Năm Sửu nói về những phiên chợ trâu độc đáo

CHỢ Ú Đại Sơn

Chợ Ú thuộc xã Đại Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Phiên chợ trâu, bò lớn có tiếng khu vực Đông Nam Á này họp 1 tháng 6 phiên vào các ngày: 1, 6, 11, 16, 21, 26 âm lịch. Chợ họp từ 4 giờ sáng đến khoảng 8 giờ sáng là vãn. Nguồn hàng từ các nơi trong và ngoài tỉnh cũng như từ Lào, Thái Lan, Myanmar... tập trung về.

Chợ trâu Ú (xã Đại Sơn, Đô Lương, Nghệ An).

Chợ Ú có khu vực trâu và bò riêng. Tại phiên chợ, trâu, bò được người bán dắt tay hay cột vào những chiếc xe, những cột điện trên sân chợ. Người mua đi quanh một lượt, chọn được con nào ưng ý thì trả giá với người bán. Hai bên ra giá, thỏa thuận xong thì xuống tiền ngay tại chợ.

Các thương lái ở tỉnh xa sau khi mua được số lượng lớn sẽ đưa lên các xe ô tô để chở đi các tỉnh. Những con chưa bán được thì người dân tiếp tục vỗ béo để chờ phiên giao dịch sau. Trâu, bò ở đây chủ yếu được mua về giết mổ lấy thịt. Tùy thuộc vào độ to, nhỏ, béo, gầy, non, già… mà giá trâu, bò từ vài triệu cho đến hàng chục triệu đồng. Chợ trâu, bò nhộn nhịp đã tạo điều kiện cho người dân xã Đại Sơn và các xã xung quanh phát triển mạnh nghề vỗ béo trâu, bò mang lại thu nhập cao.

CHỢ TRÂU BẮC HÀ

Chợ trâu Bắc Hà (Lào Cai) nổi tiếng và là phiên chợ trâu lớn nhất vùng Tây Bắc. Chợ họp vào sáng Chủ nhật hàng tuần và kết thúc chiều cùng ngày. Phiên chợ trâu diễn ra trên khu đất rộng hàng nghìn mét vuông, nằm ngay bên bờ sông, cách trung tâm thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà (Lào Cai) chưa đầy cây số. Từ sáng sớm cho đến lúc tan chợ, khu đất này lúc nào cũng ken kín trâu.

Chợ trâu Bắc Hà (Lào Cai).

Vào ngày diễn ra phiên chợ, người dân khắp bản lại nô nức kéo nhau đến chợ trâu tham dự. Người mua, kẻ bán làm cho không khí nhộn nhịp khắp một vùng. Đưa trâu đến chợ bán đa số là bà con dân bản. Có những hộ ở cách chợ cả chục km phải tranh thủ đi từ lúc 4 giờ sáng, vượt qua nhiều đèo dốc để kịp phiên chợ. Người dân vùng cao luôn xem "con trâu là đầu cơ nghiệp" nên gia đình nào cũng cần có 1 con trâu để sản xuất nông nghiệp. Vì thế, phiên chợ trâu là nơi mua bán quan trọng với bà con vùng cao Bắc Hà. Tùy thuộc từng con trâu to, nhỏ, tuổi đời, đực hay cái để định giá khác nhau. Trâu giá rẻ cũng từ 15 - 20 triệu đồng, có con đắt lên đến 60 triệu đồng. Trong đó, những con trâu da hồng có giá trị cao.

CHỢ TRÂU CÁN CẤU

Chợ phiên Cán Cấu là một khu chợ đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là dân tộc Giáy, Mông, Hoa) vùng Tây Bắc Việt Nam. Chợ nằm ven đường ĐT153 – một con đường đất duy nhất nối thị trấn Bắc Hà với thị trấn biên giới Si Ma Cai, thuộc địa phận xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai. Chợ thường họp vào các ngày: Thứ Bảy hàng tuần, ngày lễ, tết trong năm, kéo dài từ sáng sớm đến quá trưa. Đây còn là chợ trâu lớn thứ nhì Tây Bắc Việt Nam với hàng trăm con trâu được giao dịch trong mỗi phiên chợ.

Chợ trâu Cán Cấu (tỉnh Lào Cai).

Cán Cấu là một trong những phiên chợ hiếm hoi còn giữ được nét đặc trưng hoang sơ vốn có của đồng bào dân tộc vùng cao. Chợ nằm giữa không gian được bao bọc bởi những thửa ruộng bậc thang tầng tầng, lớp lớp nối tiếp nhau bám vào sườn đồi núi, phía xa xa là núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, kiêu hãnh. Ngoài trâu, bò được giao dịch thì chợ Cán Cấu còn buôn bán rau, củ, quả, chim cảnh, thảo dược và các món ăn đặc trưng vùng cao… Chính vì nét độc đáo này mà thu hút khách du lịch nhiều nơi trong cả nước đếm tham quan, tìm hiểu hét văn hóa đẹp có từ lâu đời.

CHỢ TRÂU TRÀ LĨNH

Chợ phiên Trà Lĩnh nằm bên đường ĐT211, thuộc thị trấn Hùng Quốc, huyện Trà Lĩnh (Cao Bằng). Chợ họp vào các ngày mùng 4, 9, 14, 19, 24 và 29 âm lịch hàng tháng. Đây được coi là chợ trâu, bò lớn nhất miền Bắc khi mà mỗi phiên chợ ở đây tiêu thụ khoảng 1.000 con trâu, bò các loại.

Chợ trâu Trà Lĩnh (tỉnh Hà Giang).

Chợ bắt đầu họp tờ mờ sáng cho đến trưa. Chẳng quá khi nói phiên chợ như một “sàn giao dịch trâu, bò” độc nhất, vô nhị trong vùng. Chợ thu hút rất đông thương lái ở các địa phương khác đến mua để lấy sức kéo hay để làm thịt hoặc tìm những con trâu tốt để nuôi dưỡng trở thành trâu chọi. Cũng không ít thương lái từ bên kia biên giới sang mua trâu, bò. Chợ phiên còn là nơi người dân gặp gỡ, học hỏi kinh nghiệm mua bán, chọn giống, trao đổi cách chăn nuôi, vỗ béo trâu, bò, tham khảo giá cả thị trường.

Một con trâu đực loại to bán với giá 40 - 60 triệu đồng, còn nghé giá 15 - 20 triệu đồng/con. Trâu cái đẹp mã (hay đã có chửa) giá 30 - 40 triệu đồng/con. Không chỉ các thương lái kiếm được tiền sau mỗi phiên chợ mà có rất nhiều nghề khác ăn theo và mang lại thu nhập không nhỏ cho người dân địa phương như nghề xe ôm, nghề đổi tiền, nghề bán rơm, bơm nước tắm cho trâu, bò và thậm chí cả việc hốt phân trâu, bò…

Trần Thái Học