Xây dựng nông thôn mới: 'Chạy theo thành tích nên huy động quá sức dân'

Báo cáo giám sát của UBTVQH cho rằng, trong xây dựng nông thôn mới, một số địa phương có biểu hiện chạy theo thành tích nên huy động quá sức dân.

Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Nguyễn Văn Giàu

Sáng 25/5, tại phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe và cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát bước đầu chuyên đề Việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2010-2015) gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Báo cáo do Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Nguyễn Văn Giàu trình bày nêu rõ: Đến ngày 31.12.2015, cả nước có 1.526 xã chiếm 17,1% tổng số xã đạt tiêu chí nông thôn mới và đến tháng 3.2016, có 1.761 xã chiếm 19,7% đạt tiêu chí nông thôn mới.

Về nguồn vốn thực hiện Chương trình, trong 5 năm, cả nước đã huy động khoảng 851.380 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Nhà nước bao gồm các chương trình, dự án khác là 266.785 tỷ đồng chiếm 31,34%, vốn tín dụng là 434.950 tỷ đồng chiếm 51%, huy động từ doanh nghiệp là 42.198 tỷ đồng chiếm 4,9%, người dân đóng góp là 107.447 tỷ đồng chiếm 12,62%.

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu, việc thực hiện còn những tồn tại. Đó là ngân sách Nhà nước và nguồn lực xã hội huy động cho Chương trình còn thấp nhiều so với thực tế. Một số địa phương có biểu hiện chạy theo thành tích nên huy động quá sức dân, nợ đọng xây dựng cơ bản không có khả năng thanh toán để lại hậu quả lớn và ảnh hưởng đến chủ trương xây dựng nông thôn mới của Đảng và Nhà nước.

“Kết quả xây dựng nông thôn mới không đồng đều. Số xã đạt tiêu chí nông thôn mới ở Đông Nam Bộ là 46,4%, Đồng bằng Sông Hồng là 42,8%, miền núi phía Bắc chỉ đạt khoảng 8,2%, Tây Nguyên đạt 13,2%, Đồng bằng sông Cửu Long đạt 16,7%” – ông Nguyễn Văn Giàu cho biết.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, chủ trương thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp là hết sức đúng đắn và cần đi sâu hơn trong vấn đề tái cơ cấu ngành nông nghiệp, mở rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới trong nông nghiệp.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị đoàn giám sát nghiên cứu lí do tại sao hợp tác xã kiểu cũ không thể chuyển sang mô hình hợp tác xã kiểu mới được, có phải vì do nợ đọng cũ tồn đọng mãi, mặc dù đã mấy lần được xử lý nhưng vẫn còn tồn tại.

“Đề nghị Quốc hội ban hành nghị quyết cho phép Chính phủ nghiên cứu xóa số nợ đọng này. Chúng tôi chưa thống kê cụ thể nhưng số nợ nhỏ thôi, song về pháp lý nếu không giải thể được thì thành yếu kém” – Phó Thủ tướng nói.

Đi thẳng vào một số vấn đề cần tập trung phân tích để thực hiện chủ trương này được tốt hơn trong thời gian tới, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho rằng, vừa rồi có một phong trào khá lớn là các doanh nghiệp, nhà đầu tư Việt Nam lại đầu tư ra nước ngoài.

“Doanh nghiệp, nhà đầu tư báo cáo lại là quá trình đầu tư rất hiệu quả, đầu tư sang nhiều nước như Mỹ, Australia, Nga, Lào. Như đầu tư sang Nga hay Mỹ sau 5-6 năm đã thu hồi vốn. Do đó, trong báo cáo này cũng cần phân tích lại chính sách của ta và bạn có gì khác nhau để tính tác động chính sách” – ông Phan Xuân Dũng nói.

Bày tỏ quan tâm đến vấn đề đào tạo nguồn lao động ở nông thôn, Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội Nguyễn Đức Hiền nói: “Ví như chất lượng lao động của ngư dân chẳng hạn, làm sao ngư dân phải được đào tạo từ trung cấp, cao đẳng rồi đại học, đặc biệt là đào tạo về nghề cá, nếu không thì không đáp ứng nhu cầu phát triển nông thôn và phát triển nghề biển”.

Phát biểu kết thúc nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, đặc biệt là chuẩn bị tốt một nghị quyết về vấn đề này, trong đó chỉ rõ những giải pháp khắc phục những tồn tại, đồng thời tiếp tục hoàn chỉnh báo cáo để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào tháng 9 tới, sau đó sẽ trình Quốc hội khóa XIV vào kỳ họp thứ 2 để tiến hành giám sát tối cao./.

Theo VOV