Sắp có kháng sinh mới tiêu diệt vi khuẩn kháng thuốc

Cẩm Tú 28/03/2018 17:28

Một nghiên cứu mới được xuất bản trên tờ Journal of Medicinal Chemistry đã cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thấy dạng tổng hợp mới của thuốc kháng sinh teixobactin có thể vô hiệu hóa các vi khuẩn kháng thuốc.

Các nhà khoa học có lẽ đang tiếp cận một kỷ nguyên mới của kháng sinh.

Theo CDC, kháng kháng sinh là "một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng bức xúc nhất thế giới".

Riêng ở Mỹ, mỗi năm có 2 triệu người bị nhiễm vi khuẩn kháng thuốc, với hậu quả là hơn 23.000 người tử vong.

Mối đe dọa của mầm bệnh kháng kháng sinh đặc biệt cao ở các cơ sở y tế.

Báo cáo năm 2016 của CDC cho thấy 1/4 số ca nhiễm trùng liên quan đến chăm sóc y tế xảy ra trong điều trị dài ngày là do một trong sáu loại vi khuẩn kháng thuốc sau đây:

• Enterobacteriaceae kháng carbapenem

• Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA)

• Enterobacteriaceae sản xuất ESBL

• Enterococcus kháng vancomycin (VRE)

• Pseudomonas aeruginosa kháng đa thuốc

• Acinetobacter kháng đa thuốc

Ba năm trước, các nhà khoa học phát hiện ra rằng một loại kháng sinh tự nhiên có tên là teixobactin có thể có khả năng tiêu diệt MRSA và VRE.

Giờ đây, một nhóm các nhà nghiên cứu đã lần đầu tiên tạo ra được phiên bản tổng hợp của thuốc này và sử dụng thành công để điều trị nhiễm trùng ở chuột.

Thuốc kháng sinh mới được xem là một bước ngoặt và những phát hiện này có thể "dẫn tới nhóm thuốc kháng sinh mới đầu tiên trong vòng 30 năm qua".

Ishwar Singh, một chuyên gia về điều chế thuốc và là giảng viên hóa sinh cao cấp tại Khoa Dược Trường Đại học Lincoln, Anh, là đồng tác giả của nghiên cứu mới.

Thuốc mới xóa sổ nhiễm trùng ở chuột

Singh và các đồng nghiệp đã nghiên cứu cấu trúc của teixobactin và tìm thấy những axít amin chủ chốt mà khi khi được thay thế sẽ khiến kháng sinh trở nên dễ dàng nhân bản hơn thành 10 chất tương tự tổng hợp.

Sau đó nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm các phiên bản tổng hợp này trong ống nghiệm. Các tác giả viết, "Những chất tương tự này cho thấy hoạt tính kháng khuẩn mạnh chống lại Staphylococcus aureus, MRSA và VRE."

Ngoài ra, một trong những chất tương tự này được thấy là không gây độc tế bào cả trong ống nghiệm và trong cơ thể.

Các thử nghiệm tiếp theo trên chuột - do nhóm nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Mắt Singapore ở Bukit Merah thực hiện - cho thấy một trong những chất tương tự đã điều trị thành công một trường hợp viêm giác mạc do Staphylococcus aureus.

Cụ thể, sử dụng thuốc tổng hợp "làm giảm gánh sinh học vi khuẩn hơn 99% và giảm phù nề giác mạc đáng kể so với các giác mạc chuột không được điều trị"

Các nhà nghiên cứu viết: "Nhìn chung, kết quả của chúng tôi đã xác định tiềm năng điều trị cao của một chất tương tự teixobactin trong việc làm yếu nhiễm trùng do vi khuẩn và mức độ nghiêm trọng liên quan trên cơ thể."

“Bước nhảy vọt” về kháng sinh mới

Ý nghĩa của những phát hiện này là ở chỗ khi teixobactin được phát hiện, bản nó đã là một bước đột phá như một loại thuốc kháng sinh mới tiêu diệt vi khuẩn mà không gây kháng thuốc, bao gồm các loại “siêu vi khuẩn” như MRSA, nhưng teixobactin tự nhiên không được tạo ra để sử dụng cho người.

"Vẫn còn một khối lượng công việc đáng kể", Singh nói, "trong việc phát triển teixobactin thành kháng sinh điều trị cho người. Có lẽ chúng ta cần khoảng 6 đến 10 năm nữa để cho ra đời một loại thuốc mà bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân."

Tuy nhiên, "đây là một bước đi thực sự đúng hướng và hiện đã mở ra cánh cửa để cải thiện các chất tương tự trong cơ thể chúng ta", ông nói.

"Việc ứng dụng thành công phiên bản tổng hợp đơn giản này từ ống nghiệm vào những ca bệnh thực sự là bước nhảy vọt về chất trong việc phát triển các kháng sinh mới và đưa chúng ta đến gần hơn đến việc thừa nhận tiềm năng điều trị của các teixobactin đơn giản".

"Các thuốc nhắm vào cơ chế cơ bản của sự sống vi khuẩn và cũng làm giảm phản ứng viêm của vật chủ là nhu cầu cấp thiết”. Rajamani Lakshminarayanan, Viện nghiên cứu mắt Singapore, kết luận.

Cẩm Tú