Phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa, du lịch đặc sắc ở Nam Đàn

Kim Liên - điểm nhấn của Nam Đàn

Về với Kim Liên - Quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh những ngày này, vẫn còn đây hàng rào chè mạn hảo dây tơ hồng giăng mắc, những ao chuôm phủ kín bởi sen và hàng cây xà cừ cổ thụ... Kim Liên cổ kính mà gần gũi, bình dị, ấm áp. Và giữa những nét thân quen, xen vào đó là nhiều đổi thay: Những con đường láng mịn, thông thoáng và ngày càng rộng mở, những công trình trường trạm, kiên cố đã được xây dựng.

Toàn cảnh Làng Sen xã Kim Liên (Nam Đàn). Ảnh tư liệu Sách Nguyễn

Kim Liên hôm nay phát triển về mọi mặt, ngày càng thu hút du khách. Bà Nguyễn Thị Hương ở xóm Sen 1 kể về sự phát triển của quê mình: “Năm 2014, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tại xã Kim Liên đã về đích. Sau khi được công nhận xã đầu tiên đạt chuẩn NTM của huyện, Kim Liên lại tiếp tục được tỉnh chọn xây dựng xã NTM kiểu mẫu... Xây dựng xã kiểu mẫu, huyện Nam Đàn và nhân dân xã tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, cải tạo môi trường, phát triển ngành nghề dịch vụ và đặc biệt là xây dựng con người Kim Liên với việc nâng cao văn hóa ứng xử. Người dân chúng tôi đã không ngừng nỗ lực, cố gắng, thi đua vì mục tiêu, trở thành miền quê kiểu mẫu, giàu đẹp văn minh”.

Xây dựng NTM kiểu mẫu, xã Kim Liên tập trung vào các nội dung trọng điểm: Xây dựng cơ sở hạ tầng, tổ chức sản xuất theo hướng phục vụ du lịch, nâng cao các tiêu chí văn hóa và cải tạo cảnh quan môi trường... Vì sự phát triển của quê hương, người dân Kim Liên đã có nhiều việc làm cụ thể, thiết thực: 5 năm thực hiện đề án xây dựng xã NTM kiểu mẫu, toàn xã đã huy động được 322,744 tỷ đồng, trong đó, có tới 266,2 tỷ đồng là kinh phí nhân dân để xây dựng mới, nâng cấp chỉnh trang nhà ở; 15,2 tỷ đồng là kinh phí nhân dân đóng góp xây dựng công trình phục vụ công cộng như đường giao thông, kênh mương, nhà văn hóa xóm. Ngoài ra, nhân dân trong xã đã tự nguyện hiến 834m2 đất ở, 30m2 nhà ở và 10.000 m2 đất nông nghiệp để mở đường và xây dựng các công trình.

Cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn ở Kim Liên được đầu tư xây dựng. Ảnh: Thành Cường

5 năm qua, bằng việc lồng ghép các nguồn lực, cùng sự đóng góp ngày công của nhân dân, Kim Liên đã đầu tư xây dựng mới, nâng cấp nhiều công trình trọng điểm như 3 trường học và trạm y tế, 23 nhà văn hóa xóm, xây dựng công trình hồ sen Hợp tác xã với Bác Hồ; 34,2 km đường giao thông nông thôn; 38,6 km mương tiêu thoát nước trong thôn, xóm có nắp đậy; hệ thống điện sáng trong khu dân cư và điện sáng kết nối giữa các xóm trên tuyến đường với tổng chiều dài gần 73 km... Những công trình này góp phần tạo diện mạo làng xã ngày càng khởi sắc.

Kim Liên cũng có nhiều bước chuyển dịch mới về kinh tế và tổ chức sản xuất. Với sự tìm tòi, sáng tạo, người dân đã cho ra đời nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả như: Sản xuất lúa Bắc Thịnh - gạo Làng Sen; trồng rau màu và trồng hoa, trồng dưa lưới trong nhà màng; trồng sen trên diện tích ao do xã quản lý và diện tích đất hai lúa. Nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng ra đời, được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 3 sao như trà lá sen, trà tâm sen, trà nhụy sen, hạt sen sấy khô. Các sản phẩm từ sen đã trở thành món quà quý dành cho du khách gần xa... Đa dạng hóa ngành nghề, bà con đã chú trọng phát triển dịch vụ. Trên địa bàn đã có 27 nhà hàng ăn uống, trong đó có nhiều nhà hàng khang trang, đảm bảo chất lượng phục vụ tốt.

Các sản phẩm từ sen đã trở thành món quà quý dành cho du khách gần xa. Ảnh: Hải Vương

Ông Nguyễn Quang Đệ, xóm Mậu 1 kể về chuyển biến ở quê hương: Ở xã, giờ không còn xuất hiện tình trạng xả rác sinh hoạt bừa bãi. Người dân đều ý thức rõ trách nhiệm xã “kiểu mẫu” để ra sức tôn tạo cảnh quan, nhắc nhở nhau về công tác vệ sinh môi trường, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông. Đường làng, ngõ xóm đều phong quang, sạch đẹp. Lời ăn tiếng nói, văn hóa ứng xử gìn giữ “nét xưa”, mang lại nhiều thiện cảm cho bạn bè, du khách gần xa khi về với Kim Liên, Nam Đàn.

Trao đổi với ông Nguyễn Quang Lộc - Chủ tịch UBND xã Kim Liên được biết: Xây dựng NTM kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch, Kim Liên đang có nhiều bước phát triển vững chắc: Tốc độ tăng trưởng bình quân của xã đạt 8,26%, thu nhập bình quân đạt 48 triệu đồng/người/năm. Trong lĩnh vực văn hóa, xã hội và môi trường, Kim Liên cũng đạt nhiều kết quả tốt. Những kết quả này chính là nền tảng, tiền đề để phát triển du lịch địa phương.

Xây dựng huyện NTM kiểu mẫu gắn với phát triển văn hóa, du lịch

Cùng với Kim Liên, những năm gần đây, các xã khác của Nam Đàn đã đều có bước phát triển vượt bậc tiêu biểu như: Nam Cát, Nam Anh, Nam Nghĩa, Nam Giang, Nam Thanh... Từ phát triển toàn diện của các địa phương trong huyện, đầu năm 2018, Nam Đàn đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn huyện NTM. Sau khi được công nhận huyện đạt chuẩn NTM, Nam Đàn vinh dự được Ban chỉ đạo Trung ương lựa chọn để làm thí điểm xây dựng mô hình huyện NTM kiểu mẫu với nội dung “Xây dựng huyện Nam Đàn trở thành huyện NTM kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch giai đoạn 2018 - 2025”. Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 17/QĐ-TTg ngày 04/01/2019.

Ảnh: Thành Cường

Ông Hồ Sĩ Hải - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn cho biết: Hơn 1 năm thực hiện Đề án, Nam Đàn đã triển khai điều chỉnh, bổ sung đầy đủ kịp thời các quy hoạch cho giai đoạn mới như lập quy hoạch vùng huyện, quy hoạch một số hạng mục tại Khu Di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên. Đến nay, các quy hoạch cơ bản hoàn thành. Huyện đã đẩy mạnh xây dựng mới, nâng cấp hoàn thiện dần hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống, đặc biệt là đầu tư mở rộng các tuyến đường để kết nối các điểm du lịch trên địa bàn huyện. Trong có, một số công trình có giá trị đầu tư hàng nghìn tỷ đồng được hoàn thiện như đường vành đai phía Bắc kết nối các di tích, các tuyến đường thuộc dự án vùng ngập lũ 5 Nam... Việc nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng để đảm bảo cho khách du lịch ra vào thuận lợi nhất. Ở những tuyến đường này, huyện chủ trương phát triển các nhà hàng ẩm thực để du khách đi về có nơi dừng chân.

Đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, Nam Đàn duy trì và nhân rộng các mô hình sản xuất rau, củ, quả có giá trị kinh tế cao; gắn sản xuất với chế biến các sản phẩm nông nghiệp, xây dựng các sản phẩm có thế mạnh địa phương được công nhận là sản phẩm OCOP như tương, bột sắn dây, sen, chanh, hồng, tinh bột nghệ, chế biến giò me phục vụ du lịch. Đến thời điểm này huyện có 8 sản phẩm OCOP đều đạt từ 3 sao trở lên, dự kiến năm 2020 sẽ có thêm 15 - 20 sản phẩm được công nhận mới... Xây dựng các sản phẩm văn hóa phi vật thể, hiện huyện đã và đang tập trung việc thành lập các tổ Dân ca ví, giặm, các tổ văn nghệ cộng đồng tại thị trấn, xã Kim Liên và một số điểm di tích được quan tâm.

Toàn cảnh thị trấn Nam Đàn. Ảnh tư liệu Sách Nguyễn

Thực hiện phong trào xây dựng xóm, khối “sáng, xanh, sạch, đẹp” gắn cải tạo cảnh quan môi trường, UBND huyện đã ban hành bộ tiêu chí xóm, khối “sáng, xanh, sạch, đẹp” và đã triển khai từ năm 2018, hiện nay đang tập trung thực hiện các nội dung, tiêu chí. Bên cạnh đó, huyện cũng đã triển khai dự án phát triển cây xanh công cộng với tổng vốn 10 tỷ đồng, hơn 4.500 cây các loại được trồng tại các tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ, đường huyện, trụ sở làm việc của một số xã; Liên minh Hợp tác xã Việt Nam hỗ trợ 8,5 tỷ đồng xây dựng cụm công trình ao sen 4,5 ha tại làng sen quê nội Bác, các dự án, công trình đã góp phần làm cảnh quan trên địa bàn huyện ngày càng khởi sắc hơn....

Ông Hồ Sĩ Hải - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn khẳng định: Khó khăn còn nhiều song với sự giúp đỡ của Trung ương, tỉnh, Nam Đàn quyết tâm thực hiện tốt Đề án, trở thành huyện NTM kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch vào năm 2025.

Thanh Sơn - Thành Cường