Cho vay tiêu dùng: "Tiện" nhưng có "lợi"?

(Baonghean) - Thị trường cho vay tiêu dùng trên địa bàn Nghệ An đang bước đầu phát triển và có thể nói đây là thị trường rất tiềm năng. Hiện đa số đại lý xe máy, ô tô, điện thoại di động đều có dịch vụ cho khách hàng vay tiền trả góp để mua sản phẩm, thường là liên kết với một số ngân hàng hoặc công ty tài chính.

Thị trường mới tiềm năng

Để phục vụ nhu cầu đi lại của gia đình, năm 2014, anh Nguyễn Anh Ngọc ở phường Hà Huy Tập (TP. Vinh) quyết định sắm xe ô tô. Chiếc xe mà anh chị lựa chọn là Toyota Vios. Tuy nhiên, vì số tiền chưa đủ nên phải vay ngân hàng với lãi suất linh hoạt. Anh Ngọc cho biết: Tổng giá trị xe 650 triệu đồng, nhưng chúng tôi chỉ có 450 triệu đồng, sau khi được tư vấn, tôi chọn Ngân hàng Tecombank để vay 200 triệu đồng, thời hạn vay 36 tháng. Đến nay, tôi đã trả được 70 triệu đồng. Nhìn chung, chương trình đã tạo điều kiện cho khách hàng vay vốn kịp thời, thủ tục nhanh gọn, đáp ứng nhu cầu mua sắm. Việc trả góp hàng tháng cũng giúp khách hàng tích lũy tiền, tiết kiệm chi tiêu. Theo thỏa thuận, trong 3 tháng đầu tôi chỉ phải trả với lãi suất ưu đãi 0,9%/tháng, tương đương 10,8%/năm nhưng sau đó lãi suất điều chỉnh theo thị trường.

Trong bối cảnh sản xuất, kinh doanh chưa mấy sáng sủa, việc đẩy vốn khó khăn, hiện nhiều ngân hàng đang đưa ra các chương trình cho vay tiêu dùng với lãi suất hấp dẫn. Tại Ngân hàng Vietcombank, cùng với cho vay sản xuất, kinh doanh, xuất, nhập khẩu, cho vay tiêu dùng được ngân hàng này chú trọng. Với đặc điểm giá trị mỗi khoản vay nhỏ, nhưng số lượng khoản vay lớn, khả năng sinh lời cao… nên Vietcombank Vinh đang đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa các sản phẩm cho vay tiêu dùng, hướng tới nhiều đối tượng tầng lớp trong dân cư, thỏa mãn các nhu cầu phong phú của người tiêu dùng.

Dư nợ cho vay tiêu dùng cá nhân đến thời điểm 30/9/2015 của Vietcombank Vinh đạt 116,314 tỷ đồng. Hiện ngân hàng này đang có các chương trình cho vay bất động sản, cho vay mua ô tô tiêu dùng. Đặc biệt, các chương trình cho vay mua nhà ở xã hội, thương mại, xây, sửa nhà, xây nhà ở xã hội hay Chương trình ưu đãi “An tâm lãi suất” dành cho khách hàng vay cá nhân đang được nhiều người quan tâm. Theo bà Lê Thị Huệ Anh - Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Vinh, thì từ nay đến cuối năm chi nhánh đã và đang tiếp cận các dự án nhà chung cư trên địa bàn, phối hợp với các chủ đầu tư để tiếp cận với khách hàng có nhu cầu vay mua nhà dự án chung cư, ví dụ như dự án chung cư Danatol Cửa Tiền, dự án chung cư Tecco, dự án chung cư Mai Hắc Đế,…

Tư vấn cho khách hàng lựa chọn hình thức thanh toán khi mua xe tại Công ty CP Toyota Vinh.

Đối với VIB chi nhánh Vinh, hiện đang triển khai chương trình “Trọn vẹn ước mơ cùng VIB”. Theo đó, chương trình dành cho khách hàng lãi suất vay ưu đãi 6,99%/năm, cùng cơ hội hưởng lãi suất 0% trong tháng đầu và lãi suất tiết kiệm hấp dẫn 6,5%/năm. Đồng thời, với tiêu chí “mua nhà trúng xe, mua xe trúng nhà, hoặc trúng cả hai” của chương trình; khách hàng là chủ thẻ tín dụng VIB sẽ có hàng ngàn cơ hội nhận hoàn tiền 100% giá trị giao dịch và giải thưởng tiền mặt với tổng trị giá lên đến 1,2 tỷ đồng. Hay tại Ngân hàng Việt Nam Thịnh vượng VP bank chi nhánh Vinh cũng đang tập trung cho vay tiêu dùng, tăng cường nhân viên tín dụng tiếp cận thị trường, nhất là địa bàn các huyện, thị xã. Hiện dư nợ ngân hàng này đạt 350 tỷ đồng, trong số đó, cho vay tiêu dùng chiếm 30 - 40%; trong phân khúc cho vay tiêu dùng thì có đến 50% là khách hàng vay mua ô tô.

Vay mua ô tô, điện thoại di động bằng hình thức trả góp đang được nhiều khách hàng lựa chọn và các ngân hàng đang chú trọng hình thức này để nâng tăng trưởng tín dụng. Chị Võ thị Bích Phương - Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty CP Toyota Vinh cho hay, từ đầu năm đến nay, Toyota Vinh đạt doanh số 1.500 tỷ đồng. Ngoài việc trả tiền mặt, khá nhiều ngân hàng như Tienphong bank, Tecombank... đến đặt vấn đề liên kết với công ty để tạo điều kiện cho khách hàng nào chưa đủ tài chính có cơ hội mua xe trả góp. Công ty tài chính Toyota Việt Nam cũng cho khách hàng vay khi mua xe của hãng với thủ tục đơn giản, khách chỉ cần phô tô công chứng chứng minh thư, hộ khẩu. Nếu như trước đây nhiều khách hàng vẫn có tâm lý không thoải mái khi mua xe trả góp bởi giấy tờ xe được phía ngân hàng giữ, thì nay nhu cầu này tăng cao, khá nhiều người dân có mức thu nhập trung bình lựa chọn.

Cân nhắc với vay mua trả góp

Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều khách hàng, việc mua hàng trả góp thường chịu lãi suất cao hơn khá nhiều so với vay lãi suất trên thị trường. Tại cửa hàng di động của Công ty TNHH Pacific trên đường Minh Khai (TP. Vinh), chị H. ở Thanh Lĩnh (Thanh Chương) đến tìm hiểu để mua điện thoại di động bằng hình thức trả góp. Tại đây, nhân viên Công ty tài chính Home Credit - đơn vị liên kết với Pacific tư vấn rằng, nếu chị mua điện thoại Iphone 6 Plus thì phải trả trước 30% giá trị sản phẩm, số tiền còn lại, với thời hạn vay 6 tháng, mỗi tháng phải trả 2,967 triệu đồng. Chị H. nói: “Tính ra, mức lãi suất vay thấp nhất lên tới 2,7%/tháng.

Những băng rôn quảng cáo mua hàng trả góp được trưng tại nhiều cửa hàng đại lý

Để có được một chiếc Iphone 6 Plus, tính cả tiền đặt trước, tổng cộng tôi phải bỏ ra 23 triệu đồng, trong khi giá gốc của chiếc máy này chỉ 18,6 triệu đồng. Chính vì thế, tôi quyết định tích lũy đủ tiền mới mua chứ không mua theo hình thức trả góp”. Theo cách tính của nhân viên công ty tài chính này, nếu chị H. vay 8 tháng, mỗi tháng trả 2,396 triệu đồng cả gốc và lãi; 10 tháng là 2,020 triệu đồng/tháng và vay trong 12 tháng thì mỗi tháng phải trả 1,801 triệu đồng. Như vậy, tiền trả hàng tháng cộng với số tiền đặt trước, giá chiếc máy điện thoại Iphone 6 Plus mà khách hàng phải bỏ ra tăng từ 5 - 8 triệu đồng tùy thời hạn vay, so với giá niêm yết tại đại lý.

Tương tự, tại một đại lý xe máy trên đường Đinh Công Tráng, một khách hàng cho biết, ông định vay ngân hàng thương mại để mua xe vì mức lãi suất cho vay tiêu dùng từ 11- 12%/năm tùy thời hạn vay, thấp hơn so với các ngân hàng cổ phần hoặc vay mua trả góp tại các đại lý, nhưng thủ tục vay khá phức tạp. Để vay được tiền, phải chứng minh thu nhập ổn định hoặc có tài sản thế chấp… nên ông đến điểm bán xe, được họ làm hết các thủ tục vay; song tìm hiểu kỹ thì lãi suất rất cao nên cũng chưa quyết định...

Thị trường cho vay tiêu dùng trên địa bàn đang bước vào quá trình cạnh tranh gay gắt, do hầu hết các ngân hàng thấy được lợi ích từ dịch vụ này. Không khó để bắt gặp tại nhiều tuyến phố căng băng rôn quảng cáo bán hàng dưới hình thức trả góp “câu” khách: cơ hội sở hữu laptop, điện thoại thông minh, xe tay ga,… chỉ với “0 đồng”. Hầu hết các đại lý, cửa hàng đều được cài cắm các nhân viên của các ngân hàng, công ty tài chính để tư vấn mua hàng trả góp cho khách. Với hình thức thanh toán này, khách hàng dễ dàng được đáp ứng nhu cầu mua sắm với thủ tục nhanh gọn. Tuy nhiên, “thượng đế” hãy cẩn thận, bởi nếu không tính toán kỹ sẽ dễ “sập bẫy” vay vốn với lãi suất cao ngất, ngang ngửa với vay nóng, vay tín dụng đen.

Thu Huyền