Việt Nam lần đầu ghép phổi thành công từ người hiến chết não
Từ nguồn tạng hiến tặng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ghép hai phổi cứu sống bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn giai đoạn cuối.
Ngày 16/3, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) thông báo thực hiện thành công ca ghép phổi từ người cho chết não lần đầu tiên tại Việt Nam. Nguồn tạng là một người đàn ông 45 tuổi bị chết não, gia đình đồng ý hiến tạng.
Các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện ca ghép phổi, ghép một quả thận và ghép giác mạc cho bốn bệnh nhân. Trái tim và quả thận còn lại được bảo quản, vận chuyển bằng máy bay từ Hà Nội vào TP HCM để ghép cho hai bệnh nhân tại Bệnh viện Chợ Rẫy.
 |
| Bệnh nhân nhận phổi hiến đang hồi phục sau 16 ngày tiến hành ca ghép. Ảnh: Bệnh viện cung cấp. |
Ca ghép phổi được thực hiện vào ngày 26/2. Người được ghép phổi là bệnh nhân Trần Ngọc Hanh 54 tuổi ở Nam Định. Anh Hanh bị suy hô hấp nặng do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn cuối, thường xuyên phải cấp cứu, thở máy, thở ôxy liên tục. Tình trạng của bệnh nhân rất nghiêm trọng, có thể tử vong bất cứ lúc nào. Ghép phổi là cơ hội duy nhất để giành lại sự sống cho người bệnh.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã huy động hơn 60 y bác sĩ tham gia lấy tạng hiến, thực hiện cùng lúc ca ghép phổi, thận, giác mạc vào ngày 26/2. Riêng 20 y bác sĩ tham gia ca ghép phổi với sự hỗ trợ của các chuyên gia hàng đầu về gây mê hồi sức và ghép phổi của Pháp, Bỉ. Một ê kíp chuẩn bị cho người hiến tạng, lấy phổi, cắt lọc và bơm rửa phổi đã lấy; ê kíp khác chuẩn bị cho bệnh nhân được ghép.
Ca ghép phổi kéo dài gần 8 giờ. Sau ghép, bệnh nhân được chuyển về phòng hồi sức, theo dõi và điều trị cách ly. Hiện bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, tự thở, huyết động ổn định, hai phổi sáng. Bệnh nhân đã có thể tự đi lại trong phòng.
 |
| Các bác sĩ đang thực hiện ca ghép phổi đầu tiên từ người hiến đã chết não. Ảnh: Bệnh viện cung cấp. |
Chia sẻ từ phòng bệnh, bệnh nhân Hanh cho biết sức khỏe đã phục hồi 70-80%, hiện tự thở được, đang tập phục hồi chức năng. “Tôi đã khỏe hơn trước nhiều. Cảm ơn các y bác sĩ đã giúp tôi có thể sống”, bệnh nhân nói.
Anh Nguyễn Hùng Mạnh, con trai bệnh nhân cho biết, gia đình đã rất lo lắng vì không hiểu ghép phổi là gì, nếu ghép thì bố anh sẽ sống được bao lâu, không được ghép thì tính mạng ra sao. "Khi gia đình đang băn khoăn giữa các phương án thì chính bố tôi là người quyết định đồng ý ghép phổi", người con nói.
Trung tướng Mai Hồng Bàng, Giám đốc Bệnh viện 108 cho biết, ngành ghép tạng tại Việt Nam đã có lịch sử 25 năm, các bác sĩ đã ghép được thận, gan, tim, tụy, giác mạc... Tuy nhiên ghép phổi vẫn là một thách thức rất lớn với nền y học nước ta.
Theo các chuyên gia ghép tạng, ghép phổi là một trong những kỹ thuật khó nhất vì tính chất phức tạp, khẩn trương, đòi hỏi kỹ thuật chuyên sâu, điều phối, chuẩn bị cơ sở trang thiết bị... Ghép phổi từ người cho sống đã khó, ghép phổi từ người cho chết não còn khó khăn, phức tạp hơn. Ghép phổi từ người cho sống, bác sĩ chỉ ghép một thùy hoặc phân thùy; trong khi trường hợp này bệnh nhân được ghép cả hai lá phổi.
Để chuẩn bị cho ca ghép phổi, Bệnh viện 108 đã có sự chuẩn bị tương đối kỹ càng trong ba năm, cử các y bác sĩ sang Pháp, Nhật, Hàn Quốc... để học hỏi kinh nghiệm.
| Ca ghép phổi đầu tiên từ người cho chết não tại Việt Nam. |
Giáo sư Ngai Liu, Giám đốc nghiên cứu của Bệnh viện Foch Paris (Pháp) chia sẻ các y bác sĩ của Bệnh viện 108 đều học hỏi và tiếp thu nhanh, quyết tâm, nỗ lực để đạt được kết quả tốt nhất.
Tháng 7/2016, Bệnh viện Trung ương Huế lần đầu tiến hành ghép khối tim - phổi cho một bệnh nhân nam 40 tuổi. Ca ghép không thành công, bệnh nhân qua đời sau 5 ngày được ghép. Bệnh nhân này được ghép khối tim phổi hiến tặng từ một bệnh nhân bị chết não ở Bệnh viện Chợ Rẫy, TP HCM.
Ngày 21/2/2017, Việt Nam lần đầu ghép phổi thành công từ người cho sống. Các bác sĩ Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y phối hợp với các chuyên gia Nhật Bản thực hiện thành công ca ghép phổi từ người cho sống. Người được ghép phổi là bệnh nhi 7 tuổi; bố bé (28 tuổi) và bác ruột (30 tuổi) mỗi người tặng bé một phần phổi của mình để tạo thành hai lá phổi cho bé. Cuộc mổ kéo dài khoảng 11 giờ. Theo chuyên gia của Nhật, sau khi được ghép phổi, bé có thể sống đến 60-70 thậm chí 80 tuổi.
Phổi gồm hai buồng phổi, trong đó buồng phổi bên trái gồm hai thùy, buồng phổi bên phải có ba thùy. Phổi chỉ còn một thùy có thể giãn nở chiếm đầy khoang phổi (có thể cắt một thùy bên trái hoặc bên phải), các chức năng phổi phục hồi rất nhanh. Hiện nay trong điều trị cho bệnh nhân, các bác sĩ thường cắt một bên thùy phổi. Với trẻ con, chỉ cần ghép một phần phổi của người lớn cũng đủ giúp bé phát triển bình thường.