Nước uống đóng chai: Nhiều sản phẩm vi phạm chất lượng

(Baonghean.vn)- 21 mẫu nước của 21 cơ sở sản xuất nước uống, nước khoáng đóng chai qua kiểm nghiệm không đạt chất lượng theo tiêu chuẩn nhưng vẫn đưa ra thị trường bán cho người tiêu dùng. Đó là thực tế cần báo động về chất lượng nước đóng chai trên địa bàn tỉnh hiện nay...

Tiện và rẻ

Nước uống, nước khoáng đóng chai đang ngày càng được sử dụng nhiều do tính tiện lợi và một phần là giá rẻ. Với loại bình 20 lít, nhiều cơ sở sản xuất nước uống bán ra ngoài thị trường chỉ với 8.000 đồng, thậm chí là 6.000 - 7.000 đồng. Chỉ cần ngồi ở nhà và gọi điện, 5 phút sau là đã có nước uống, nhanh hơn nấu ấm điện. Tiện và rẻ như vậy, nên vấn đề chất lượng cần được đặt ra.

Tìm hiểu được biết, nguồn nước được các cơ sở sử dụng làm nguyên liệu sản xuất bán ra thị trường chỉ là nước máy, nước giếng khoan. Tại Công ty TNHH SX TM & DV Lợi Phát, ông Phan Công Trường, Giám đốc công ty cho biết, nguồn nước sử dụng là nước máy được xử lý qua dây chuyền hiện đại, có giá gần 300 triệu đồng, nên đảm bảo chất lượng. Quan sát ở cơ sở của ông Trường, thấy rằng, toàn bộ mặt sàn la liệt vỏ bình nước đủ nhãn hiệu; nhân công người thì rửa bình, người dán nhãn, người chiết rót nước... không một ai được trang bị đồ bảo hộ lao động. Khi chúng tôi hỏi vì sao công đoạn đóng nước vào bình không được thực hiện trong phòng chiết rót vô trùng mà người lao động bơm nước vào bình bằng tay? Ông Trường giải thích: “Do trong phòng nóng quá, cộng với ngại bưng bê nên ra ngoài làm cho mát”. Được biết, mỗi ngày, công ty ông bán ra thị trường khoảng 150 bình nước, những ngày hè nắng nóng, lượng tiêu thụ tăng lên 350 bình.

Quá trình súc rửa bình tại cơ sở sản xuất nước đóng chai Hằng Hiếu không đảm bảo chất lượng

Cơ sở sản xuất nước đóng chai Hằng Hiếu (xã Nghi Ân, TP. Vinh), tuy khuôn viên chỉ chừng 50m2 nhưng khá ngăn nắp. Anh Nguyễn Văn Hiếu, chủ cơ sở không ngần ngại cho biết, nước được sử dụng là nước giếng khoan, và khẳng định: Các công đoạn xử lý nước được thực hiện theo đúng quy trình. Đầu tiên là bơm nước ngầm lên bể để lắng qua sỏi, than, cát. Sau đó, nước được bơm vào dây chuyền để lọc thô qua 3 bình lọc là thạch anh, than hoạt tính và ion để khử các kim loại nặng; nước được tiếp tục lọc qua màng RO và cuối cùng là khử bằng tia cực tím (UV). “Cơ sở sản xuất nước của tôi chủ yếu phục vụ cho người dân trong xã và các xã lân cận, với giá 8.000 đồng/bình. Trung bình mỗi ngày, cơ sở tiêu thụ được hơn 300 bình, cao điểm lên tới 500 - 700 bình. Để khách hàng tin tưởng và yên tâm sử dụng, cơ sở định kỳ kiểm tra chất lượng nước 6 tháng/lần và chấp hành nghiêm các quy định của cơ quan chức năng”, anh Hiếu cho biết. Tuy nhiên, người lao động ở đây cũng không có trang phục bảo hộ lao động, tất cả các công đoạn vệ sinh bình, chiết rót nước và đóng nhãn mác đều sử dụng bằng tay; hệ thống bình cũ được tái sử dụng được vệ sinh bằng xà phòng mà không được khử vi trùng cũng như bảo quản tránh tác động của các vi khuẩn có hại...

Sản xuất kiểu thủ công

Trên địa bàn tỉnh hiện có 90 cơ sở sản xuất nước uống, nước khoáng đóng chai. Hầu hết, các cơ sở đều sản xuất mang tính nhỏ lẻ, tự phát, mỗi tháng trung bình mỗi cơ sở bán ra thị trường khoảng 300 - 400 bình loại 20 lít. Bên cạnh đó, một số cơ sở còn đóng trong loại chai 350 ml, chai 1,5 lít. Trừ một số doanh nghiệp lớn, sản xuất mang tính công nghiệp, thì đa phần các cơ sở sản xuất nước đóng chai đều tận dụng không gian trong nhà ở để làm nơi sản xuất, không được vệ sinh thường xuyên, vỏ bình của đủ các hãng vứt la liệt. Người lao động không hề được trang bị quần áo bảo hộ lao động và gần như các công đoạn từ vệ sinh bình, chiết rót... đều được làm bằng tay.

Quy trình sản xuất nước đóng chai tại Công ty TNHH SX TM & DV Lợi Phát không đảm bảo vệ sinh

Hầu hết các cơ sở sản xuất này đều sử dụng lại bình cũ, trong khi đó, khâu sục, rửa, bảo quản vỏ bình không đúng quy cách. Nhiều nơi không pha hóa chất khử trùng sục bình mà chỉ rửa bằng xà phòng; rồi vòi vặn nước không được vệ sinh, đóng bụi cáu bẩn. Trong khi đó, vỏ bình, nắp bình lẽ ra phải được khử khuẩn, sát trùng mạnh nhiều lần. Ông Đào Trọng Dũng - Chi cục trưởng Chi cục AT VSTP thừa nhận, tình trạng kém vệ sinh tại các cơ sở sản xuất nước uống đóng bình, đóng chai trên địa bàn tỉnh là phổ biến. Cụ thể, trong những đợt đi kiểm tra, Chi cục AT VSTP đã phát hiện nhiều cơ sở vi phạm về các điều kiện sản xuất, kinh doanh. Trong đó lỗi vi phạm nhiều nhất là vấn đề vệ sinh tại xưởng sản xuất, quy trình sản xuất.

Sử dụng phiếu thử nghiệm giả, chứa vi khuẩn độc hại

Đoàn kiểm tra tiến hành lấy mẫu nước đem đi xét nghiệm

Mới đây, đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh theo Quyết định số 2880/QĐ-UBND đã tiến hành kiểm tra 41 cơ sở sản xuất nước đóng chai trên địa bàn tỉnh. Đoàn đã lấy mẫu nước của 37 cơ sở đưa đi xét nghiệm tại Viện An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) và kết quả là 21 mẫu nước của 21 cơ sở không đạt chất lượng theo quy chuẩn. Bên cạnh đó, đoàn thanh tra còn phát hiện 37 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai sử dụng phiếu kết quả thử nghiệm giả.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà- Chánh thanh tra sở KH-CN ( Trưởng đoàn kiểm tra): nước uống đóng chai là sản phẩm thuộc nhóm 2. Theo quy định, người sản xuất nước phải công bố hợp quy theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia: QCVN 6-1: 2010/BYT của Bộ Y tế ban hành năm 2010. Để được chứng nhận hợp quy, người sản xuất phải thử nghiệm mẫu để kiểm tra sự phù hợp của sản phẩm với tiêu chuẩn công bố áp dụng quy chuẩn kỹ thuật tương ứng. Cụ thể, đối với sản phẩm nước đóng chai phải được thử nghiệm và phải đạt 26 tiêu chí theo tiêu chuẩn kỹ thuật. Như vậy, việc các cơ sở sản xuất nước uống đóng chai sử dụng phiếu thử nghiệm kết quả chất lượng giả đồng nghĩa với việc sản phẩm nước đóng chai của các cơ sở này chưa được kiểm nghiệm mà vẫn tung ra thị trường bán cho người tiêu dùng. Và thế là lâu nay, người dân uống phải thứ nước không đạt chất lượng mà không hề hay biết.

Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra cơ sở sản xuấ nước uống đóng chai trên địa bàn tỉnh

Được biết, việc đoàn thanh tra liên ngành lựa chọn mặt hàng nước uống, nước khoáng đóng chai kiểm tra không phải là ngẫu nhiên. Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Hà- Chánh thanh tra sở KH-CN (Trưởng đoàn kiểm tra): Trước khi quyết định mặt hàng thanh tra, đoàn đã đi khảo sát và ghi nhận ý kiến của người tiêu dùng. Qua đó thấy rằng, chất lượng nước hiện nay vẫn đang còn mập mờ và có dấu hiệu không đảm bảo.Và có thể nói, việc đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh phát hiện 21 mẫu nước của 21 cơ sở sản xuất, kinh doanh không đạt chất lượng là con số báo động. Tuy nhiên, đó chỉ là con số bề nổi bởi đoàn kiểm tra mới chỉ lấy mẫu nước của 37/41 cơ sở trong đợt kiểm tra. Trong khi đó, như đã nói, theo thống kê chưa đầy đủ thì trên địa bàn tỉnh có hơn 90 cơ sở sản xuất, kinh doanh nước uống đóng chai. Nếu như đoàn lấy mẫu của tất cả các cơ sở này đi xét nghiệm thì có thể, số lượng sẽ còn nhiều hơn.

Vấn đề nữa được đặt ra là, để xảy ra sự việc trên thì trách nhiệm của các cơ quan chức năng liên quan như thế nào? Và người tiêu dùng làm thế nào để nhận biết được nước đảm bảo chất lượng?...

Báo Nghệ An sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Phạm Bằng