Kiến trúc độc đáo của ngôi đình cổ gắn liền với phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh

Đình Võ Liệt nằm ở vị trí phong quang trên cánh đồng Rè, thuộc thôn Minh Tân, xã Võ Liệt, cách Phủ Ngoại thờ song thân cha mẹ danh tướng Phan Đà chừng vài trăm mét. Ảnh: Huy Thư

Đình Võ Liệt trước đây có tên là Quán Hàng Tổng, do Hội Văn của Tổng Võ Liệt lập ra để thờ Khổng Tử và những người tiên hiền đậu đạt ở địa phương. Đình được xây dựng vào năm 1859, đến năm 1860 thì hoàn thành. Đình do cử nhân Hoàng Chính Trực chủ trì thiết kế, xây dựng . Ảnh: Huy Thư

Đình Võ Liệt được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, trên khung gỗ không có những họa tiết hoa văn cầu kỳ, mái đình lợp ngói vảy âm - dương. Ảnh: Huy Thư

Không chỉ độc đáo ở tòa đình chữ "khẩu", thượng đình Võ Liệt là 1 tòa nhà chồng diêm 8 mái đặc sắc. Ảnh: Huy Thư

Các mái ngói và đầu đao của 2 tầng nhà uốn cong ở một mức độ nhất định, mang vẻ đẹp cân đối, hài hòa. Ảnh: Huy Thư

Đình được thưng bằng ván gỗ. Xung quanh đình có dãy lan can bao bọc, bảo vệ, che chắn mưa nắng cho đình. Ở giữa lan can và ván thưng tạo nên một dãy hành lang bao quanh đình. Ảnh: Huy Thư

Trong quá trình trùng tu, tôn tạo, bên phải đình đã được xây dựng thêm nhà bia dẫn tích về ngôi đình cổ. Phía trước đình còn xây dựng hồ bán nguyệt... Ảnh: Huy Thư

Phía trước hạ đình, hai bên sân đình là hai dãy nhà bia ngoảnh mặt vào nhau, vốn xưa được xây dựng bằng đá ong, lợp ngói vảy. Mỗi nhà bia có 3 tấm bia ghi họ tên bằng chữ Hán của 445 người đỗ đạt của Tổng Võ Liệt thời phong kiến, trong đó, có 3 Phó bảng, 2 Tiến sỹ, 63 Cử nhân, 377 Tú tài. Ảnh: Huy Thư

Đình Võ Liệt không chỉ là di tích lịch sử, văn hóa mà còn là di tích lịch sử cách mạng có vị trí quan trọng trong hệ thống di tích trên mảnh đất Nghệ Tĩnh. Nơi đây đã ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử tiêu biểu trong phong trào Xô Viết Nghệ - Tĩnh (1930-1931); nơi tập trung lực lượng, nơi phát tiếng trống lệnh kêu gọi đấu tranh, trụ sở của chính quyền Xô viết công nông... Với những giá trị to lớn, đình Võ Liệt đã được Nhà nước xếp hạng là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia năm 1988. Ảnh: Huy Thư