Khu tái định cư bỏ hoang, hàng chục hộ dân thấp thỏm bên miệng vực hà bá

Thấp thỏm bên miệng hà bá

Đến nay, đã gần 1 tháng kể từ ngày cơn bão số 3 đi qua, dường như trên khuôn mặt và ánh mắt của những người dân bản Mường Phú, xã Thông Thụ vẫn còn in rõ nỗi khiếp đảm khi kể về trận lũ quét trên dòng Nậm Phú khiến 3 ngôi nhà bị trôi hoàn toàn và hàng chục hộ dân khác bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Là một trong những hộ dân bị cơn lũ của dòng Nậm Phú cuốn trôi, đến nay, gia đình ông Lương Hòa, bản Mường Phú, xã Thông Thụ vẫn đang loay hoay để tìm nơi ở mới.

Gia đình ông định cư ở bản Mường Phú được hơn 20 năm nay. Trong những năm trước, đã có nhiều lần lũ đổ về nhưng chỉ làm cho phần đất phía sau gia đình bị sạt lở một ít. Qua mỗi mùa lũ, ông và mọi người trong gia đình lại kè đắp lại. Không ngờ rằng cơn lũ ở tháng 7/2018 quá mạnh đã cuốn trôi toàn bộ ngôi nhà của gia đình ông.

Các nền nhà của người dân bản Mường Phú bị lũ gây sạt lở và không thể dựng lại nhà. Ảnh: Phương Cường

Cùng chung hoàn cảnh như gia đình ông Hòa, bà Vi Thị Tường cũng rất khó khăn trong việc tìm một nơi ở mới.

“Vừa qua huyện cũng hỗ trợ 20 triệu đồng, số tiền này tôi vẫn để đây, chưa dám đụng đến dù chỉ một đồng. Nhưng chừng này không đủ để tôi mua một chỗ đất nào để ở cả. Còn tiền dựng nhà nữa. Giờ đây không biết phải làm sao”, bà Tường cho biết.

Vợ chồng ông Lương Hòa đang đứng bên nền đất bị lũ cuốn trôi chỉ còn một nửa. Ảnh: Phương Cường.

Anh Quang Văn Tuấn - Trưởng bản Mường Phú cho biết: "Sau khi cơn lũ trôi qua, đến nay, cả bản vẫn còn gần 10 hộ dân chưa có nơi ở. Tất cả những hộ dân này đều do lũ gây sạt lở mất nền nhà. Một số gia đình kịp tháo dỡ nhà, còn 3 hộ dân bị lũ cuốn trôi hoàn toàn; hơn 20 hộ dân bị ảnh hưởng".

Bà Lương Thị Hồng - Chủ tịch UBND xã Thông Thụ cho biết, hiện có hơn 120 hộ dân ở xã Thông Thụ sống hai bên bờ suối, hàng năm phải đối diện với nguy cơ lũ quét và sạt lở đất, trong đó có 33 hộ dân ở 2 bản Mường Phú và Mường Piệt cần được di dời khẩn cấp. Đặc biệt, một số hộ dân đã bị lũ quét và đến nay chưa có nơi ở.

Lãng phí khu tái định cư bỏ hoang

Khu TĐC Pù Sai Cáng 2 bỏ hoang lâu năm. Ảnh: Phương Cường

Khu tái định cư (TĐC) Pù Sai Cáng 2 thuộc xã Thông Thụ, huyện Quế Phong là 1 trong 17 điểm TĐC được đầu tư xây dựng theo Quyết định số 1414/QĐ-UBND-CN ngày 17/4/2009 của UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt về việc quy hoạch tổng thể di dân TĐC Dự án Thủy điện Hủa Na phục vụ việc xây dựng công trình Thủy điện Hủa Na trên địa bàn 2 xã Đồng Văn và Thông Thụ.

Khu TĐC Pù Sai Cáng 2 được UBND huyện Quế Phong và Công ty Thủy điện Hủa Na xây dựng với mục đích di dời 28 hộ dân nằm trong diện di dời để xây dựng công trình đến đây cư trú. Sau đó, 28 hộ dân nói trên đã tự đi tìm đất ở và định cư ở vị trí khác.

Hiện tại, một số cơ sở vật chất đã được xây dựng tại khu TĐC Pù Sai Cáng 2 đang xây dựng dở và đã xuống cấp. Một vài diện tích đất trên khu TĐC để lâu ngày đã bị xói mòn và xuất hiện nhiều hố rãnh.

Điều đáng nói, khu TĐC đang bỏ hoang này chỉ cách 2 bản Mường Phú và Mường Piệt chừng 3 km. Trong khi các hộ dân vẫn đang đau đáu với nỗi lo lũ cuốn ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản. Và thực tế một số hộ dân đang phải sống cảnh “màn trời chiếu đất” vì cơn bão số 3 vừa qua.

Nhiều hạng mục của khu TĐC đã xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Phương Cường

Trao đổi về vấn đề này, ông Hoàng Xuân Thành - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Công ty Thủy điện Hủa Na cho biết: Khu TĐC Pù Sai Cáng 2 do chúng tôi làm chủ đầu tư đã xây dựng khá cơ bản về các hạng mục trên nền đất vững, đang trong giai đoạn hoàn thiện thì các hộ dân thông báo không đến ở nên chúng tôi ngừng lại.

Vừa qua, phía huyện Quế Phong ngỏ ý muốn xin lại khu tái định cư này để di dời các hộ dân trong diện lũ quét. Phía công ty hoàn toàn đồng ý và không có bất cứ yêu cầu nào. Hy vọng rằng sẽ có người đến ở để đỡ lãng phí”.

Ông Lê Văn Giáp- Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho biết: "Vấn đề về đất định cư cho các hộ dân nằm trong diện di dời khẩn cấp ra khỏi vùng lũ quét, sạt lở đất, lở đá là chuyện nan giải không chỉ riêng ở Quế Phong. Vấn đề này phía huyện đang hết sức quan tâm và khẩn trương để giúp người dân di dời sớm nhất có thể. Riêng về xã Thông Thụ, có 33 hộ dân nằm trong diện cấp bách cần phải khẩn trương được di dời. Và phía huyện cũng đã có phương án chuyển các hộ dân nói trên ở Mường Phú và Mường Piệt đến khu TĐC Pù Sai Cáng 2.

Huyện Quế Phong đã làm tờ trình gửi UBND tỉnh và các sở, ban, ngành liên quan để xin được chuyển các hộ dân này đến khu TĐC Pù Sai Cáng 2 ở. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất vẫn là nguồn kinh phí đầu tư để tiếp tục hoàn thành các hạng mục để người dân có thể chuyển đến ở tại khu tái định cư này.

Việc duyệt cho các hộ dân đến với khu TĐC mới này sẽ giải quyết được 3 vấn đề. Đó là, giải quyết được tình hình nguy cấp về nhà ở của các hộ dân bị sạt lở, vừa tiết kiệm được ngân sách đầu tư cho Nhà nước và vừa chống lãng phí ở khu TĐC bỏ hoang lâu nay.

Hồ Phương - Hùng Cường