Xử lý nghiêm sai phạm tại mỏ đá Lèn Chùa

Đề nghị thu hồi giấy phép

Mỏ đá Lèn Chùa (phường Quỳnh Xuân, TX. Hoàng Mai) từ trước đến nay có 3 doanh nghiệp, gồm: Công ty TNHH Thanh Xuân, Công ty TNHH Xuân Hùng, Công ty TNHH Xuân Chung được UBND tỉnh Nghệ An cấp phép khai thác khoáng sản.

Vào các tháng 9 và tháng 10/2017, Báo Nghệ An có nhiều bài viết phản ánh liên quan đến các sai phạm trong khai thác khoáng sản, xây dựng trạm trộn bê tông tại mỏ đá Lèn Chùa, phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai. Cụ thể, các sai phạm liên quan đến hoạt động khai thác tại mỏ đá vượt quá chỉ giới cấp phép, khai thác đá dưới cốt 0… Đồng thời, tại khu vực mỏ đá Lèn Chùa, các doanh nghiệp còn xây dựng 2 trạm trộn bê tông trái phép.

Trạm trộn bê tông của Công ty TNHH Xuân Hùng xây dựng trái phép. Ảnh: Nguyên Hưng

Thực tế, sai phạm của các doanh nghiệp tại mỏ đá Lèn Chùa đã được các cơ quan chức năng phát hiện từ cuối năm 2016. Tại Công văn số 4586, Sở TN&MT nêu cụ thể việc các doanh nghiệp khai thác tại mỏ đá Lèn Chùa là Công ty TNHH Thanh Xuân, Công ty TNHH Xuân Hùng có các hành vi vi phạm khai thác khoáng sản vượt ra ngoài phạm vi đến 10% tổng độ cao của khu vực được phép khai thác. Đến ngày 8 - 9/2/2017, 2 doanh nghiệp này bị UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 120 triệu đồng/một doanh nghiệp; tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản có thời gian 2 tháng; buộc phải san lấp, phục hồi môi trường đối với khu vực đã khai thác vượt quá độ sâu.

Tuy nhiên, đến thời điểm tháng 8/2017, mới chỉ có Công ty TNHH Thanh Xuân chấp hành việc nộp phạt; thực hiện san lấp một số vị trí nhưng khối lượng san lấp không đáng kể, hoàn toàn chưa đạt yêu cầu. Còn Công ty TNHH Xuân Hùng chưa chấp hành việc nộp phạt; chưa thực hiện việc san lấp, phục hồi môi trường.

Sau khi báo chí tiếp tục phản ánh, các doanh nghiệp này vẫn không chấp hành đầy đủ mà tiếp tục cho hoạt động đối với các trạm trộn bê tông khi chưa có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền. Ngày 23/1/2018, Sở TN&MT phối hợp với UBND thị xã Hoàng Mai và UBND phường Quỳnh Xuân kiểm tra kết quả san lấp, phục hồi môi trường, thực hiện các giải pháp đưa khu vực mỏ đá Lèn Chùa về trạng thái an toàn. Qua kiểm tra cho thấy, các doanh nghiệp sai phạm không chấp hành việc cải tạo, san lấp, phục hồi môi trường theo quy định và theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN&MT.

Cụ thể, đối với Công ty TNHH Thanh Xuân: “Chưa hoàn thành san lấp, phục hồi môi trường, chưa đưa khu vực khai thác vượt quá độ sâu khai thác về trạng thái an toàn theo Quyết định số 492 QĐ-UBND ngày 8/2/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh.

Hiện trạng tại khu vực mỏ của Công ty TNHH Thanh Xuân có nhiều vị trí sâu hơn độ sâu được phép khai thác”. Đối với Công ty TNHH Xuân Hùng: “Chưa hoàn thành san lấp, phục hồi môi trường, chưa đưa khu vực khai thác vượt quá độ sâu khai thác về trạng thái an toàn theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 491/QĐ-UBND ngày 8/2/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh. Hiện trạng khu vực mỏ của Công ty TNHH Xuân Hùng có ít diện tích sâu hơn độ sâu được phép khai thác”.

Trước tình hình trên, căn cứ Điểm b, Khoản 2, Điều 55 và Điểm e, Khoản 1, Điều 58, Luật Khoáng sản, Sở TN&MT đề nghị UBND tỉnh Nghệ An thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản số 5523/GP-UBND ngày 21/11/2013 của Công ty TNHH Thanh Xuân và Giấy phép khai thác khoáng sản số 62498/GP.UBND ngày 12/11/2014 của Công ty TNHH Xuân Hùng. Lý do chính là 2 doanh nghiệp này đã khai thác khoáng sản vượt quá độ sâu được phép khai thác, không hoàn thành việc khắc phục hậu quả sau 90 ngày, kể từ ngày 19/10/2017 sau khi có thông báo của UBND tỉnh yêu cầu khắc phục.

“Hợp thức hóa” trạm trộn bê tông trái phép

Không chỉ khai thác khoáng sản vượt độ sâu cho phép, tháng 6/2015, Công ty TNHH Xuân Hùng xây dựng trạm trộn bê tông thương phẩm tại khu vực phía Tây Bắc mỏ đá Lèn Chùa, thuộc khối 9, phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai. Diện tích xây dựng khoảng 2.500m2 bao gồm khoảng 1.000m2 đất nằm trong phạm vi mỏ đã được UBND tỉnh cho Công ty TNHH Xuân Hùng thuê đất (đã khai thác hết khoáng sản - PV) và 1.500m2 đất khó giao do UBND phường Quỳnh Xuân quản lý.

Tại vị trí này, Công ty TNHH Xuân Hùng đã tiến hành xây dựng trạm trộn bê tông thương phẩm có công suất 60m3/giờ, bao gồm: Nhà điều hành, trạm điện, dây chuyền vận hành và các công trình phụ trợ khác… Tuy nhiên, qua kiểm tra của tổ công tác liên ngành thì Công ty TNHH Xuân Hùng xây dựng trạm trộn bê tông khi chưa có hồ sơ, thủ tục pháp lý về đầu tư dự án của cấp có thẩm quyền, chưa có giấy phép xây dựng, chưa có quyết định giao đất.

Sau nhiều năm bị khai thác vượt độ sâu cho phép, mỏ đá Lèn Chùa vẫn chưa được san lấp hoàn thổ. Ảnh: Nguyên Hưng

Tiếp đó, tháng 8/2017, Công ty TNHH Xuân Chung xây dựng thêm trạm trộn bê tông thương phẩm tại phía Nam mỏ đá Lèn Chùa với diện tích khoảng 4.500m2, thuộc đất khó giao do UBND phường Quỳnh Xuân quản lý.

Tại vị trí này, Công ty TNHH Xuân Chung đã xây dựng trạm trộn bê tông có công suất 120m3/giờ, bao gồm: Nhà điều hành, trạm điện, dây chuyền vận hành và các công trình phụ trợ khác… Cũng như trạm trộn bê tông thương phẩm của Công ty TNHH Xuân Hùng, qua kiểm tra của các ngành chức năng cho thấy, Công ty TNHH Xuân Chung xây dựng trạm trộn bê tông thương phẩm khi chưa có hồ sơ, thủ tục pháp lý về đầu tư dự án của cấp có thẩm quyền, chưa có giấy phép xây dựng, chưa có quyết định giao đất.

Lãnh đạo Phòng TN&MT thị xã Hoàng Mai cho biết rằng, đến thời điểm này, các doanh nghiệp chưa hoàn thành việc hoàn thổ phục hồi môi trường tại mỏ đá Lèn Chùa. Lý do mà các doanh nghiệp đưa ra là không có đủ đất để san lấp, phục hồi môi trường?! Về 2 trạm trộn bê tông thương phẩm xây dựng trái phép, sau khi chấp hành quyết định xử phạt hành chính, xét thấy các doanh nghiệp đã bỏ ra số tiền lớn để xây dựng, UBND thị xã đề nghị cấp trên cho phép doanh nghiệp Xuân Chung và Xuân Hùng làm hồ sơ đầu tư dự án trạm trộn bê tông tại vị trí đã đặt trạm.

Như vậy, những sai phạm tại mỏ đá Lèn Chùa đã xảy ra trong một thời gian khá dài. Hành vi “phớt lờ” các văn bản chỉ đạo của địa phương và các ngành chức năng thể hiện sự thách thức, coi thường pháp luật của các doanh nghiệp. Chiếu theo Nghị định số 33/NĐ-CP của Chính phủ về xử lý vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, việc mức độ vi phạm nghiêm trọng, khai thác ngoài phạm vi ranh giới được cấp phép khai thác với diện tích và khối lượng lớn, tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ bị xử phạt rất nặng.

Đó là ngoài bị phạt tiền, còn bị tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn; buộc cải tạo, san lấp, phục hồi môi trường diện tích đã khai thác trái phép; tịch thu toàn bộ khoáng sản đã khai thác trái phép và buộc nộp lại số lợi thu được do hành vi vi phạm có được.
Đối chiếu với các sai phạm ở mỏ đá Lèn Chùa thì rõ ràng, chính quyền cơ sở ở thị xã Hoàng Mai chưa làm tròn trách nhiệm trong công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; tổ chức ngăn chặn hoạt động khai thác, xây dựng trái phép tại đây.

Vì vậy, UBND tỉnh cần kiểm tra làm rõ và có hình thức xử lý nghiêm khắc đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc buông lỏng công tác quản lý xây dựng, quản lý khoáng sản tại khu vực mỏ đá Lèn Chùa.

Nguyên Hưng