Meta bị kiện với cáo buộc gây tổn hại sức khỏe tinh thần của giới trẻ

Hàng chục tiểu bang của Mỹ, bao gồm California và New York đang kiện Meta Platforms Inc. cáo buộc rằng công ty này đang gây tổn hại đến sức khỏe tâm thần của giới trẻ và góp phần gây ra cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở giới trẻ bằng cách cố tình thiết kế các tính năng trên Facebook và Instagram khiến trẻ em nghiện các nền tảng này.

Vụ kiện được đệ trình lên tòa án liên bang ở California cũng tuyên bố rằng Meta thường xuyên thu thập dữ liệu về trẻ em dưới 13 tuổi mà không có sự đồng ý của cha mẹ, vi phạm luật liên bang.

Đơn kiện nêu rõ: “Meta đã khai thác các công nghệ mạnh mẽ và chưa từng có để lôi kéo, thu hút và cuối cùng là lôi kéo thanh thiếu niên. Động cơ của công ty là lợi nhuận và để tìm cách tối đa hóa lợi nhuận tài chính của mình, Meta đã nhiều lần đánh lừa công chúng về những mối nguy hiểm đáng kể của các nền tảng truyền thông xã hội của mình. Nó đã che giấu cách thức mà các nền tảng này khai thác và thao túng những người dễ bị tổn thương nhất là thanh thiếu niên và trẻ em”.

Quan trọng nhất, vụ kiện cáo buộc rằng Meta biết nền tảng của họ ảnh hưởng đến giới trẻ như thế nào và không hành động phù hợp để bảo vệ chúng. Ngoài ra, các nguyên đơn cho rằng Meta, liên quan đến Instagram và Facebook, không tuân thủ Quy tắc bảo vệ quyền riêng tư trực tuyến của trẻ em.

Ngoài 33 tiểu bang, 9 tổng chưởng lý khác cũng đang nộp đơn tại các tiểu bang tương ứng của họ, nâng tổng số tiểu bang bắt đầu đệ đơn kiện lên 42.

Tổng chưởng lý bang New York, bà Letitia James cho biết trong một tuyên bố rằng: “Trẻ em và thanh thiếu niên đang phải chịu đựng tình trạng sức khỏe tâm thần kém kỷ lục và các công ty truyền thông xã hội như Meta phải chịu trách nhiệm. Meta đã thu lợi từ nỗi đau của trẻ em bằng cách cố tình thiết kế nền tảng của mình với các tính năng lôi kéo khiến trẻ em nghiện nền tảng của mình đồng thời hạ thấp lòng tự trọng của chúng”.

Trong khi đó, Tổng chưởng lý tiểu bang California, ông Rob Bonta cho biết: “Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy mạng xã hội có tác động tiêu cực đến con cái chúng ta. Bằng chứng cho thấy việc dành nhiều thời gian hơn trên mạng xã hội có xu hướng liên quan đến chứng trầm cảm, dễ gây nghiện và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của giới trẻ, bao gồm cả việc học tập”.

Các vụ kiện nhằm kiểm soát các phương tiện truyền thông xã hội bằng cách thiết lập các yêu cầu mới cho các nền tảng trực tuyến, tức là khi muốn cung cấp dịch vụ cho thanh thiếu niên và trẻ em thì yêu cầu phải có sự đồng ý của cha mẹ trước khi tạo tài khoản cho trẻ vị thành niên hoặc họ xác minh độ tuổi của người dùng.

Trong một tuyên bố của mình, Meta cho biết họ chia sẻ và cam kết với các tổng chưởng lý trong việc cung cấp cho thanh thiếu niên những trải nghiệm trực tuyến an toàn, tích cực và đã giới thiệu hơn 30 công cụ để hỗ trợ thanh thiếu niên và gia đình họ”.

Công ty cho biết thêm: “Chúng tôi thất vọng về vụ việc này, thay vì hợp tác hiệu quả với các công ty trong toàn ngành để tạo ra các tiêu chuẩn rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi cho nhiều ứng dụng mà thanh thiếu niên sử dụng, các tổng chưởng lý đã chọn con đường này”.

Vụ kiện trên phạm vi rộng là kết quả của một cuộc điều tra do liên minh lưỡng đảng gồm các Tổng chưởng lý từ các tiểu bang như California, Florida, Kentucky, Massachusetts, Nebraska, New Jersey, Tennessee và Vermont dẫn đầu.

Vào năm 2021, người tố cáo Facebook, Frances Haugen đã chia sẻ các tài liệu và nghiên cứu nội bộ của Facebook với các thành viên Quốc hội Mỹ. Frances Haugen cáo buộc rằng các tài liệu, được gọi chung là Facebook Papers đã chứng minh rằng Meta liên tục và cố ý ưu tiên lợi nhuận hơn lợi ích công cộng.

Các tài liệu cũng cho rằng Meta biết rằng nội dung, bộ lọc và tính năng của Instagram gây ra các vấn đề về hình ảnh cơ thể, lo lắng và trầm cảm ở thanh thiếu niên, đặc biệt là các cô gái tuổi teen.

Một nghiên cứu nội bộ trích dẫn 13,5% cô gái tuổi teen nói rằng Instagram khiến ý nghĩ tự tử trở nên tồi tệ hơn và 17% cô gái tuổi teen nói rằng điều đó khiến chứng rối loạn ăn uống trở nên tồi tệ hơn.

Vài năm gần đây, các công ty công nghệ như Amazon, Google, YouTube, Microsoft và Meta đã gặp phải các vụ kiện ở Mỹ và Liên minh Châu Âu vì không tuân thủ luật an toàn trẻ em trực tuyến.

TikTok – một nền tảng video ngắn cũng vướng vào các vấn đề pháp lý đang diễn ra liên quan đến sự an toàn của trẻ em, khi một cuộc điều tra được 46 tổng chưởng lý Mỹ tiến hành vào năm 2022 để tìm hiểu xem TikTok có vi phạm luật bảo vệ người tiêu dùng hay không.

Các nhà lập pháp dường như hiểu được tầm quan trọng của việc trẻ em kết nối trực tuyến trong thời đại kỹ thuật số, nhưng điều đó phải nằm trong ranh giới thích hợp. Các luật sư và nhà lập pháp đồng ý rằng các công ty công nghệ có trách nhiệm cải thiện các biện pháp an toàn trên nền tảng của họ để giữ cho trẻ em được kết nối nhưng vẫn an toàn và khỏe mạnh.

Mặc dù chưa có các nghiên cứu đầy đủ nhưng nhiều nhà nghiên cứu và những người ủng hộ sức khỏe tâm thần đổ lỗi cho mạng xã hội là nguyên nhân làm suy giảm kỹ năng xã hội, mức độ hòa nhập xã hội cũng như sức khỏe tinh thần và cảm xúc của thanh thiếu niên.

Phan Văn Hòa (Theo BusinessInsider, CNN, Zdnet)