Đưa hợp tác Nghệ An - Nhật Bản lên tầm cao mới

Một trong những người đầu tiên nối nhịp cầu ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản là chí sỹ Phan Bội Châu - người con xuất sắc của quê hương Nghệ An; người khởi xướng phong trào Đông Du và được xem là sứ giả văn hóa giữa hai quốc gia Việt Nam và Nhật Bản.

Mối quan hệ thân thiết giữa cụ Phan Bội Châu với những người bạn Nhật Bản, đặc biệt là bác sỹ Asaba Sakirato đã điểm tô thêm nét đẹp của chủ nghĩa yêu nước, giá trị nhân văn trong sáng và tình yêu thương nhân loại cao cả. Đó cũng là điểm nhấn rất đặc biệt, tạo tiền đề và niềm cảm hứng mạnh mẽ cho sự phát triển, vươn tới một tầm cao mới về quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai đất nước: Việt Nam - Nhật Bản.

Chân dung nhà chí sỹ Phan Bội Châu và bác sỹ Asaba Sakirato.

Hiện nay, tại thành phố Fukuroi, tỉnh Shizuoka - nơi bác sỹ Asaba sinh sống không chỉ có tấm bia báo ân của nhà chí sỹ Phan Bội Châu được dựng lên, mà câu chuyện về tình bạn đẹp giữa hai người bạn lớn Asaba - Phan Bội Châu cũng đã được viết thành câu chuyện như là một biểu tượng của mối quan hệ Việt - Nhật.

Ông Yu Ki Ho Am Ma - Chủ tịch Hội Asaba Nhật Bản nhận xét: Bác sỹ Asaba - Phan Bội Châu chính là một tình bạn lớn, trong sáng và cao cả. Ở Nhật Bản, học lịch sử qua truyện tranh rất nhiều nên chúng tôi chọn hình thức kể chuyện về tình bạn của hai người bằng truyện tranh để tặng các trường tiểu học, được các học sinh ở đây rất yêu thích. Qua đó, giáo dục giá trị tốt đẹp và nhân văn sâu sắc, góp phần quan trọng để thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Nhật Bản ngày càng tốt đẹp.

Các đại biểu tham dự Hội thảo khoa học quốc tế "Chí sỹ Phan Bội Châu - Bác sỹ Asaba Sakitaro và quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản", ngày 15/12 tại TP. Vinh.

Hiện nay, quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản đang trong giai đoạn phát triển tốt đẹp theo tinh thần Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á. Quan hệ giữa 2 nước được đánh giá là đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất trong lịch sử kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, có sự tin cậy cao. Nhật Bản trở thành đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam.

Việc khai thác cơ hội hợp tác về kinh tế, thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau và khai thác những điểm tương đồng về văn hóa, qua đó thúc đẩy quan hệ hợp tác ngày càng toàn diện và tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước.

Trong thời gian qua, Nghệ An đã chủ động thiết lập các mối quan hệ và đón tiếp nhiều đoàn của Chính phủ, tổ chức và doanh nghiệp Nhật Bản vào tìm hiểu, thực hiện các hoạt động trên các lĩnh vực hợp tác đầu tư, thương mại, du lịch, văn hóa, giáo dục, y tế và các chương trình dự án ODA, FDI, NGO.

Năm 2015, tỉnh Nghệ An đã thiết lập quan hệ hữu nghị với tỉnh Gifu, Nhật Bản. Hai tỉnh đã tích cực triển khai các hoạt động giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực nông nghiệp, du lịch, giáo dục - đào tạo, đầu tư và giao lưu văn hóa, thể thao với các hoạt động như: các đoàn đại biểu cấp cao hai bên thăm viếng lẫn nhau; các doanh nghiệp tỉnh Gifu sang khảo sát, tìm hiểu môi trường đầu tư, quảng bá du lịch tại Nghệ An.

Tỉnh Nghệ An tổ chức các hội thảo Xúc tiến đầu tư, du lịch, thương mại tại Nhật Bản. Ảnh tư liệu

Tỉnh Nghệ An tổ chức Hội thảo Xúc tiến đầu tư, du lịch, thương mại tại tỉnh Gifu... Thành phố Vinh đã thiết lập quan hệ hữu nghị hợp tác với thành phố Kasumigaura, tỉnh Irabaki. Hai thành phố cũng thường xuyên có các hoạt động trao đổi giao lưu hữu nghị. Hàng năm, hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn thăm quan, làm việc để tìm hiểu cơ hội hợp tác trên các lĩnh vực Nhật Bản có thế mạnh và Nghệ An có nhu cầu. Từ những cuộc gặp gỡ, một chương mới của mối quan hệ Nghệ An - Nhật Bản đã được mở ra.

Trên lĩnh vực hợp tác kinh tế, trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã có 9 dự án đầu tư từ Nhật Bản với tổng số vốn là 1,078 tỷ USD trong các lĩnh vực: khai thác đá vôi, thực phẩm, may mặc, phụ tùng ô tô. Đến nay, Nhật Bản tài trợ tại Nghệ An 44 dự án ODA, với tổng mức đầu tư lên đến 6.172,087 tỷ đồng. Năm 2017, tổ chức Phi lợi nhuận International Small Vessel Recycle Project (Nhật Bản) viện trợ cho Nghệ An 30 chiếc tàu biển gồm nhiều chủng loại khác nhau để khai thác kinh tế sông/biển. Thương mại hai chiều cũng ngày càng phát triển. Kim ngạch xuất khẩu của Nghệ An sang Nhật Bản năm 2017 đạt 24,2 triệu USD; Kim ngạch nhập khẩu từ Nhật Bản đạt hơn 11 triệu USD.

Các chuyên gia, doanh nghiệp Nhật Bản khảo sát các mô hình kinh tế ở Nghệ An. Ảnh tư liệu

Trong đó, phải kể đến tổ chức JICA Nhật Bản tạo nên những điểm nhấn về phát triển nông nghiệp Nghệ An. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang triển khai thực hiện 4 dự án với tổng số vốn ODA do JICA tài trợ lên đến 4.808,3 tỷ đồng, bao gồm các dự án: Khôi phục, nâng cấp hệ thống Thủy lợi Bắc Nghệ An; Phục hồi bền vững rừng phòng hộ tỉnh Nghệ An”; Đa dạng hóa sinh kế dựa vào du lịch di sản tại các bản làng nông, ngư nghiệp; Hợp tác kỹ thuật hỗ trợ lập quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Nghệ An. Ngoài ra, Dự án Xây dựng cống ngăn mặn, giữ ngọt, cải tạo môi trường trên sông Lam đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư.

Đơn cử, tại huyện Nam Đàn, cùng với việc hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm truyền thống như: tinh bột sắn dây, tinh bột Nghệ (xã Nam Anh), miến gạo và bánh đa làng nghề Quy Chính (xã Vân Diên), dầu lạc Hùng Hải (xã Xuân Hòa); hỗ trợ thành lập trung tâm thông tin du lịch tại Khu Di tích Kim Liên;

Bảo tồn và phát huy các nguồn tài nguyên di sản (bảo tồn làng, ngôi nhà, đình cổ) ở các xã Nam Trung và Khánh Sơn huyện Nam Đàn; phát triển làn điệu Dân ca ví, giặm trở thành một dịch vụ du lịch, ra mắt câu lạc bộ (Dân ca ví, giặm Hùng Sơn tại xã Vân Diên (Nam Đàn).

Hay, tại bản Pha và bản Nưa, huyện Con Cuông, việc hướng dẫn xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng và sinh thái trải nghiệm cũng đang phát huy hiệu quả rất tích cực.

Trên lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo, trong 2 năm gần đây, Nghệ An có trên 800 học sinh đi du học tại Nhật Bản, trong đó có 89 em đi theo diện học bổng. Ngoài ra, Trường Đại học Vinh hợp tác với Học viện JINNO, Nhật Bản mở trung tâm đào tạo tiếng Nhật, tiến tới thành lập khoa tiếng Nhật. Hàng năm, tỉnh Nghệ An có số lượng lớn lao động đi làm việc tại Nhật Bản.

Hiện nay, trong công tác thu hút đầu tư Nghệ An xác định Nhật Bản là đối tác chiến lược hàng đầu, lâu dài. Vì vậy, tỉnh tập trung kêu gọi các nhà đầu tư Nhật Bản đầu tư vào các lĩnh vực: nông nghiệp sạch; dược liệu, cà phê, cao su, chè theo hướng thâm canh, nâng cao chất lượng sản phẩm; thu hút các dự án xây dựng nhà máy chế biến thịt (bò, lợn và gia cầm) và nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi gắn với công nghiệp phục vụ cho chăn nuôi trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời tỉnh cũng tập trung thu hút đầu tư vào các lĩnh vực: công nghiệp kỹ thuật cao; công nghiệp phụ trợ (chế tạo phụ liệu, phụ kiện, linh kiện, cấu kiện, bộ phận, phụ tùng, chi tiết máy móc thiết bị… cung cấp cho ngành công nghiệp lắp ráp cơ khí, điện - điện tử, công nghệ thông tin, ô tô, công nghiệp hóa dầu, nhiệt điện); cơ khí chế tạo, sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng, gạch lát cao cấp; sản xuất các loại vật liệu mới...

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản, ngày 19/9/2018. Ảnh: Trần Minh

Cùng đó, Nghệ An cũng kêu gọi Nhật Bản hỗ trợ đào tạo tập huấn cho cán bộ và doanh nghiệp của tỉnh trong việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật ở các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, môi trường, du lịch; hợp tác đào tạo với các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều nhà đầu tư Nhật Bản đến với Nghệ An nghiên cứu, khảo sát, tìm hiểu cơ hội đầu tư cả công nghiệp cho đến thế mạnh nông nghiệp. Bình quân đã tiếp và làm việc mỗi năm khoảng 10 đoàn với trên 50 doanh nghiệp Nhật Bản đến Nghệ An khảo sát, tìm kiếm cơ hội đầu tư, tìm hiểu phong cảnh, con người xứ Nghệ. Đây là cơ hội lớn để Nghệ An tranh thủ vốn, công nghệ từ các doanh nghiệp Nhật Bản để tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế, xã hội. Nhiều sản phẩm đặc trưng của Nghệ An nhờ áp dụng và xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm theo cách của các doanh nghiệp Nhật Bản chuyển giao đã bước đầu thành công.

Năm 2018, nhân kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản, tỉnh Nghệ An có kế hoạch tổ chức Tuần văn hóa Việt - Nhật tại TP.Vinh bao gồm các hoạt động: chiếu phim tài liệu, triển lãm tranh, ảnh, áp phích giới thiệu đất nước, con người Nhật Bản, trưng bày tư liệu phong trào Đông Du và hoạt động của Nhà chí sỹ yêu nước Phan Bội Châu… qua đó tạo bước chuyển biến quan trọng về nhận thức của các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân về ý nghĩa của việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước Việt Nam - Nhật Bản, từ đó tạo động lực mở rộng và nâng cao mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Nghệ An với các đối tác Nhật Bản.

Nhằm thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị giữa Nghệ An - Nhật Bản, những ngày này, đoàn công tác của tỉnh Nghệ An do Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh dẫn đầu đang có chuyến thăm, làm việc tại Nhật Bản.

Chuyến thăm và làm việc của lãnh đạo tỉnh Nghệ An tại Nhật Bản không chỉ đánh dấu chặng đường 45 năm qua của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản nói chung, đưa mối quan hệ hữu nghị Nghệ An - Nhật Bản bước vào giai đoạn phát triển mới.

Các mô hình sản xuất theo công nghệ Nhật Bản (2 ảnh trên). Sản xuất tại Công ty TNHH MLB TENERGY Nhật Bản. Tổ chức ISVRP tặng tàu Hamakaze cho tỉnh Nghệ An. Ảnh tư liệu

Thanh Lê