Chủ đầu tư Dự án thủy điện Khe Bố có 'nuốt' lời hứa với dân?

(Baonghean) - Theo phản ánh của bạn đọc huyện Tương Dương, Dự án thủy điện Khe Bố hoàn thành đi vào hoạt động từ tháng 5/2013, nhưng việc thực hiện các chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn không ít tồn đọng. Không chỉ vậy, cuối năm 2016, chủ đầu tư đã đề nghị UBND tỉnh xem xét bãi bỏ chi phí hỗ trợ vượt qua hộ nghèo.

» Linh mục Nguyễn Đình Thục kích động giáo dân.

Lý lẽ của nhà đầu tư

Được biết, để thực hiện Dự án xây dựng công trình thủy điện Khe Bố, ngày 18/8/2009, UBND tỉnh ban hành Quyết định 4027/QĐ-UBND-CNXD phê duyệt quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Tại Quyết định 4027, quy định chi tiết các nội dung chủ đầu tư cần thực hiện để cuộc sống của người dân sau khi di dời đến nơi ở mới được đảm bảo. Và một trong những chính sách mà UBND tỉnh đề ra, là quy định hỗ trợ kinh phí vượt qua hộ nghèo (được nêu tại Điểm D, Điều 6, về hỗ trợ ổn định cuộc sống và ổn định sản xuất).

Theo đó, “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi toàn bộ đất ở hoặc bị thu hồi trên 30% diện tích đất sản xuất nông nghiệp được giao (hoặc giao khoán) ổn định hiện có mức sống thuộc diện hộ nghèo theo tiêu chí do Bộ LĐ-TB&XH công bố trong thời kỳ có xác nhận của Phòng LĐ-TB&XH cấp huyện thì ngoài chính sách chung về ưu đãi đối với hộ thu đất và chính sách đối với hộ nghèo, còn được hỗ trợ để vượt qua hộ nghèo tính theo nhân khẩu hiện có. Mức hỗ trợ cấp một lần, cụ thể hộ nghèo tại nông thôn là 5.760.000 đồng/khẩu; hộ nghèo tại đô thị là 3.600.000 đồng/khẩu”.

Bản tái định cư Đình Thắng (xã Tam Đình). Ảnh: Nhật Lân

Những chính sách UBND tỉnh tại Quyết định 4027 đã tạo thuận lợi trong quá trình vận động gần 600 hộ dân (trên 2.530 khẩu) đồng thuận rời quê hương, nhường đất chôn rau cắt rốn thực hiện dự án; để Nhà máy Thủy điện Khe Bố hoàn thành đi vào hoạt động từ tháng 5/2013. Vậy nhưng, đến nay, các công tác liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, di dời tái định cư vẫn còn nhiều tồn đọng, gây bức xúc cho cán bộ, nhân dân huyện Tương Dương.

Đó là các vấn đề liên quan tới nước sinh hoạt, hạ tầng đường giao thông nội thôn bản, các công trình phụ trợ trường học...; các khoản bồi thường, hỗ trợ các hộ tự san nền nhà ở, vận chuyển nhà, hộ nghèo, chênh lệch đất ở, thiệt hại đất vườn ven suối... Và đáng nói nhất việc hỗ trợ vượt qua hộ nghèo vẫn chưa được thực hiện, thậm chí, chủ đầu tư còn từ chối chi trả. Điều này được thể hiện rõ tại Công văn số 1156/VNPD-KT+KTKH+TCKT ngày 25/11/2016 của Công ty CP phát triển Điện lực Việt Nam gửi UBND tỉnh và UBND huyện Tương Dương, trong đó đề nghị UBND tỉnh và UBND huyện Tương Dương xem xét bãi bỏ chi phí vượt qua hộ nghèo.

Lý lẽ của chủ đầu tư được nêu tại Công văn số 1156 là bởi trong quá trình thực hiện bồi thường hỗ trợ di dân tái định cư, các hộ nghèo đã được hưởng cơ sở hạ tầng tái định cư, đền bù về đất, về cây cối hoa màu, vật kiến trúc; các chính sách hỗ trợ di chuyển, ổn định đời sống và ổn định sản xuất, y tế, điện sinh hoạt. Bên cạnh đó, chủ đầu tư cho rằng, tại các công trình thủy điện trọng điểm quốc gia (thủy điện Tuyên Quang, Sơn La, Hủa Na...) không thực hiện việc hỗ trợ vượt qua hộ nghèo. Nếu thực hiện chính sách này, là không đảm bảo sự công bằng trong công tác bồi thường, hỗ trợ di dân và tái định cư giữa Dự án Thủy điện Khe Bố với các dự án thủy điện trọng điểm khác.

UBND tỉnh không chấp thuận!

Trước nội dung Công văn số 1156 ngày 8/12/2016, UBND tỉnh đã có Công văn số 9460/UBND-CN về việc chi trả chi phí vượt qua hộ nghèo trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án Thủy điện Khe Bố trả lời Công ty CP Phát triển Điện lực Việt Nam, nhấn mạnh: “Dự án Thủy điện Khe Bố chính thức được khởi công xây dựng vào ngày 12/9/2007, phát điện tổ máy số 1 và hòa mạng điện lưới quốc gia ngày 13/5/2013. Trong gần 5 năm triển khai thi công, với sự nỗ lực của chủ đầu tư, sự quan tâm giúp đỡ của các cấp chính quyền tỉnh Nghệ An, sự phối hợp tạo điều kiện của chính quyền và nhân dân huyện Tương Dương, đặc biệt là sự đồng lòng của 585 hộ dân với 2.539 nhân khẩu.

Vì dòng điện ngày mai của đất nước, bà con đã chấp nhận rời bỏ quê hương, nhường chỗ cho dự án triển khai đúng tiến độ. Để bù đắp và chia sẻ những thiệt thòi cho bà con bị ảnh hưởng bởi dự án, UBND tỉnh đã phê duyệt quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án thủy điện Khe Bố tại Quyết định số 4027/QĐ-UBND.CNXD ngày 18/8/2009.

Theo báo cáo của UBND huyện Tương Dương, mặc dù dự án đã phát điện từ tháng 5/2013, nhưng đến nay một số hạng mục cơ sở hạ tầng các khu tái định cư vẫn chưa hoàn thành, một số chính sách hỗ trợ vẫn chưa được chi trả, trong đó có chính sách hỗ trợ vượt qua hộ nghèo vẫn chưa được thực hiện. Vấn đề này đã gây bất bình trong nhân dân, khiếu nại, khiếu kiện kéo dài... Nay Công ty CP Phát triển Điện lực Việt Nam có đề nghị bãi bỏ khoản chi phí hỗ trợ vượt qua hộ nghèo lại càng gây bức xúc, làm mất lòng tin trong nhân dân vùng dự án.

Công văn số 9460 của UBND tỉnh yêu cầu Công ty CP Phát triển Điện lực Việt Nam thực hiện chính sách hỗ trợ vượt qua hộ nghèo. Ảnh: Nhật Lân

Để thực hiện lời hứa với người dân tái định cư thủy điện Khe Bố, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu Công ty CP Phát triển Điện lực Việt Nam khẩn trương thực hiện chi trả chính sách hỗ trợ vượt qua hộ nghèo theo phương án bồi thường, hỗ trợ di dân tái định cư đã được phê duyệt”.

Liên quan đến nội dung này, theo ông Kha Văn Ót - Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương, tại buổi làm việc ngày 31/8/2016 giữa huyện Tương Dương với đại diện Ban quản lý Dự án Thủy điện Khe Bố đã thống nhất: Chủ đầu tư sẽ làm việc với UBND tỉnh về việc không chi trả khoản hỗ trợ này trước 30/11/2016. Sau ngày 30/11/2016, nếu UBND tỉnh không có văn bản đồng ý không chi trả khoản hỗ trợ này, chủ đầu tư phải thỏa thuận, thẩm định kinh phí hỗ trợ hộ nghèo kịp thời chi trả cho nhân dân trước ngày 31/3/2017.

Cũng theo ông Kha Văn Ót, đến thời điểm hiện tại, hồ sơ thỏa thuận, thẩm định, phê duyệt kinh phí hỗ trợ hộ nghèo đã được Hội đồng bồi thường, giải phóng mặt bằng huyện chuyển đến Ban quản lý Dự án Thủy điện Khe Bố. Có tất cả 1.885 khẩu thuộc hộ nghèo được Phòng LĐ-TB&XH và chính quyền các xã thống kê đưa vào danh sách đối tượng nhận hỗ trợ vượt nghèo với tổng kinh phí hơn 10 tỷ 850 triệu đồng. Ông Kha Văn Ót trao đổi: “Hồ sơ đã được chủ đầu tư tiếp nhận nhưng việc thẩm định, thực hiện ra sao thì chưa có câu trả lời cụ thể. Thời gian tới đây, huyện Tương Dương sẽ tiếp tục làm việc với chủ đầu tư để thúc đẩy việc giải quyết các tồn đọng vướng mắc, trong đó gồm cả nội dung thực hiện chính sách hỗ trợ vượt qua hộ nghèo...”.

Quyết định số 4027/QĐ-UBND.CNXD ngày 18/8/2009 của UBND tỉnh, tại Điều 2 nêu rõ: “Quy định tại Điều 1 (quy định về các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư - PV) trên đây chỉ áp dụng cho dự án xây dựng Công trình Thủy điện Khe Bố, không áp dụng cho công trình khác”. Như vậy có thể hiểu, đây là văn bản cá biệt dành cho Dự án Thủy điện Khe Bố. Nếu chủ đầu tư băn khoăn, có ý kiến sửa đổi, phải là khi Quyết định mới được phê duyệt, các quy định về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chưa được chuyển tải đến người dân. Còn ở thời điểm hiện tại, đã gần 8 năm Quyết định 4027 có hiệu lực thi hành; dự án đã hoàn thành và hoạt động gần 4 năm, vì vậy chủ đầu tư không thể viện dẫn lý do thoái thác mà cần nghiêm túc thực hiện./.

Nhật Lân