Bản Di huấn thiêng liêng của Bác Hồ và khát vọng phát triển của Nghệ An

Chính lẽ đó, ngoài 2 lần về thăm quê (1957 và 1961), từ năm 1945 đến năm 1969, Người đã gửi 23 bức thư riêng cho Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Nghệ An để gửi gắm tình cảm, mong muốn, khát vọng của Người đối với sự phát triển quê hương.

Thư gửi Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Lao động Việt Nam tỉnh Nghệ An, ngày 21/7/1969 là bức thư cuối cùng. Có điều đặc biệt, với dung lượng chỉ 1.112 chữ, nhưng bức thư đã toát lên một số nội dung trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Qua đó, không những khẳng định ý nghĩa, giá trị lý luận của bức thư mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Bác Hồ về thăm quê hương lần thứ nhất, năm 1957. Ảnh tư liệu

Người nói: “Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”... Lúc còn sống, Người dành tất cả lòng hiền từ ấm áp cho đồng bào, con cháu, già, trẻ, gái, trai, miền Bắc, miền Nam, miền xuôi, miền ngược. Khi mất đi, Người còn “để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng”[4].

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong bức thư cuối cùng Bác gửi Đảng bộ tỉnh Nghệ An thể hiện trên những nội dung cơ bản đó là: Xây dựng, phát triển Nghệ An giàu mạnh, cường thịnh và nâng cao dân trí, mưu cầu hạnh phúc cho Nhân dân.

Về khát vọng xây dựng, phát triển Nghệ An giàu mạnh, cường thịnh, nâng cao dân trí, mưu cầu hạnh phúc cho Nhân dân đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc đến trong nhiều bài báo, bài nói chuyện và thư gửi Nghệ An. Điều đó thể hiện trách nhiệm của vị lãnh tụ đối với sự phát triển địa phương và tình cảm sâu lắng của Bác dành cho quê hương thân yêu của Người.

Quê hương Nghệ An luôn hiện hữu trong sâu thẳm trái tim của Bác. Người không chỉ nhận thấy những bất lợi, khó khăn của quê nhà, mà còn hiểu rõ các lợi thế về điều kiện tự nhiên, về các giá trị văn hóa con người Nghệ An: “Một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, có nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng”. Bởi vậy, trong bức thư ngày 21/7/1969, Bác đã nêu lên một khát vọng: “Rất mong đồng bào và đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”[1]. Khát vọng này đã trở thành một Di huấn của Người dành cho quê hương Nghệ An.

Cùng với khát vọng Nghệ An trở thành “tỉnh khá nhất ở miền Bắc”, trong thư, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn đề cập khát vọng nâng cao dân trí, mưu cầu hạnh phúc cho Nhân dân. Muốn thực hiện điều đó, theo Bác, Đảng bộ Nghệ An cần ra sức lãnh đạo thực hiện khôi phục và phát triển kinh tế một cách toàn diện, xem đây là một nhiệm vụ cấp thiết và phải làm cho tốt, bởi “Nghệ An có rừng, có biển”. Bác đã chỉ ra những phương hướng, nhiệm vụ cụ thể, để phát triển kinh tế Nghệ An. Đối với nông nghiệp: Phải đẩy mạnh chăn nuôi và trồng các cây công nghiệp để có nhiều nguyên liệu cho công nghiệp và hàng hóa cho xuất khẩu, trước mắt, phải ra sức chống hạn, cố gắng cấy mùa đúng thời vụ, nhằm “làm ra nhiều lương thực, thực phẩm để nâng cao đời sống Nhân dân và đáp ứng yêu cầu của Nhà nước”[2];

Về lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp: Thì cần làm tốt hơn nữa việc khai thác gỗ và các loại lâm sản; có kế hoạch trồng cây và bảo vệ rừng, nhanh chóng khôi phục và phát triển nghề đánh cá, phát triển nghề muối; Về phát triển kinh tế miền núi: làm tốt việc định canh, định cư cho đồng bào miền núi, cần chỉ đạo chặt chẽ và có cán bộ tốt người dân tộc để vận động nhân dân; Về công nghiệp và thủ công nghiệp: Phải sản xuất nhiều công cụ làm đất, tưới tát, vận chuyển,... nhằm “cung cấp nhiều hàng tiêu dùng tốt và rẻ cho nhân dân”[3]. Có như vậy, kinh tế phát triển, mới thực sự đem lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Hình ảnh Bác Hồ về thăm quê lần thứ hai. Ảnh tư liệu

Thực hiện khát vọng và cũng là Di huấn của Bác, qua các giai đoạn cách mạng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Nghệ An luôn xác định rõ trách nhiệm của người dân quê Bác, đoàn kết, nhất trí, ra sức phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh nhằm đem lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Có thể khẳng định, cơ sở hình thành những tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về khát vọng phát triển Nghệ An phồn vinh, hạnh phúc qua bức thư cuối cùng Người gửi cho Nghệ An là xuất phát từ việc kế thừa những giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tinh hoa văn hóa nhân loại; từ chính quê hương Nghệ An; từ những phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh.

Đối với Nghệ An, trong muôn vàn tình yêu thương của Bác dành cho “quê hương nghĩa trọng tình cao”, còn có trách nhiệm của người đứng đầu đất nước đối với một địa phương. Hơn ai hết, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hiểu với những khó khăn về địa thế, thổ nhưỡng, điều kiện tự nhiên... Và Bác hiểu rõ, chính từ sự hà khắc ấy đã hun đúc văn hóa con người Nghệ An với những giá trị tốt đẹp, vượt lên trong khó khăn, trong đấu tranh giải phóng dân tộc và giàu tình yêu thương, lạc quan và kiên định.

Người dân Nghệ An chào đón Bác Hồ về thăm quê lần thứ 2 ngày 9/12/1961. Ảnh tư liệu

Với những phẩm chất cá nhân của Người, nổi bật nhất là phẩm chất của một nhà yêu nước, một chiến sĩ cộng sản nhiệt thành cách mạng, thương dân, thương yêu những người cùng khổ, sẵn sàng chấp nhận những hy sinh cao nhất vì độc lập của Tổ quốc, vì tự do, hạnh phúc của đồng bào. Như trong Điếu văn của BCH Đảng Lao động Việt Nam trước lúc tiễn biệt Người đã viết: “Hoài bão lớn nhất của Hồ Chủ tịch là Tổ quốc được giải phóng, nhân dân được hạnh phúc".

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển tỉnh Nghệ An là tài sản tinh thần vô giá và “kim chỉ nam” cho Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Nghệ An hành động qua các thời kỳ cách mạng, nhất là trong giai đoạn thực hiện đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập và phát triển giành được nhiều thắng lợi quan trọng. Như lời khẳng định của đồng chí Trương Đình Tuyển - nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương Mại, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An: “Trong bức thư cuối cùng Bác nói, Nghệ An là địa phương đất rộng, người đông, có truyền thống nên Nghệ An phải phấn đấu sớm trở thành một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc. Đó là Bác mong muốn, nhiều thế hệ lãnh đạo tỉnh Nghệ An trăn trở để thực hiện được mong muốn của Bác”.

Cầu Cửa Hội nhìn từ trên cao. Ảnh Lê Thắng

Năm 2021, toàn Đảng, toàn quân và dân ta đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh toàn khóa và nghị quyết Đại hội Đảng các cấp… Chúng ta càng trân trọng những giá trị lý luận to lớn trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển tỉnh Nghệ An phồn vinh, hạnh phúc. Đồng thời, nhận rõ trách nhiệm quán triệt, học tập những tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người nhằm góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII; vận dụng, thực hiện hiệu quả chuyên đề toàn khóa về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng; quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu tổng quát mà Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra: “Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, con người xứ Nghệ, ý chí tự cường và khát vọng vươn lên; chủ động đổi mới sáng tạo, đưa Nghệ An phát triển nhanh, bền vững; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh; phấn đấu đến năm 2025 Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước”[5].

-------------------------

[1], [2], [3], [4] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2011, t.15, tr.597, 595, 596, 627-628.

[5] Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX (2020), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025, Nghệ An.

TS. Nguyễn Văn Trung