5 công việc có nguy cơ bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo trong tương lai

Khi AI tiếp tục phát triển và ngày càng thông minh hơn, nhiều chuyên gia lo ngại rằng, một số công việc sẽ bị thay thế bởi AI trong thời gian tới. Mặc dù đây là một mối quan tâm hợp lý, nhưng điều cần thiết là phải xem xét cả những lợi ích và hạn chế tiềm ẩn của AI cũng như tác động của nó đối với lực lượng lao động trong tương lai.

Một mặt, AI có khả năng tự động hóa nhiều công việc đơn giản, thủ công và lặp đi lặp lại, giải phóng nhân công để tập trung vào các công việc phức tạp và sáng tạo hơn. Tiềm năng này có thể tăng năng suất và hiệu quả, cho phép các công ty cạnh tranh hiệu quả hơn trên thị trường toàn cầu.

Tuy nhiên, cũng có một nhược điểm đối với việc sử dụng AI ngày càng tăng trong lực lượng lao động. Nhiều công nhân có thể bị thay thế bởi các hệ thống AI, dẫn đến tình trạng thất nghiệp lan rộng và mức sống giảm sút. Trong Báo cáo tương lai việc làm gần đây, Diễn đàn Kinh tế thế giới ước tính rằng, AI sẽ thay thế khoảng 85 triệu việc làm vào năm 2025.

Trong khi đó, một nghiên cứu của Công ty tư vấn quản trị toàn cầu McKinsey & Company (Mỹ) cho biết, khoảng 1/3 công nhân có thể “nhường lại” một phần hoặc toàn bộ công việc của họ cho rô-bốt và trí tuệ nhân tạo vào năm 2030.

Sự phân phối không đồng đều các lợi ích của AI cũng có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng về kinh tế và xã hội hiện có, theo đó những người lao động làm các công việc giản đơn, không cần nhiều kỹ năng sẽ dễ bị thay thế nhất.

Như mọi chu kỳ đổi mới công nghệ lớn từng diễn ra trong lịch sử loài người, lao động trong một số ngành nghề sẽ bị thay thế bởi máy móc, trong khi các hoạt động hoàn toàn mới, đi kèm với các cơ hội việc làm tiềm năng sẽ xuất hiện.

Dưới đây sẽ là 5 loại công việc mà các chuyên gia cho rằng có nguy cơ hàng đầu bị thay thế bởi AI trong thời gian tới.

1. Dịch vụ chăm sóc khách hàng

Việc sử dụng chatbot trong dịch vụ chăm sóc khách hàng đang gia tăng, với nhiều trang web đã sử dụng chúng để trả lời các câu hỏi của khách hàng, thường có sự hỗ trợ của con người đối với các yêu cầu phức tạp hơn. Tuy nhiên, với những tiến bộ gần đây của công nghệ AI, các chuyên gia tin rằng trong tương lai gần công việc liên quan đến chăm sóc khách hàng sẽ dần biến mất.

Công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ Gartner (Mỹ) dự đoán rằng, đến năm 2027, chatbots sẽ trở thành kênh dịch vụ chăm sóc khách hàng chính cho khoảng 1/4 tổng số các tổ chức, doanh nghiệp trên toàn cầu. Trong thập kỷ qua, các chatbot và trợ lý khách hàng ảo (VCAs) đã trở nên thiết yếu đối với chiến lược của một số tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ. Chatbots có thể nâng cao trải nghiệm của khách hàng và tạo ra cảm xúc tích cực với chi phí thấp hơn so với tương tác của con người khi được thiết kế phù hợp.

2. Nhà phân tích tài chính

Ngành tài chính chủ yếu dựa vào việc thu thập, phân loại và phân tích dữ liệu, điều này có thể tốn nhiều thời gian và dễ mắc lỗi. AI có thể tự động hóa nhiều nhiệm vụ tài chính, chẳng hạn như phân tích rủi ro, quản lý danh mục đầu tư và phát hiện gian lận, nâng cao hiệu quả và khả năng ra quyết định. Các thuật toán AI có thể xử lý một lượng lớn dữ liệu nhanh hơn và chính xác hơn con người, cho phép dự đoán tài chính nhanh hơn.

Các công việc trong lĩnh vực tài chính, chẳng hạn như nhà phân tích tài chính và cố vấn tài chính cá nhân, liên quan đến số lượng đáng kể thao tác dữ liệu số có thể bị ảnh hưởng bởi khả năng của AI trong việc xác định xu hướng thị trường, đánh giá hiệu suất danh mục đầu tư và dự báo kết hợp đầu tư tốt hơn bằng nhiều dạng dữ liệu khác nhau.

3. Nhân viên an ninh

Người ta tin rằng với những tiến bộ trong công nghệ, chẳng hạn như nhận dạng khuôn mặt và nhận dạng hình dáng con người, AI sẽ thay thế vai trò của nhân viên an ninh truyền thống trong việc bảo vệ gia đình và doanh nghiệp. AI có thể giám sát các mối đe dọa tiềm ẩn và thậm chí dự đoán các di biến động nhằm tăng hiệu quả trong bảo vệ an ninh.

AI cũng có thể sàng lọc các cảnh quay video để phát hiện hoạt động bất hợp pháp và giải quyết tình trạng thiếu nhân sự trong lĩnh vực bảo vệ an ninh. Với sự tiến bộ của công nghệ AI, nhiều doanh nghiệp và gia đình có thể sẽ lựa chọn các giải pháp công nghệ cho nhu cầu bảo vệ an ninh của họ trong tương lai.

4. Nhà văn

Sự phát triển của các công nghệ AI như ChatGPT có thể ảnh hưởng đến các công việc truyền thông khác nhau liên quan đến sáng tạo nội dung, chẳng hạn như quảng cáo, báo chí, tài liệu kỹ thuật,... Khả năng đọc, viết và hiểu dữ liệu dựa trên văn bản của AI đã dẫn đến sự phát triển của các trình tạo nội dung tự động.

ChatGPT của OpenAI cung cấp khả năng tạo ra các bài đăng trên blog hoặc viết các mẫu truyện chỉ trong vài phút. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI, một số chuyên gia dự đoán rằng ngành truyền thông có thể trở nên tự động hóa nhiều hơn trong tương lai.

Thậm chí có ý kiến ​​cho rằng, ChatGPT có thể thực hiện các tác vụ như viết báo cáo hiệu quả hơn con người. Tuy nhiên, không có khả năng AI sẽ thay thế hoàn toàn các nhà văn trong tương lai gần. Vì các nhà văn mang những phẩm chất độc đáo như sự đồng cảm, sáng tạo và hiểu biết văn hóa vào công việc của họ, điều mà các hệ thống AI hiện đang thiếu.

Tuy nhiên, khi AI tiếp tục phát triển, có thể vai trò của các nhà văn có thể thay đổi và một số nhiệm vụ có thể được tự động hóa, nhưng họ vẫn có thể đóng một vai trò quan trọng trong lĩnh vực văn học.

5. Giáo viên

Hiện nay, học sinh thường dựa vào các nguồn như Google và YouTube để tìm hiểu các thông tin cần thiết. Một số thậm chí còn tuyên bố rằng những nguồn này cung cấp các thông tin và trả lời các câu hỏi tốt hơn so với giáo viên của họ.

Với sự ra đời của ChatGPT, giáo viên lo ngại rằng học sinh có thể sử dụng nó để “gian lận” trong bài tập về nhà hoặc tìm thông tin liên quan. Mặc dù ChatGPT hiện có một số hạn chế về độ chính xác cũng như kiến ​​thức, nhưng việc đào tạo phù hợp có thể cải thiện những hạn chế này. Khi được đào tạo hiệu quả, ChatGPT thậm chí có khả năng dạy các lớp học như những giáo viên.

Dù muốn hay không, AI cuối cùng cũng sẽ có những ảnh hưởng không chỉ đến việc làm mà còn tác động đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta. Nếu chúng ta nhận ra điều này và xây dựng một nền kinh tế có thể nhanh chóng thích ứng với bức tranh việc làm đang thay đổi thì cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên tốt hơn.

Tóm lại, để tương lai của công việc được tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu rủi ro từ AI, các nhà hoạch định chính sách và công ty phải hợp tác và quản lý quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế dựa trên AI một cách có trách nhiệm và công bằng.

Phan Văn Hoà