Tại sao trên máy bay chiến đấu phải có phi công phụ?
Tại sao trong buồng lái của các máy bay chiến đấu đa năng, máy bay tiêm kích đánh chặn tên lửa, máy bay ném bom chiến thuật, cũng như các máy bay trực thăng tấn công hiện đại phải có 2 chỗ ngồi?
 |
| Su - 30SM của quân đội Nga. Ảnh: Sputnik |
Ở giai đoạn đầu của cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (những năm 1941-1942), các máy bay cường kích một chỗ ngồi Il-2 của Liên Xô rất dễ bị tổn thương trước máy bay địch.
Đến cuối năm 1942, vấn đề này đã được giải quyết một phần nào bằng cách chế tạo Il-2 hai chỗ ngồi (y như phiên bản ban đầu). Vùng không gian bán cầu phía sau được bảo vệ bởi một xạ thủ được trang bị súng máy dùng đạn cỡ nòng lớn hoặc đạn 7,62 mm cho súng trường mạnh.
Phi công quân sự công quân Nga Vladimir Popov cho biết: Trước đây, hệ thống máy tính trong buồng lái không phải là mạnh mẽ và nhỏ gọn như hiện nay. Và các nhà chế tạo máy bay đã tách tổ hợp dẫn đường- ngắm và tổ hợp dẫn đường - lái để hai người có thể điều khiển chúng trong chuyến bay.
Với phi cơ chiếu đấu hiện đại, một phi công sẽ cảm thấy vô cùng khó khăn vì phải theo dõi tất cả mọi thứ khi điều khiển máy bay. Và nếu có hai người trong buồng lái, các khả năng của cỗ máy chiến đấu sẽ có thể được triển khai một cách tối đa. Vì thế, trong kíp lái máy bay chiến đấu đã xuất hiện thành viên thứ hai - hoa tiêu hoặc người vận hành máy bay kiêm hoa tiêu.
Máy bay 2 chỗ ngồi được sử dụng nhiều hơn so với máy bay 1 chỗ ngồi trong các hoạt động chiến đấu, để thực hiện nhiệm vụ dẫn đường.
Tiêm kích 2 chỗ ngồi Su -30SMcó thêm trang thiết bị được điều khiển bởi phi công phụ, nhờ đó nó có thể phối hợp hành động với nhóm máy bay, thực hiện nhiệm vụ trinh sát, chiến tranh điện tử, chỉ điểm mục tiêu, tấn công các mục tiêu trên mặt đất...
Sự hiện diện của phi công phụ trên máy bay tiêm kích đánh chặn cũng là hợp lý. Ví dụ, máy bay MIG - 31 có 2 chỗ ngồi. Phi công và điều hành viên có thể dễ dàng phân chia nhiệm vụ khi điều khiển những vũ khí.
Ngoài ra, MiG-31 thường hoạt động ở phạm vi rộng lớn, thực hiện các chuyến bay trên vùng Bắc Cực, trên rừng taiga và vùng biển. Khi đó, hoa tiêu có thể sửa những lỗi nhỏ cho phi công trong việc định hướng và thậm chí điều khiển máy bay, giúp anh ta có thời gian nghỉ ngơi.
Theo các chuyên gia, không có gì ngẫu nhiên mà Bộ Quốc phòng Nga đã chọn lựa MiG-31 là phương tiện mang tên lửa siêu thanh mới Kinzhal.
Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất với máy bay chiến đấu 2 chỗ ngồi không phải là vũ khí mang theo và thiết bị điện tử trong buồng lái mà là sự phối hợp chặt chẽ giữa các phi công./.