Báo động các nhà xuất bản ảo và vi phạm tác quyền trong xuất bản điện tử

Sáng 15/12, Cục Xuất bản, in và phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã tổ chức hội thảo về xuất bản và phát hành sách điện tử.

Vấn nạn e-book lậu.

Ông Nguyễn Nguyên, Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí - xuất bản (Ban Tuyên giáo Trung ương) cho biết, so với tiềm năng, quy mô, trình độ của xuất bản điện tử tại Việt Nam còn khá nhỏ bé, hạ tầng thương mại dành cho thương mại điện tử và sản xuất kinh doanh xuất bản phẩm điện tử còn rất hạn chế. Tình trạng vi phạm bản quyền trong lĩnh vực xuất bản và kinh doanh sách điện tử diễn biến hết sức phức tạp, trở thành rào cản làm nản lòng các doanh nghiệp, nhà xuất bản muốn phát triển xuất bản điện tử.

Vấn nạn e-book lậu, không bản quyền đang bị “phá giá” hoặc các cư dân mạng hồn nhiên chia sẻ miễn phí trên rất nhiều diễn đàn, phát tán rộng rãi trên các trang mạng trong và ngoài nước đã phát triển một cách chóng mặt trong thời gian qua như e-thuvien.com, 360-books.com, ebook4u.vn… Sự tồn tại của các website vi phạm bản quyền một cách công khai như vậy không chỉ làm thiệt hại trực tiếp cho tác giả và nhà xuất bản, phát hành sách điện tử mà còn làm xói mòn thị trường sách điện tử mới manh nha hình thành, để lại nhiều hệ lụy cả trước mắt cũng như lâu dài.

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc Nhà xuất bản Trẻ khẳng định, vi phạm tác quyền vẫn là vấn nạn lớn nhất hiện nay, điều này ảnh hưởng rất nhiều đến việc xuất bản các ấn phẩm điện tử và nhiều năm nay, các nhà xuất bản, doanh nghiệp kinh doanh xuất bản điện tử đều rơi vào tình trạng phải bù lỗ.

Từ khoảng năm 2008, trên thị trường Việt Nam bắt đầu xuất hiện các website dạng diễn đàn, mạng xã hội tự tổ chức thu thập và chia sẻ sách điện tử miễn phí hoặc có thu phí với mức giá khá rẻ. Các website này không cần xin phép xuất bản/phát hành sách điện tử từ cơ quan chức năng và không trả tiền tác quyền cho tác giả.

Đại diện Công ty cổ phần văn hóa Phương Nam cho biết, những website cho đọc sách này phát triển ở muôn hình vạn trạng, có đọc trực tuyến, tải file về máy tính dưới các định dạng PDF, epub, định dạng scan… Việc này không chỉ ảnh hưởng đến kinh doanh e-book có bản quyền mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành xuất bản.

Theo ông Nguyễn Minh Nhựt, để thị trường sách điện tử có bản quyền phát triển được thì luật pháp phải là công cụ bảo vệ bản quyền chứ không phải kỹ thuật. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, có biện pháp chế tài các cá nhân đơn vị vi phạm bản quyền. Luật đang quản rất chặt các đơn vị phát hành sách điện tử có bản quyền nhưng hàng trăm đơn vị phát hành sách điện tử vi phạm bản quyền thì thản nhiên hoạt động bất chấp mọi quy định pháp luật. Bản thân doanh nghiệp không thể suốt ngày lùng sục trên mạng tìm từng tựa sách điện tử của mình bị vi phạm bản quyền để làm văn bản gửi cơ quan quản lý nhà nước can thiệp.

Vì vậy, cần có một cơ chế kiểm soát hiệu quả hơn trong lĩnh vực phát hành sách điện tử, tài liệu số trái phép dựa trên những quy định pháp luật đã có rất đầy đủ.

Xuất hiện các nhà xuất bản ảo

Theo Cục An ninh văn hóa, Thông tin truyền thông (Bộ Công an), thời gian vừa qua, một số cá nhân có quan điểm chính trị phức tạp ở trong nước đã thành lập trái phép các nhà xuất bản trên Internet (nhà xuất bản ảo).Theo thống kê của Cục An ninh văn hóa, thông tin, truyền thông, hiện nay có 10 nhà xuất bản ảo được thành lập và hoạt động xuất bản, phát hành các xuất bản phẩm điện tử bằng tiếng Việt. Việc thành lập các nhà xuất bản này hoàn toàn bất hợp pháp, vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về xuất bản.

Tại nước ngoài, các tổ chức, cá nhân người Việt có quan điểm chính trị phức tạp đang sống lưu vong cũng đã thành lập các nhà xuất bản hoặc lợi dụng các nhà xuất bản có xuất bản phẩm bằng tiếng Việt để xuất bản và phát hành, phát tán trên mạng Internet các bản thảo, ấn phẩm có nội dung chống Đảng, Nhà nước. Chỉ tính riêng 9 tháng đầu năm 2015 đã phát hiện, ngăn chặn và kiến nghị xử lý 12 trang web có hoạt động đăng tải, phát hành bất hợp pháp các ấn phẩm, tài liệu có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Đáng chú ý, một số trang web của tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực xuất bản có đăng ký tên miền trong nước, có địa chỉ rõ ràng cũng cho đăng tải các tác phẩm có nội dung phức tạp, nhạy cảm, không rõ nguồn gốc, xâm phạm bản quyền tác giả của các tổ chức, cá nhân khác một cách công khai.

Trước tình hình phát triển mạnh mẽ của xuất bản phẩm điện tử, nếu không có biện pháp quản lý chặt chẽ sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến công tác an ninh, các phần tử xấu sẽ gia tăng hoạt động lợi dụng hình thức xuất bản này để tuyên truyền, phổ biến những tài liệu, ấn phẩm có nội dung chống Đảng, Nhà nước, mất ổn định an ninh chính trị và an toàn xã hội.

Theo Infonet