(Baonghean.vn) -Nép mình ven hồ thủy điện Bản Vẽ, Phia Òi là bản khó khăn nhất về kinh tế tại xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Cuối tháng 10/2023 bản mới được dùng điện lưới quốc gia.
Bản Phia Òi cách trung tâm xã Nhôn Mai khoảng 8km. Đường đến bản người Khơ mú này phải vượt qua một khúc sông rộng khoảng 200m. Người dân nơi đây ghép những chiếc bè gỗ cạnh thuyền máy để đưa người và xe qua sông. Ảnh: Đình Tuyên Phia Òi trước kia giáp ranh với xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn, cách địa điểm hiện nay trên 20km. Từ năm 2010, người dân bắt đầu chuyển đến địa điểm này. Năm 2014 thì thành lập bản. Ảnh: Đình Tuyên Theo anh Xeo Văn Định, 33 tuổi (công an viên bản Phia Òi từ năm 2014): Hiện nay bản có 41 hộ dân, 185 nhân khẩu. Cả bản có 1 hộ người Thái, còn lại là người Khơ mú. Ảnh: Hữu Vi Bản Phia Òi có các dòng họ như Xeo, Moong, Cụt, Hắp, Lương… Theo ông Xeo Văn Quế, già làng uy tín bản Phia Òi thì bà con vẫn giữ được những tập tục cơ bản. Người dân chủ yếu ở nhà sàn. Trong nhà có 2 căn bếp, 1 bếp dùng nấu nướng hàng ngày, cái còn lại dùng làm nơi thờ cúng dịp lễ, tết. Người Khơ mú ở Phia Òi vẫn còn duy trì tết truyền thống gọi là “grơ”. Ảnh: Đình Tuyên Cũng theo anh Xeo Văn Định, cả bản chưa có hộ nào thoát nghèo. Đại bộ phận người dân nơi đây chủ yếu sinh sống bằng nghề làm rẫy, nuôi gia súc, gia cầm. Do địa hình chỉ có đồi núi nên không thể làm lúa nước. Ảnh: Đình Tuyên Trong khi đó, một số hộ dân lại bám bến sông vừa chở khách quá giang, vừa đánh bắt cá kiếm thêm thu nhập. Ảnh: Hữu Vi Vốn chỉ quen làm rẫy và hái lượm tự nhiên nơi rừng núi, vì thế khi người Khơ mú ở Phia Òi phát triển kinh tế nhờ sông nước có thể gọi là một nét mới đối với cộng đồng này. Ảnh: Đình Tuyên Cũng như khi đến với nhiều bản Khơ mú khác, khi ghé thăm Phia Òi người ta vẫn có cảm giác cuộc sống khá chậm rãi với hình ảnh những cụ ông, cụ bà thảnh thơi trước hiên nhà, bên cửa sổ. Ảnh: Đình Tuyên Ở tuổi ngoài 90, ông Xeo Văn May hiện là người sống thọ nhất ở Phia Òi. Ảnh: Đình Tuyên Phia Òi là bản cuối cùng của xã Nhôn Mai có điện lưới quốc gia vào cuối tháng 10/2023. Theo anh Xeo Văn Định, trước đây bà con chủ yếu dùng điện tự tạo từ các tua bin nhỏ thả trên suối nên nguồn điện không ổn định. Điện lưới quốc gia sẽ giúp bà con có thêm cơ hội để phát triển kinh tế. Hiện phần lớn dân trong bản đều đã đóng điện, chỉ còn một số ít các hộ dân chưa dùng điện vì đang đi làm ăn xa hoặc gặp một số vướng mắc về giấy tờ nên chưa ký được hợp đồng với ngành Điện. Ảnh: Hữu Vi
