Xung quanh việc cấp thẻ Bảo hiểm y tế cho vùng bãi ngang ven biển

(Baonghenan.vn) - Theo quy định của Chính phủ, các xã khó khăn vùng bãi ngang ven biển là một trong vùng đặc thù được Ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng Bảo hiểm y tế (BHYT). Tuy nhiên, đến nay trong khi các vùng khác đã có quyết định công nhận danh mục các xã, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016-2020 để làm cơ sở cấp thẻ BHYT cho người dân thì vùng bãi ngang khó khăn ven biển vẫn chưa có quyết định công nhận nên việc triển khai cấp thẻ BHYT mới cho các đối tượng gặp nhiều vướng mắc.

Cán bộ BHXH Diễn Châu kiểm tra hồ sơ cấp thẻ BHYT cho người dân.

Tình hình cấp thẻ BHYT cho các xã khó khăn vùng bãi ngang ven biển Nghệ An, theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2013 - 2015, Nghệ An có 12 xã của 4 huyện thuộc danh mục các xã bãi ngang ven biển đặc biệt khó khăn, trong đó Diễn Châu nhiều nhất với 6 xã gồm Diễn Vạn, Diễn Trung, Diễn Bích, Diễn Hải, Diễn Hùng và Diễn Kim; Nghi Lộc 4 xã Nghi Yên, Nghi Tiến, Nghi Thiết, Nghi Quang; Quỳnh Lưu và Cửa Lò mỗi huyện có 1 xã là Quỳnh Thọ và Nghi Tân.

Trong tổng số 70.830 người dân vùng bãi ngang được ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ đóng BHYT Diễn Châu nhiều nhất với 39.859 người, Nghi Lộc 17.851 người, Quỳnh Lưu 3.885 người và Cửa Lò 9.235 người.

Thế nhưng, một trong những bất cập phát sinh trong khi các đối tượng vùng bãi ngang có thẻ và dù đã hết hạn nhưng được gia hạn để hưởng các quyền lợi của thẻ BHYT thì các đối tượng phát sinh mới trên địa bàn lại chưa được cấp thẻ.

Về nguyên tắc, khi chưa có danh mục xã khó khăn vùng bãi ngang ven biển và thời hạn ghi trên thẻ BHYT (đến 31/12/2015) đã hết đồng nghĩa với việc thẻ BHYT người dân vùng bãi ngang không còn giá trị. Để giải quyết vấn đề trên, đồng thời đảm bảo chính sách BHYT không bị gián đoạn, trên cơ sở hướng dẫn của BHXH Việt Nam, Bảo hiểm Xã hội Nghệ An đã tích cực và chủ động phối hợp với Sở Lao động TBXH kịp thời ban hành Hướng dẫn liên ngành; đồng thời đề nghị UBND tỉnh có công văn đồng ý gia hạn thẻ BHYT đến khi Chính phủ có quy định mới. Nhờ nỗ lực này, các quyền lợi của người dân khu vực này vẫn đảm bảo diễn ra bình thường.

Người dân vùng biển Diễn Châu đến làm thủ tục BHYT tại BHXH huyện.

Tuy nhiên, tại các xã bãi ngang khó khăn ven biển, có không ít đối tượng mới phát sinh nên việc triển khai cấp thẻ BHYT gặp rất nhiều vướng mắc. Diễn Châu một trong những huyện có số đối tượng được ngân sách đóng và hỗ trợ đóng BHYT giai đoạn 2013-2015 nhiều nhất tỉnh. Ông Bùi Thanh Lộc – Giám đốc BHXH huyện Diễn Châu cho biết: qua rà soát và thống kê mới của Phòng Lao động TBXH lập và được UBND huyện phê duyệt năm 2016, 6 xã bãi ngang ven biển khó khăn của huyện Diễn Châu có 53.269 người, trong đó 51.012 người được nhà nước đóng và hỗ trợ đóng các loại thẻ BHYT; còn lại 2.257 người chưa có thẻ hoặc có nhưng ngành BHXH không quản lý được (sinh viên, thân nhân của cán bộ chiến sĩ công an, bộ đội). Qua phân loại, có 1.693 trường hợp vùng bãi ngang khó khăn huyện Diễn Châu chưa có thẻ BHYT, bình quân mỗi xã có 300 trường hợp phát sinh mới vẫn chưa có thẻ.

Tương tự, tại Nghi Lộc, qua điều tra của BHXH huyện có 1.266 người, Quỳnh Lưu 591 người và Cửa Lò 104 người phát sinh chưa được cấp thẻ BHYT. Nguyên nhân số đối tượng phát sinh mới trên chủ yếu do trong năm 2015 một số người đi làm ăn xa nên UBND xã, phường lập thiếu hoặc một số đối tượng được cấp thẻ người nghèo, cận nghèo nhưng đến năm 2016 thoát nghèo hoặc cận nghèo. Ngoài ra, còn có một số người trong năm 2015 không thuộc vùng bãi ngang ven biển nhưng đến năm 2016 chuyển về quê là các xã này để làm ăn, sinh sống…

Ngoài vùng bãi ngang khó khăn, tìm hiểu thêm chúng tôi được biết hiện nay, tại các vùng nông thôn nói chung và các xã ven biển, tỷ lệ người dân tham gia BHYT tự nguyện vẫn còn thấp và việc phát triển mới khá khó khăn. Một trong những nguyên nhân là do ý thức của người dân khi tham gia BHYT. Mặc dù đã tuyên truyền lợi ích của thẻ BHYT mỗi khi đi khám chữa bệnh khá rõ nhưng người dân vẫn tham gia rất dè dặt. Bên cạnh đó, do quy định của BHXH cho phép 1 thành viên tham gia nên các hộ thường chọn người nào hay có bệnh, ốm yếu mới tham gia BHYT thay vì tham gia đầy đủ các thành viên.

Toàn cảnh hội nghị trực tuyến đánh giá công tác lập danh sách tham gia Bảo hiểm y tế từ điểm cầu Nghệ An

Ông Chu Văn Lương – Giám đốc BHXH Nghi Lộc chia sẻ: để kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho bà con các xã bãi ngang ven biển, ngay khi có hướng dẫn về gia hạn thẻ của tỉnh, BHXH huyện kịp thời có văn bản đề nghị các cơ sở y tế khám chữa bệnh cho người dân theo tinh thần hướng dẫn liên ngành của BHXH tỉnh và Lao động TBXH; đồng thời chỉ đạo các xã rà soát, lập danh sách các trường hợp bị sót. Qua rà soát, có 1.266 người phát sinh mới trong 4 xã vùng bãi ngang chưa được cấp thẻ, số này mặc dù đã có vận động nhưng chưa ai tham gia BHYT tự nguyện.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Thúy – Trưởng phòng Lao động việc làm, tiền lương và BHXH, Sở Lao động TBXH cho biết: hiện Bộ Lao động TBXH và các bộ ngành liên quan đang trong quá trình xây dựng tiêu chí để công nhận xã bãi ngang khó khăn ven biển. Do việc xếp loại hộ nghèo, cận nghèo giai đoạn này theo hướng đa chiều nên quá trình rà soát, đánh giá khá phức tạp và cần thời gian, ban hành danh mục xã khó khăn kèm theo đó là nguồn lực hỗ trợ nên phải tính toán kỹ hơn.

Về cơ bản các đối tượng đã có thẻ BHYT đã được gia hạn còn đối tượng mới do Thủ tướng Chính phủ chưa có quyết định nên chưa biết xã nào của Nghệ An được công nhận là xã khó khăn vùng bãi ngang ven biển.Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là chưa có quyết định chính thức phê duyệt danh mục các xã khó khăn bãi ngang ven biển của tỉnh nói riêng và cả nước giai đoạn 2016-2020 vì thế toàn tỉnh vẫn còn 3.654 người phát sinh mới tại các xã bãi ngang chưa thể cấp thẻ BHYT. Các đối tượng này không có cách nào khác là sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành thì mới có cơ sở để lập hồ sơ, cấp thẻ bổ sung.

Nhân viên y tế giải quyết các thủ tục khám chữa bệnh cho người có thẻ bảo hiểm y tế. (Ảnh minh họa)

Để được khám chữa bệnh, người dân các vùng trên phải lựa chọn 2 cách là tham gia BHYT tự nguyện hoặc đi khám chữa bệnh mà không có thẻ BHYT. Chính vì lý do trên, cùng với việc vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện, BHXH huyện Diễn Châu cũng cho biết khi nào Chính phủ có quyết định công nhận xã bãi ngang ven biển thì BHXH sẽ tính toán để trả lại cho người dân. Với cách vận động này, từ đầu năm 2016 đến nay đã 51 gia đình thuộc các xã bãi ngang ven biển Diễn Châu tham gia BHYT tự nguyện. Tuy vậy, ngoại trừ Diễn Châu, người dân các xã khó khăn vùng bãi ngang còn lại trong tỉnh đều chưa tham gia BHYT tự nguyện.

Trước tình hình trên, ngành BHXH cũng như cấp ủy chính quyền và người dân mong muốn các cấp có thẩm quyền sớm phê duyệt danh sách xã vùng bãi ngang ven biển giai đoạn mới để kịp thời cấp thẻ BHYT bổ sung cho các đối tượng phát sinh, đồng thời tiếp tục có các giải pháp để tăng tỷ lệ tham gia BHYT toàn dân trong thời gian tới./.

Nguyễn Hải