Xã ép dân 'tự nguyện' hỗ trợ 1/3 tiền đền bù đất?

(Baonghean) - Khi dự án xây dựng doanh trại cảnh sát cơ động được tiến hành, chính quyền xã Nghi Thịnh (Nghi Lộc) đã tự ý lập hồ sơ, chiếm luôn cả đất của 8 hộ dân xã Nghi Khánh để cộng vào cho các hộ dân trong xã mình. Đổi lại, tiền đền bù đối với phần đất thừa này, các hộ dân ở xã Nghi Thịnh phải 'tự nguyện' hỗ trợ cho xã 1/3?

Đất của 8 hộ dân xã Nghi Khánh đã được san lấp để làm doanh trại.

Đất của xã này, đền bù cho dân xã khác

Ngày cuối năm 2016, ông Nguyễn Đình Sơn (62 tuổi, xã Nghi Khánh, Nghi Lộc), vẫn đang soát lại những đống tài liệu dày cộm để chuẩn bị khiếu nại về việc thửa ruộng đến nay vẫn chưa được nhận tiền đền bù mặc dù đất đã bị san lấp.

Ông Sơn là 1 trong 8 hộ dân xã Nghi Khánh có đất ở cánh đồng Nhà La bị chính quyền xã Nghi Thịnh hợp thức hóa để đền bù cho các hộ dân xã mình, sau đó hưởng hàng trăm triệu đồng tiền chênh lệch. Sau nhiều lần gõ cửa công quyền, tháng 4/2016, UBND huyện Nghi Lộc có kết luận đề nghị xã Nghi Thịnh thu hồi lại số tiền đã đền bù sai để cấp cho các hộ dân này.

Tuy nhiên, suốt 8 tháng trôi qua, người dân xã Nghi Khánh vẫn chưa nhận được một khoản tiền đền bù nào. “Tôi đã phải thu thập hồ sơ, hàng chục lần lên UBND huyện tố cáo. Đất của mình sản xuất đã bị san lấp rồi nhưng giờ không biết có được nhận đền bù không”, ông Sơn nói. Ông Sơn cũng là Bí thư Chi bộ xóm kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Nghi Khánh.

Cuối năm 2011, Bộ Công an triển khai dự án xây dựng doanh trại của Tiểu đoàn Cảnh sát Cơ động số 4 (Trung đoàn 22), với diện tích gần 9 ha tại khu vực cánh đồng Nhà La, thuộc ranh giới giữa 2 xã Nghi Thạch, Nghi Thịnh.

Ngoài ra, tại cánh đồng này còn có hàng chục hộ dân xã Nghi Khánh cùng xâm canh trên đất của xã Nghi Thịnh. “Đó là những thửa ruộng các hộ dân này đã trồng lúa từ lâu đời, có giấy tờ chứng minh với diện tích hơn 3.300m2. Trong đó có 2 hộ được giao đất theo Nghị định 64/NDCP, còn lại là đất 5%”, ông Nguyễn Đình Thành - Chủ tịch UBND xã Nghi Khánh nói và cho hay, đến cuối năm 2012, việc chi trả đền bù được tiến hành.

Lúc này, phần đất của 8 hộ dân xã Nghi Khánh đã bị chính quyền xã Nghi Thịnh hợp thức hóa, quy vào cho 18 hộ dân xóm 2 (xã Nghi Thịnh). Quá trình đo đạc, giải tỏa mặt bằng cũng như đền bù, chính quyền và các hộ dân xã Nghi Khánh không hề hay biết.

Ông Nguyễn Đình Sơn cho hay, sau khi đất của ông bị xã Nghi Thịnh lập hồ sơ đền bù cho người khác, ông nắm được thông tin qua người quen nhưng chưa đủ cơ sở để khiếu nại vì lúc này dự án vẫn chưa san lấp đến phần đất của các hộ dân Nghi Khánh. Thời gian này, 8 hộ dân vẫn canh tác bình thường.

Đến tháng 5/2015, khi đơn vị thi công tiến hành san lấp, các hộ dân mới khiếu nại lên UBND huyện Nghi Lộc. Tháng 7/2015, UBND huyện đã mời các bên liên quan đến làm việc để đối chiếu, qua đó xác định, việc người dân tố cáo chính quyền xã Nghi Thịnh lập hồ sơ cả phần đất của các hộ dân tại xã Nghi Khánh để nhận tiền đền bù là đúng thực tế.

UBND huyện Nghi Lộc đã thành lập tổ công tác rà soát lại việc lập hồ sơ đền bù, đến ngày 21/4/2016 thì có Kết luận số 101, trong đó khẳng định việc chính quyền xã Nghi Thịnh lập hồ sơ chồng lên phần đất của các hộ dân xã Nghi Khánh tại khu vực cánh đồng Nhà La là sai và đề nghị hủy quyết định đền bù này, đồng thời giao chính quyền xã thu hồi lại số tiền đã chi trả cho 18 hộ dân xã Nghi Thịnh để đền bù cho người dân xã Nghi Khánh.

Không chịu hỗ trợ xã, không được nhận tiền đền bù

Tiếp xúc với PV, ông Võ Văn Khánh, 1 trong 18 hộ dân ở xóm 2 (xã Nghi Thịnh), tỏ vẻ ân hận khi đã trót nhận tiền đền bù cho phần đất không phải của mình. Ông Khánh kể rằng, lúc đó ông đang là xóm trưởng xóm 2, tuy nhiên quá trình đo đạc, xác định các thửa ruộng bị ảnh hưởng bởi dự án, ông cũng như các hộ dân khác không hề được tham gia.

ông Nguyễn Đình Sơn (62 tuổi, xã Nghi Khánh, Nghi Lộc) bức xúc vì đất canh tác của gia đình nhưng lại không được nhận đền bù khi bị thu hồi.

“Sau khi mọi việc đã xong, chúng tôi được mời lên chỉ việc ký và nhận tiền. Thấy diện tích đất được đền bù nhiều hơn so với trong giấy tờ nên ai cũng vui vẻ, không thắc mắc”, ông Khánh nói và cho hay không chỉ diện tích không rõ ràng, trong bản đồ đền bù giải tỏa, các thửa ruộng được xác định rất lộn xộn. Ruộng của hộ này sản xuất nhưng lại đứng tên người khác.

Diện tích đất giao khoán của 18 hộ dân xóm 2 chỉ có khoảng 7.200m2 nhưng khi đền bù, con số này tăng lên hơn 12.400m2. Có hộ nhận thêm được hơn 600m2, cũng có hộ chỉ nhận vài chục m2. Diện tích thửa ruộng trên giấy tờ của ông Khánh chỉ có 550m2 nhưng khi đền bù, con số này là 816m2. Với gần 5.200m2 đất đền bù “từ trên trời rơi xuống này”, tổng cộng 18 hộ dân xóm 2 đã nhận thêm được hơn 850 triệu đồng.

Tuy nhiên, theo ông Khánh khi đến nhận tiền, ông và các hộ dân khác được cán bộ xã đưa một tờ giấy đã được in sẵn với nội dung “tự nguyện đóng góp cho xã xây dựng cơ sở hạ tầng 1/3 khoản tiền nhận thêm này”. Nhận thấy sự bất minh, ông Khánh không đồng ý ký vào tờ giấy.

“Số tiền đền bù cho 266m2 đất được nhận thêm của tôi là hơn 33 triệu đồng. Như vậy tôi phải đóng cho xã hơn 11 triệu đồng. Tôi không đồng ý ký và lấy giấy viết một bản “tự nguyện hỗ trợ xã 5 triệu đồng” nhưng họ không chịu và không cho gia đình tôi nhận tiền đền bù”, ông Khánh nói và cho hay, ngoài 2 hộ dân diện tích nhận thêm chỉ 10m2 và 19m2 không đáng kể nên không phải hỗ trợ xã, còn lại 16 hộ khác đều phải chia. Gần 2 tháng sau, ông Khánh lên UBND huyện để khiếu nại thì được trả lời “do đất của ông đang tranh chấp”.

Chờ mãi vẫn không được chi trả, 2 vợ chồng ông đành phải ký vào giấy đồng ý hỗ trợ xã Nghi Thịnh hơn 11 triệu đồng mới nhận được hơn 120 triệu đồng tiền đền bù. Nói về việc hoàn trả lại số tiền đã nhận, ông Khánh cho hay ông cũng như các hộ dân khác không đồng ý. “Tiền đã nhận hơn 4 năm nay, tiêu hết lâu rồi. Cấp nào sai thì cấp đó phải chịu trách nhiệm. Xã cũng đã gọi chúng tôi lên để thỏa thuận hàng chục lần nhưng không ai đồng ý trả lại tiền”, ông Khánh nói.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Văn Lưu - Chủ tịch UBND xã Nghi Thịnh cho biết, chính quyền xã “không hề vụ lợi và rất trong sáng”. Khi tiến hành đo đạc, Hội đồng đền bù và giải phóng mặt bằng huyện Nghi Lộc cùng với cán bộ địa chính xã đã dựa vào bản đồ địa chính được đo vào năm 2008 và bản đồ này có chút sai sót. Bản đồ 299 xã Nghi Thịnh hiện không còn, năm 2009, xã đã bố trí cán bộ địa chính lên Phòng Tài nguyên và Môi trường để mượn nhưng cũng không có.

Sau đó, cán bộ xã tiếp tục lên Trung tâm lưu trữ của UBND tỉnh mượn photocoppy để kiểm tra nhưng cũng không còn. Do vậy, khi lập hồ sơ cấp giấy CNQSD đất sau đo đạc bản đồ địa chính năm 2008, không xác định được vị trí đất xã Nghi Khánh xâm canh trong bản đồ.

“Chúng tôi không biết đó là đất của các hộ dân xã Nghi Khánh xâm canh trước khi nhận được khiếu nại”, ông Lưu nói và cho hay, sau khi có kết luận của huyện, xã đã nhiều lần mời 18 hộ lên họp để thuyết phục họ trả lại tiền nhưng không được. Ông Lưu cũng phủ nhận việc xã lập hồ sơ đền bù nhằm hưởng tiền chênh lệch.

“Xã Nghi Thịnh không biết đất đó là của chúng tôi thì không đúng. Làm dự án này có đến 62 hộ ở xã Nghi Thịnh được đền bù vì có đất bị ảnh hưởng nhưng chỉ có 16 hộ ở xóm 2 đứng tên đất của chúng tôi là phải chia 1/3 tiền được nhận thêm cho xã. Như vậy là lúc đó, xã Nghi Thịnh đã biết đất này không phải của những hộ này rồi nên mới thỏa thuận với dân như vậy”, ông Nguyễn Đình Sơn bức xúc nói.

Ông Nguyễn Tiến Dũng - Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc cho biết, huyện đang cố gắng để đền bù cho các hộ dân ở xã Nghi Khánh trong thời gian sớm nhất. “Một số phương án đã được đưa ra trong đó xã Nghi Thịnh đề xuất đền bù bằng đất. Nếu thu hồi lại tiền của 18 hộ dân Nghi Thịnh thì có thể họ không còn tiền, chính quyền không đòi được.

Nhưng trong một số cuộc họp, họ nói sẽ đền bù lại bằng đất của họ cho 8 hộ dân, khi nào có dự án khác thì người dân Nghi Khánh được đền bù sau”, ông Dũng nói và cho rằng, xảy ra sự việc một phần do quá trình chỉ đạo “khập khiễng”. Bộ Công an đã thuê một đơn vị ở ngoài để đo đạc và quy chủ. Trong khi đó, toàn bộ khu vực này là ao hồ nên việc căn cứ phân định sai là chuyện bình thường.

Tiến Hùng