xã Diễn Thành nói chung đã đạt được trên con đường xây dựng nông thôn mới.

Nhóm phóng viên