(Baonghean.vn)- Cửa Rào- nơi đầu nguồn dòng Lam mang một vẻ đẹp quyến rũ, vừa hùng vỹ, vừa thơ mộng, lại chứa đựng nét linh thiêng.
Cửa Rào thuộc xã Xá Lượng (Tương Dương), là điểm hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ thành dòng sông Lam trong xanh, hiền hòa, là biểu tượng văn hóa của xứ Nghệ. Hai dòng sông ấy đều xuất phát từ nước bạn Lào, sau khi nhập "quốc tịch" Việt Nam, trải qua hành trình mấy trăm ki-lô-mét qua đất Kỳ Sơn, Tương Dương rồi gặp nhau ở Cửa Rào.
Dòng Lam được "khai sinh", mải miết chảy về xuôi, bồi đắp phù sa cho những bãi bồi và cánh đồng màu mỡ, mang lại nguồn sống cho các làng quê. Đến Cửa Hội (Thị xã Cửa Lò), sông Lam hòa mình vào biển cả bao la...
Một số hình ảnh về ngã ba Cửa Rào - nơi xuất phát của dòng sông Lam do P.V Báo Nghệ An ghi lại:
 |
| Nậm Nơn phía tả, Nậm Mộ phía hữu, ngọn núi nằm giữa hai con sông gọi là Đồi Đền. Đồi Đền là di chỉ khảo cổ học, tại đây các nhà khoa học đã phát hiện nhiều hiện vật có giá trị. Ở đây còn có đền Vạn- Cửa Rào được xây dựng từ hàng trăm năm trước. |
 |
| Chiếc cầu treo bắc qua sông Nậm Mộ, nối quốc lộ 7A với di chỉ khảo cổ học Đồi Đền và đền Vạn - Cửa Rào. |
 |
| Đền Vạn- Cửa Rào uy nghi, trầm mặc dưới những tán cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi. |
 |
| Trong khuôn viên đền Vạn- Cửa Rào có những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, là một "di sản xanh", là những "chứng nhân" lịch sử. Trong ảnh là cây đa 700 năm tuổi đứng dọc theo lối lên đền. |
 |
| Còn đây là cây keo me 1.000 năm tuổi đứng phía trước sân đền. |
 |
| Phía tả ngạn dòng Nậm Nơn, cổng phủ Tương (Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn) vẫn còn hiện hữu, nay nằm trong khuôn viên Trường THCS Xá Lượng. Cổng phủ cũng được rễ cây đa ôm chặt làm nên sự vững chãi và kỳ thú |
 |
| Từ ngã ba Cửa Rào, dòng sông Lam được hình thành và mải miết chảy về xuôi, bồi đắp phù sa cho những bãi bồi và cánh đồng bát ngát. |
Công Kiên - Hồ Phương
