Việt Nam-Hoa Kỳ: Chặng đường biến thù thành bạn

(Baonghean.vn) - Trước thềm chuyến thăm Việt Nam chính thức ba ngày của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (23/5 - 25/5), hãy cùng Báo Nghệ An nhìn lại chặng đường ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Trước khi trải qua 21 năm quan hệ với nhiều thành tựu hợp tác to lớn, Việt Nam và Hoa Kỳ đã trải qua quá trình đầy gian nan và nỗ lực để có thể chính thức bình thường hóa quan hệ vào năm 1995.

Ngày 30/4/1975 là ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chiến tranh Việt Nam là cuộc chiến dài nhất và không được ủng hộ nhất trong lịch sử nước Mỹ, phải trả giá bằng sinh mạng của hơn 58.000 lính Mỹ. Hơn hai triệu binh lính và dân thường Việt Nam đã thiệt mạng trong cuộc chiến này.

Khi chiến tranh gần kết thúc, khoảng 100 máy bay thuộc các lực lượng hải quân Mỹ đã sơ tán khoảng 7000 người Mỹ và người dân miền Nam Việt Nam khỏi Sài Gòn chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ. Ảnh: CNN

Nhưng với sự lội dòng ngoạn mục, từ một quốc gia hậu chiến tranh đói nghèo và yếu thế về mọi mặt trong khu vực, giờ đây theo cách gọi của nhiều chuyên gia, Việt Nam có thể ví như nước Đức ở khu vực Đông Nam Á. Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình ổn định, với một nền kinh tế tăng trưởng vững chắc, đem lại cho mọi người dân chất lượng sống ngày càng cao hơn.

Những cảnh tượng trên không ai có thể nghĩ tới vào những năm sau chiến tranh. Khi đó, Việt Nam cấm công dân rời khỏi đất nước và bắt đầu nỗ lực thống nhất đất nước dưới lý tưởng cộng sản. Hàng trăm thậm chí hàng nghìn người bị giam giữ cầm tù. Theo Cao ủy LHQ về người tị nạn, hơn 755.000 người miền Nam đã lên thuyền chạy trốn khỏi đất nước.

Cho đến nay, Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc. Thu nhập hàng năm tăng từ 100 USD năm 1986 lên 2.640 USD vào năm 2016- thậm chí tại các thành phố lớn con số này còn cao hơn gần gấp đôi.

Năm 1992, Tổng thống George H.W Bush cho phép các công ty Hoa Kỳ có thể mở văn phòng đại diện tại Việt Nam và ký các hợp đồng sau khi lệnh cấm vận thương mại được bãi bỏ. Và đến năm 1994, Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton thông báo quyết định bãi bỏ cấm vận thương mại đối với Việt Nam. Khi đó, các công ty Hoa Kỳ được phép thâm nhập thị trường Việt Nam và Việt Nam có cơ hội hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu.

Cả hai nước đã đổ nhiều mồ hôi và nước mắt trong tiến trình hòa giải và bình thường hóa quan hệ. May mắn thay, vì lợi ích của lịch sử, lãnh đạo của hai nước đã không đánh mất tầm nhìn về lợi ích tiềm năng đạt được từ việc bình thường hóa quan hệ hoàn toàn. Đó là một ngày đặc biệt - ngày 11/7/1995 - khi việc thiết lập quan hệ ngoại giao được công bố tại Việt Nam và Đại sứ quán của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tại Hà Nội.

Tổng thống Barack Obama tại Đài Tưởng niệm Chiến tranh Việt Nam tại Washington vào tháng 5/2012. Tấm bia màu đen này khắc tên của hơn 58.000 lính Mỹ thiệt mạng trong chiến tranh Việt Nam. Ảnh: Getty.

Ngày 22/5, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã bước lên Chuyên cơ Air Force 1, lên đường thực hiện chuyến thăm tới Việt Nam. Đây là một tín hiệu hết sức vui mừng khi Tổng thống Barack Obama, trong lịch làm việc dày đặc để giải quyết nhiều vấn đề quan trọng toàn cầu, đã dành thời gian thăm Việt Nam.

Chuyến thăm này báo hiệu sự ủng hộ mạnh mẽ của Hoa Kỳ trong việc tiếp tục củng cố quan hệ song phương giữa hai nước. Chuyến thăm của ông Obama được thực hiện gần một năm sau chuyến thăm tới Hoa Kỳ của nhà lãnh đạo Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Trong chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam lần này, nhiều người kỳ vọng lệnh cấm vận vũ khí mà Mỹ áp đặt lên Việt Nam nhiều thập kỷ qua sẽ sớm được dỡ bỏ, do chính quyền của Tổng thống Obama mong muốn duy trì sự hiện diện của mình trong khu vực trước những động thái ngày càng khiêu khích từ phía Trung Quốc, qua đó kiềm chế sự bành trướng quyền lực hàng hải của Trung Quốc trong khu vực châu Á Thái Bình Dương.

Như vậy có thể nói, chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam lần này là một tín hiệu cho thấy sự sẵn sàng của Hoa Kỳ trong việc viết lên trang mới trong mối quan hệ song phương Việt Nam - Hoa Kỳ. Đây cũng là một phần trong chiến lược tham vọng xoay trục, tái cân bằng của Hoa Kỳ đối với châu Á Thái Bình Dương./.

Lan Hạ

(Theo CNN)