"Nhất thể hóa"phải phù hợp

(Baonghean) - Tỉnh ủy Quảng Ninh vừa đề xuất với Trung ương cho phép thực hiện thí điểm hợp nhất một số cơ quan tham mưu của cấp ủy với cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp như: ban tổ chức cấp ủy với nội vụ, ủy ban kiểm tra cấp ủy với thanh tra, ban tuyên giáo với thông tin truyền thông, văn phòng cấp ủy với văn phòng HĐND và UBND.

Trong khi chờ Trung ương cho chủ trương về hợp nhất, tỉnh Quảng Ninh đề xuất thực hiện chủ trương nhất thể hóa một số chức danh lãnh đạo, quản lý cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp. Thực hiện phương án này sẽ nhất thể hóa các chức danh: Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy với giám đốc sở nội vụ; chủ nhiệm ủy ban kiểm tra với chánh thanh tra; trưởng ban tuyên giáo với giám đốc sở thông tin - truyền thông; trưởng ban dân vận với chủ tịch Ủy ban MTTQ. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với tỉnh Quảng Ninh về đề xuất mới mẻ này.

Tuy nhiên, xung quanh đề xuất của tỉnh Quảng Ninh có những vấn đề cần được bàn bạc thấu đáo. Hợp nhất một số cơ quan tham mưu của cấp ủy với cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp sẽ tinh giản được bộ máy, giảm được biên chế. Nhưng phương án hợp nhất này không hề đơn giản, bởi các cơ quan đảng và cơ quan chính quyền có tính độc lập với nhau, phương thức hoạt động rất khác nhau. Tổ chức của cấp ủy hoạt động theo nguyên tắc Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, còn tổ chức của UBND cùng cấp (nội vụ) hoạt động theo nguyên tắc quản lý nhà nước trong xây dựng chính quyền. Tuyên giáo là cơ quan tham mưu của Đảng trên mặt trận tư tưởng, không thể làm thay nhiệm vụ quản lý nhà nước của ngành thông tin truyền thông. Ủy ban kiểm tra của cấp ủy hoạt động theo Điều lệ Đảng, còn thanh tra nhà nước hoạt động theo quy định pháp luật về thanh tra. Văn phòng cấp ủy, văn phòng UBND và HĐND cùng cấp khác nhau về hệ thống văn bản và thủ tục hành chính. Hợp nhất các cơ quan trên đây hoạt động sẽ rất khó khăn bởi công tác đảng và công tác chính quyền khó thực hiện trong cùng một bộ máy tổ chức.

Việc nhất thể hóa một số chức danh lãnh đạo, quản lý cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp có thể thực hiện được, nhưng phải đủ điều kiện. Người lãnh đạo, quản lý cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy nếu đồng thời là thủ trưởng cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp, thì phải có năng lực toàn diện mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Qua việc nhất thể hóa chức danh bí thư đảng ủy với chủ tịch UBND cấp xã đã bộc lộ rất nhiều khó khăn do không có cán bộ đủ năng lực. Nhất thể hóa chức danh bí thư và chủ tịch UBND cấp huyện thì đến nay chưa nơi nào thực hiện được. Nếu ở cấp tỉnh, nhất thể hóa chức danh trưởng ban của Đảng với trưởng ngành của chính quyền lại càng khó khăn hơn.

Một vấn đề quan trọng khi thực hiện nhất thể hóa là nguyên tắc Đảng cầm quyền. Hợp nhất các cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp, hay nhất thể hóa chức danh lãnh đạo, quản lý của các cơ quan này đều phải đảm bảo nguyên tắc Đảng lãnh đạo chính quyền và cả hệ thống chính trị. Thực tế hiện nay là giữa các cơ quan tham mưu của cấp ủy với các cơ quan chuyên môn của chính quyền và các tổ chức đoàn thể đang có sự chồng chéo về chức năng nhiệm vụ dẫn đến tăng số lượng biên chế. Bởi vậy, cải cách hành chính không chỉ trong bộ máy chính quyền mà phải thực hiện đồng bộ trong cả hệ thống chính trị. Phải có sự phân cấp rõ ràng chặt chẽ, tránh chồng chéo chức năng nhiệm vụ để giảm biên chế. Nhưng không thể vì cải cách hành chính mà làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng.

Vấn đề “nhất thể hóa” đã được đặt ra trong Kết luận Hội nghị Trung ương 7 (khóa XI) về đổi mới hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở. Trong Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII cũng đề cập vấn đề “nhất thể hóa”. Nhưng thực hiện “nhất thể hóa” phải có bước đi phù hợp và bảo đảm nguyên tắc Đảng cầm quyền.

Trần Hồng Cơ