Bài học quản lý dự án
(Baonghean) - Trước tình trạng dự án chậm tiến độ, không triển khai (thường gọi là dự án treo) kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, để chấn chỉnh, UBND tỉnh đã thành lập 2 đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra xử lý.
Qua kiểm tra đợt một gồm 17 dự án cho thấy, hầu hết các chủ đầu tư đều không thực hiện đúng cam kết với UBND tỉnh, vi phạm Luật Đất đai và Luật Đầu tư. Ngoài 1 dự án UBND tỉnh vừa thu hồi đất (ngày 4/6/2014) chuyển cho nhà đầu tư khác, còn lại 16 dự án được UBND tỉnh cho thuê đất từ nhiều năm nay đều chưa sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích. Chỉ có 3 tổ chức được UBND tỉnh cho thuê đất đã xây dựng một số hạng mục, công trình theo quy hoạch được phê duyệt (đã đưa một phần diện tích đất vào sử dụng), nhưng chỉ xây dựng các công trình phụ trợ. Có 10 tổ chức được UBND tỉnh cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, nhưng sau thời hạn quy định 12 tháng, kể từ ngày được giao đất trên thực địa, vẫn chưa xây dựng công trình, trong đó dự án quá thời hạn ít nhất là 24 tháng, nhiều nhất là 56 tháng... Về nghĩa vụ tài chính, có 1 công ty đang nợ tiền thuê đất, 2 công ty khác không xác định được nghĩa vụ tài chính vì không cộng tác làm việc với đoàn kiểm tra.
Tổng diện tích đất được giao cho 16 dự án trên đây là 57.162,74 m2, bình quân mỗi dự án 3.573m2, dự án được giao ít nhất là 1.092,5m2 nhiều nhất là 8.483m2. Nhóm dịch vụ thương mại có 8 dự án với tổng diện tích 26.102,44m2, trong đó có đến 5 dự án xây dựng trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng với tổng diện tích 20.415,67m2. Nhóm trụ sở làm việc, văn phòng cho thuê, dịch vụ công sở có 5 dự án với tổng diện tích 13.795,6m2. Nhóm cơ sở sản xuất chỉ có 3 dự án với tổng diện tích 17.264,7m2, trong đó chỉ có 1 dự án xây dựng nhà máy sản xuất bao bì (hiện nay mới san lấp mặt bằng), còn lại là gara ôtô, xưởng cơ khí, bãi đậu xe, kho chứa hàng. Các dự án được bố trí phân tán trên địa bàn 9 phường, xã của TP.Vinh; trong đó phường Quán Bàu có 5 dự án, xã Nghi Phú có 4 dự án, xã Hưng Đông có 2 dự án; các phường Lê Lợi, Hưng Bình, Hưng Phúc, Cửa Nam và các xã Hưng Chính, Nghi Liên mỗi nơi có 1 dự án.
Qua kiểm tra thực trạng các dự án đã bộc lộ nhiều bất cập trong quản lý quy hoạch sử dụng đất. Việc bố trí nhiều dự án xây dựng trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng, trụ sở làm việc, văn phòng cho thuê không xuất phát từ nhu cầu thực tế, mà chiều theo yêu cầu của nhà đầu tư. Việc phân tán các dự án với quy mô nhỏ trên địa bàn 9 phường, xã của TP.Vinh thể hiện sự manh mún trong quy hoạch sử dụng đất.
Tình trạng dự án chậm tiến độ, không triển khai có nguyên nhân khách quan là thị trường bất động sản “đóng băng”, các nhà đầu tư thiếu vốn. Nhưng có một nguyên nhân chủ quan là việc quản lý các dự án bị buông lỏng. Các cơ quan tham mưu cấp phép dự án thiếu tính toán cụ thể, không xuất phát từ nhu cầu thực tế. Hầu hết là dự án xây dựng trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng, trụ sở làm việc, văn phòng cho thuê; chưa có những dự án ưu tiên phát triển sản xuất. Sau khi giao đất, các cơ quan quản lý không kiểm tra đôn đốc việc thực hiện dự án dẫn đến tình trạng nhà đầu tư bán tài sản, cho thuê lại đất, xây dựng công trình ngoài quy hoạch. Được giao đất từ nhiều năm nhưng hầu hết các dự án đều chỉ mới san lấp mặt bằng, không xây dựng công trình, chứng tỏ đây là những dự án không có tính khả thi, gây lãng phí quỹ đất rất lớn.
Trong tổng diện tích đất được giao 57.162,74m2, đoàn kiểm tra kiến nghị thu hồi 12.768,5m2 của 3 tổ chức, còn lại 44.394,24m2 tiếp tục cho các nhà đầu tư thuê với cam kết thực hiện dự án trong thời gian sớm nhất. Liệu các nhà đầu tư có thực hiện đúng cam kết hay lại tiếp tục để cho dự án “đắp chiếu” như thời gian vừa qua? Vì vậy, sau kiểm tra, phải tăng cường đôn đốc các nhà đầu tư thực hiện dự án theo đúng cam kết, không để tiếp tục kéo dài chậm tiến độ. Điều quan trong nhất là các cơ quan lãnh đạo, quản lý cần đúc rút bài học kinh nghiệm trong quản lý dự án, chấm dứt tình trạng cho thuê đất làm dự án không xuất phát từ nhu cầu thực tế và năng lực tài chính của nhà đầu tư; trước khi cấp phép phải thẩm định tính thực thi của từng dự án để tránh gây lãng phí quỹ đất.
TRẦN HỒNG CƠ