Nghệ An: Tháo gỡ khó khăn để phát huy hiệu quả thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở

Sáng 24/4, tại Nhà văn hóa xóm 8, xã Nam Anh (Nam Đàn), Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức Hội nghị về giải pháp phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Các đồng chí Bùi Đình Long – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; Trần Thị Mỹ Hạnh - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các sở, ngành, các địa phương.

Quang cảnh hội nghị về giải pháp phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Ảnh: Minh Quân

Còn nhiều khó khăn

Theo báo cáo của ngành Văn hóa và Thể thao về thực trạng thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở cho thấy, ở cấp huyện, có 20/21 huyện, thành, thị có trung tâm Văn hóa - Thể thao; có 18/21 sân vận động huyện (đến nay có 3 huyện, thành phố chưa có sân vận động cấp huyện gồm Quỳ Châu, Kỳ Sơn, thành phố Vinh); 8/21 huyện, thành, thị có nhà thi đấu do huyện quản lý và có 77 nhà thi đấu một môn, nhiều môn do các ngành, đơn vị trên địa bàn huyện quản lý.

Ở cấp xã, đến hết năm 2022, số xã, phường, thị trấn có thiết chế văn hóa – thể thao là 446/460, đạt 97,1%; số xã, phường, thị trấn có thiết chế văn hóa, thể thao đạt quy định của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch là 339/460, đạt 73,5%.

Đối với thôn (bản, khối, xóm), số thôn có nhà văn hóa - sân thể thao là 3.751/3.800 thôn, đạt 98,7%; số thôn có thiết chế văn hóa- sân thể thao đạt chuẩn theo quy định của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch là 2.839/3.800 thôn, bản, khối, xóm (đạt 74,5%); số thôn sau sáp nhập được quy hoạch đất cơ sở văn hóa theo quy định là 1.675/1.790 thôn (đạt 93,5%).

Nhà văn hóa xóm 8, xã Nam Anh - một trong những công trình thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Minh Quân

Thời gian qua, dù đã có những tác động tích cực tới sự phát triển của phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao ở cơ sở, nhưng hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn tỉnh còn gặp một số hạn chế, khó khăn như: Việc quy hoạch đất sử dụng cho xây dựng nhà văn hóa, nhất là sân thể thao của thôn ở miền núi, vùng biển, sân vận động các xã, phường (thuộc thành phố Vinh) đảm bảo theo quy định còn khó khăn không thể mở rộng do không còn quỹ đất hoặc quỹ đất không tập trung; một số thiết chế văn hóa, thể thao được quy hoạch, xây dựng từ nhiều năm trước (nhất là ở các thôn sau sáp nhập) nên quy mô nhỏ, nhiều nhà văn hóa xuống cấp nên chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ đời sống tinh thần ngày càng cao của người dân. Tiến độ thực hiện chỉ tiêu xã có thiết chế văn hóa, thể thao đạt chuẩn quy định của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch ở các huyện miền núi còn chậm.

Giao lưu bóng chuyền tại sân bóng chuyền xã Thanh Yên (Thanh Chương). Ảnh tư liệu: Huy Thư

Ngoài ra, một số địa phương đầu tư nhà văn hóa, sân vận động nhưng chưa năng động đổi mới phương thức tổ chức, hướng dẫn hoạt động phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân; Hoạt động của hệ thống thư viện, phòng truyền thống của xã, phường, thị trấn chưa hiệu quả, nhiều xã, thôn, bản, khối, xóm còn thiếu thư viện, tủ sách, số đầu sách còn nghèo nàn, sơ sài; Một số địa phương chưa thực sự quan tâm chỉ đạo công tác quản lý và khai thác công trình thể dục thể thao, nhất là công tác xã hội hóa, cho thuê sử dụng công trình theo quy định.

Cùng với đó, đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao một số huyện, xã, phường, thị trấn được bố trí, sắp xếp nhưng không có chuyên môn về văn hóa, thể thao nên trình độ, năng lực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và năng lực tổ chức quản lý còn thiếu và yếu, hạn chế về kinh nghiệm tổ chức các hoạt động. Ở các xã loại 2, xã loại 3 chỉ được bố trí 1 công chức văn hóa – xã hội, khối lượng công việc lớn nên gặp rất nhiều khó khăn, áp lực trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Việc đối ứng nguồn lực xây dựng các công trình nhà văn hóa, sân vận động xã theo Nghị quyết số 30/2020/NQ-HĐND ngày 13/12/2020 của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ xây dựng thiết chế văn hóa - thể thao ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Nghệ An gặp nhiều khó khăn.

Đi tìm giải pháp

Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương đã có những ý kiến trao đổi, phân tích làm rõ những nguyên nhân dẫn đến những khó khăn, hạn chế như: Địa bàn hoạt động văn hóa cơ sở rộng, trong đó chủ yếu là miền núi, nguồn thu ngân sách và đời sống ở khu vực nông thôn, miền núi đồng bào dân tộc thiểu số còn khó khăn.

Đại diện lãnh đạo huyện Nam Đàn và một số sở, ngành tham dự hội nghị. Ảnh: Minh Quân

Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa tập trung đúng mức, chưa thật cụ thể, sâu sát, thường xuyên, chưa nhận thức đúng về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự phát triển bền vững. Nguồn lực đầu tư cho thiết chế văn hóa- thể thao từ tỉnh, huyện, xã mặc dù đã được quan tâm nhưng vẫn còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu, việc huy động nguồn lực xã hội hóa trong nhân dân còn hạn chế nhất các địa phương điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn.

Các đại biểu cũng đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở như: Có chính sách bố trí công chức văn hóa – xã hội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tăng mức hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa thôn, xóm; sớm có phương án giải quyết các thiết chế văn hóa dôi dư sau sáp nhập thôn, xóm để tạo nguồn đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa đạt chuẩn…

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Trần Thị Mỹ Hạnh tiếp thu, trao đổi với các ý kiến.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bùi Đình Long ghi nhận những kết quả đạt được của ngành Văn hóa và Thể thao và các địa phương trong công tác xây dựng và phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

Đồng tình với những khó khăn, hạn chế trong hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn tỉnh mà các đại biểu đã chỉ ra tại hội nghị, đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị các huyện cần có Nghị quyết riêng về phát huy thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, từ đó có cơ chế huy động nguồn lực xây dựng các thiết chế văn hóa.

Bên cạnh đó, để phát huy hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, với những thiết chế đã đầu tư, Sở Văn hóa và Thể thao cần phối hợp với các sở, ngành có phương án sử dụng đồng bộ để tránh lãng phí, đồng thời huy động nguồn lực tái đầu tư vào các hoạt động văn hóa, thể thao ở cơ sở. Với những thiết chế sắp đầu tư, cần đánh giá toàn diện các hạng mục, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh không đầu tư vào những hạng mục không cần thiết.

Đồng chí Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: Minh Quân

Đồng chí Bùi Đình Long cũng đề nghị các ngành liên quan, các địa phương cần tăng cường công tác hướng dẫn nghiệp vụ đối với thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở; tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí phù hợp với đặc điểm dân tộc, vùng miền gắn với nhu cầu thực sự của người dân, các nhóm đối tượng người dân, thu hút người dân tham gia hoạt động./.

Minh Quân