Truyền thống nghìn năm đất Diễn Châu

(Baonghean)- Diễn Châu là vùng đất cổ; thuộc bộ Hoài Hoan từ thời Hùng Vương, nhưng đến năm 627, danh xưng Diễn Châu mới chính thức xuất hiện. Trải qua 1390 năm danh xưng, cái tên Diễn Châu đã gắn liền với sự phát triển của đất nước.

Đồng chí Chu Thế Huyền - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu trả lời phỏng vấn Báo Nghệ An nhân dịp kỷ niệm 1390 năm danh xưng Diễn Châu.

P.V: Đồng chí có thể cho biết khái quát về lịch sử 1.390 năm danh xưng Diễn Châu?

Đồng chí Chu Thế Huyền: Sách “Đại Việt địa dư toàn biên” do Phương Đình Nguyễn Văn Siêu biên soạn có ghi: “Diễn Châu Long Trì quận, trước là quận Trung Nghĩa, lại gọi là quận Diễn Thủy. Năm Trinh Quán, bỏ Quảng Đức, cắt đất Hoan Châu đặt làm Diễn Châu… có 7 huyện Trung Nghĩa, Long Trì, Vũ Lang, Vũ Kim, Hoài Hoan, Tư Nông, Vũ Dung”. Kết hợp với các bộ quốc sử và tư sử: “Khâm định Việt sử thông giám cương mục”, “Đại Nam nhất thống chí”, “Lịch triều hiến chương loại chí”, “Nghệ An ký”, các nhà khoa học tại cuộc toạ đàm khoa học ngày 11/9/2005 đã nhất trí cho rằng có đủ cơ sở khoa học để xác định chắc chắn tên gọi Diễn Châu được xuất hiện vào năm Trinh Quán thứ nhất đời Đường Thái Tông (627).

Quang cảnh trung tâm huyện Diễn Châu. Ảnh: Sách Nguyễn

Diễn Châu là vùng đất cổ; thuộc bộ Hoài Hoan từ thời Hùng Vương, nhưng đến năm 627, cái tên Diễn Châu mới chính thức xuất hiện trong lịch sử đất nước. Địa vực có lúc rộng lúc hẹp, nhưng ngay từ khi xuất hiện năm 627, Diễn Châu đã đóng vai trò là một đơn vị hành chính cấp châu, và trải qua nhiều triều đại kế tiếp từ đời thuộc Đường đến các triều đại tự chủ như Khúc (905 - 923), Dương (931 - 938), Ngô (93 - 965), Đinh (9680 - 980), Tiền Lê (98 - 1009), Diễn Châu vẫn đứng độc lập là một châu riêng biệt.

Như vậy, địa danh Diễn Châu có từ năm 627, tuy địa vực có thay đổi từng thời kỳ nhưng vẫn như hình với bóng với Hoan Châu. Hoan Châu là đổi từ Đức Châu ra. Đức Châu có từ thời nhà Lương (502 - 507) chia từ Cửu Đức ra. Cửu Đức vốn là được đặt ra từ thời Ngô (220 - 280) tách từ quận Cửu Chân đời nhà Hán. Diễn Châu đời Hán là đất huyện Hàm Hoan, đời Đường là huyện Phủ Diễn và An Nhân, lại đổi là Diễn Châu, đời Lý, Trần - là lộ Diễn Châu, đời Lê Quang Thuận (Thánh Tông đổi làm phủ Diễn Châu thuộc thừa tuyên Nghệ An lãnh hai huyện Đông Thành và Quỳnh Lưu, năm Minh Mạng thứ 18, đặt thêm huyện Yên Thành (túc lãnh ba huyện: Đông Thành, Quỳnh Lưu, Yên Thành).

Sau Cách mạng Tháng Tám, cụ thể là sau kháng chiến chống Pháp, năm 1954, lỵ sở Diễn Châu, lúc này là huyện, mới chuyển về ngã ba Diễn Châu. Lúc đầu gọi là huyện lỵ, ngày 23/2/1977, theo Quyết định số 619 VP/CP của Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Phủ Thủ tướng mới gọi là thị trấn. Thị trấn Diễn Châu trong đó có các cơ quan đầu não Diễn Châu đang ngày càng mở rộng và phát triển. Là trung tâm chính trị của Diễn Châu, nhưng nó lại nằm ở vị trí có đường Quốc lộ 1, có đường sắt Bắc - Nam đi qua, đầu mối của Quốc lộ 7 đi Lào, lại sát biển và có sông Bùng chảy qua… nên có tiềm năng là một trung tâm kinh tế, văn hóa phồn vinh.

Toàn cảnh đền Cuông. Ảnh: Sách Nguyễn

P.V: Phát huy truyền thống 1.390 năm, Diễn Châu nay đã thay đổi rất nhiều. Đặc biệt sau 30 năm đổi mới huyện đã có nhiều bứt phá trên tất cả các lĩnh vực phải vậy không thưa ông?

Đồng chí Chu Thế Huyền: Là vùng đất được thiên nhiên ưu đãi ban tặng nhiều lợi thế, có biển, có sông, đất đai màu mỡ. Người dân Diễn Châu cần cù, chịu khó, bất khuất trong đấu tranh, cùng với truyền thống hiếu học, khoa bảng nức tiếng một vùng...

Tất cả những thuận lợi đó đã góp phần làm thay đổi bộ mặt của vùng đất Hoan Châu xưa, Diễn Châu nay: Luôn đi đầu trong ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật theo hướng CNH - HĐH, phát huy gìn giữ nghề truyền thống. Đồng thời phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực tạo cơ chế thông thoáng thu hút các dự án đầu tư vào sản xuất, kinh doanh. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp xây dựng và dịch vụ. Một số khu công nghiệp nhỏ ra đời tạo bước tăng trưởng trong phát triển kinh tế như Khu công nghiệp nhỏ Diễn Hồng, Khu công nghiệp Tháp - Hồng - Kỷ, Lộc - Thọ, Nhà máy may ở Diễn Phong, Nhà máy bột cá Diễn Hùng, Diễn Ngọc...

Tôm càng xanh ở Diễn Châu. Ảnh: Mai Giang

Trên địa bàn huyện có 9 dự án lớn do doanh nghiệp đầu tư với tổng vốn đăng ký gần 1.500 tỷ đồng, đã thực hiện trên 1.000 tỷ đồng. Toàn huyện có 475 doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hơn 6.000 hộ kinh doanh cá thể, góp phần chuyển dịch, phát triển kinh tế và giải quyết việc làm hàng năm từ 4.500 đến 5.000 lao động. Hàng năm, các doanh nghiệp nộp ngân sách bình quân trên 50 tỷ đồng.

Cùng với đó là các khu du lịch biển, du lịch sinh thái đang hình thành và phát triển tiêu biểu như biển Diễn Thành, Hồ Xuân Dương, Khu sinh thái Diễn Lâm. Xuất hiện các vùng đô thị mới, hệ thống đường giao thông, kênh mương, mạng lưới điện được đầu tư xây dựng rộng rãi, khang trang. Đời sống văn hóa được gìn giữ và phát huy, các vấn đề xã hội được quan tâm giải quyết.

Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới trở thành phong trào có sức lan tỏa, được nhân dân đồng tình, hưởng ứng. Tính đến giữa năm 2017 đã có 17/38 xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM. Nhiều năm liền Đảng bộ huyện Diễn Châu đạt trong sạch, vững mạnh. Là huyện dẫn đầu tỉnh trên nhiều lĩnh vực: số xã đạt chuẩn NTM đứng vào tốp đầu tỉnh; nhiều năm liền là lá cờ đầu về sự nghiệp giáo dục cả về chất lượng và phong trào xây dựng chuẩn quốc gia; là huyện có số xã đạt chuẩn mức độ 2 về y tế cao nhất tỉnh; quốc phòng - an ninh giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo.

Tàu thuyền cập bến. Ảnh: Sách Nguyễn

P.V: Với mục tiêu xây dựng Diễn Châu phát triển nhanh và bền vững, phấn đấu đến năm 2020, đạt huyện nông thôn mới và đứng trong tốp đầu khối các huyện của tỉnh, Đảng bộ huyện liên tục đạt vững mạnh; huyện có những giải pháp như thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Chu Thế Huyền: Nhiệm kỳ 2015 - 2020, Diễn Châu đã đặt ra phương hướng đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, tiếp tục phát triển các lĩnh vực, ngành, sản phẩm đã được khẳng định lợi thế, đồng thời hướng tới phát triển các ngành, sản phẩm áp dụng khoa học công nghệ, có giá trị gia tăng cao, tiết kiệm nguyên liệu, năng lượng, thân thiện với môi trường. Phát triển mạnh mẽ các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, dịch vụ và du lịch, coi đây là mũi đột phá của phát triển kinh tế. Tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển. Quan tâm phát triển các lĩnh vực văn hóa xã hội, củng cố quốc phòng, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh.

Mô hình trồng đu đủ cho thu nhập cao của hộ ông Nguyễn Văn Ba (xã Diễn Liên, huyện Diễn Châu). Ảnh: Quang An

Để đạt được mục tiêu đó, huyện tập trung vào các giải pháp chính: Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực. Phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có cộng với khai thác nguồn lực từ bên ngoài. Tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu tư, tăng cường đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng trọng điểm để làm cơ sở phát triển kinh tế.

Phát triển kinh tế gắn với phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, đào tạo, bảo vệ môi trường, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, giảm dần tỷ lệ hộ nghèo, đảm bảo an sinh xã hội; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ; tập trung đào tạo, thu hút nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển.

Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh. Tiếp tục đổi mới tư duy, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền các cấp, tăng cường hợp tác phát triển toàn diện với các địa phương khác. Chủ động phòng, chống giảm nhẹ thiên tai và phòng ngừa ảnh hưởng, tác động của biến đổi khí hậu.

Kiểm tra chất lượng đường giao thông nông thôn ở xã Diễn Phúc (Diễn Châu). Ảnh: Mai Giang

Bên cạnh đó, Đảng bộ huyện tập trung mạnh cho công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch, hoàn chỉnh phát triển kinh tế - xã hội. Chú trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa với quy mô lớn hơn. Tập trung phát triển kinh tế biển, tăng cường hạ tầng nghề cá. Có giải pháp đột phá phát triển mạnh công nghiệp, tập trung phát triển các ngành công nghiệp có lợi thế. Chủ động phối hợp với Khu kinh tế Đông Nam đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng, thu hút đầu tư. Cùng với phát triển, phải xây dựng con người trong giai đoạn mới.

Đảng bộ huyện Diễn Châu cũng nêu cao quyết tâm đổi mới hơn nữa phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; phát huy tính tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, xây dựng Đảng bộ thực sự vững mạnh về tư tưởng, chính trị và tổ chức. Triển khai nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ thành chương trình hành động, đề án, kế hoạch để tổ chức thực hiện tốt, đưa nghị quyết vào cuộc sống.

P.V: Xin cảm ơn đồng chí!

Thanh Hiền

(Thực hiện)