Chuyện ông Lạc thư viện và 'Ngôi nhà trí tuệ' gần 9.000 đầu sách ở Nghệ An
Đến xóm Bắc Sơn hỏi ông Lạc thư viện không ai không biết về người cựu chiến binh U80 nhưng hàng ngày vẫn chăm lo “ngôi nhà trí tuệ" của xóm. Với mong muốn thúc đẩy văn hóa đọc trong cộng đồng, ông Nguyễn Văn Lạc không ngại khó, cần mẫn "làm giàu" tủ sách của địa phương.
Cựu chiến binh “vác tù và hàng tổng”
Chỉ mới đến đầu xóm Bắc Sơn, xã Bắc Thành (huyện Yên Thành), chúng tôi đã được người dân chỉ đường vào “ngôi nhà trí tuệ". Mới 8h sáng nhưng nơi đây đã rộn rã tiếng cười của các bạn nhỏ. Vào thời điểm nghỉ hè nên “ngôi nhà trí tuệ” lúc nào cũng nhộn nhịp, đông vui hơn bình thường.
“Ngôi nhà trí tuệ” tại xóm Bắc Sơn hoạt động đều đặn đã gần 14 năm nay, với số đầu sách hiện có gần 9.000 bản. Tổng số người được cấp thẻ bạn đọc gần 700 người và đã được kết nối với “Ngôi nhà trí tuệ” của cả nước. Vừa là người phụ trách, vừa là người xếp, tìm kiếm sách, ông Nguyễn Văn Lạc (SN 1951) hội viên Chi hội Cựu chiến binh (CCB) xóm Bắc Sơn được người dân gọi vui là ông Lạc “thư viện”.
Sinh ra tại mảnh đất Yên Thành, chàng trai Nguyễn Văn Lạc lên đường nhập ngũ vào năm 1969, khi mới 17 tuổi. Vì điều kiện gia đình nên đến năm 1984, ông xin xuất ngũ và chuyển về làm việc tại phòng Văn hóa Thể thao huyện Yên Thành. Với bản chất Bộ đội Cụ Hồ, ông luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác chuyên môn. Được sự tín nhiệm của cấp trên và đồng nghiệp, đến tháng 1/1998, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thể thao huyện Yên Thành, cho đến cuối năm 2010, ông được nghỉ hưu theo chế độ.
Là người gắn bó với công tác văn hóa nhiều năm, nên khi tham gia Chi hội Cựu chiến binh của xóm, ông Nguyễn Văn Lạc không đành lòng trước cảnh hội viên CCB và nhiều người dân chuyền tay nhau một quyển “Bản tin Cựu chiến binh”, một tờ báo, một quyển sách… lâu ngày bị cũ, rách; vì vậy, ông đã mạnh dạn vận dụng sự quen biết và uy tín của mình đề xuất với cấp ủy chi bộ và Ban cán sự xóm Bắc Sơn cho mượn nhà kho thuộc khuôn viên Nhà văn hóa xóm làm nơi đọc sách vào ngày Chủ nhật và 2 tiếng cuối buổi chiều các ngày trong tuần.
Sau khi được cấp ủy chi bộ và Ban cán sự xóm đồng ý, CCB Nguyễn Văn Lạc đã huy động toàn bộ số đầu sách của cá nhân và mượn một số thư viện lân cận làm tư liệu cho bà con.
Ông Lạc tâm sự: “Khi nhìn bà con trong xóm mượn nhau quyển bản tin để đọc, các cháu chung tiền để thuê đọc những quyển sách đã cũ, sờn nát, tôi chỉ có mong muốn làm cách gì đó để người dân có cơ hội đọc thêm nhiều quyển sách hay. Rất may mắn khi nêu ý tưởng ra được chính quyền địa phương ủng hộ và giúp đỡ. Đến nay, số lượng đầu sách tuy còn hạn chế nhưng đã giúp các em học sinh có sân chơi mới, giúp bà con địa phương có nơi để tra cứu, tìm tòi kiến thức mới”.
Sau khi được chính quyền đồng ý và toàn thể nhân dân xóm Bắc Sơn hào hứng đồng lòng, ông Nguyễn Văn Lạc tham mưu Chi hội Cựu chiến binh xóm đề xuất phương án đóng góp mỗi hộ 10.000 đồng, được người dân rất ủng hộ và nhiều con em xa quê làm ăn thành đạt, những người có điều kiện kinh tế khá, giàu ủng hộ đến hàng trăm triệu đồng. Chỉ chưa đầy 2 tháng, “Ngôi nhà trí tuệ” của xóm Bắc Sơn đã hoàn thành khang trang, thoáng rộng, có đủ bàn ghế cho hàng chục người cùng ngồi đọc sách báo.
Ông Nguyễn Duy Thu - Chủ tịch Hội CCB xã Bắc Thành cho biết: Cựu chiến binh Nguyễn Văn Lạc đã phát huy tốt tinh thần Bộ đội Cụ Hồ, không quản ngại khó khăn, ròng rã suốt gần 14 năm qua là người “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”, không lương, không phụ cấp, không nhận tiền công. Anh như con ong chăm chỉ, miệt mài chăm sóc, bảo vệ, giữ gìn, làm giàu thêm “Ngôi nhà trí tuệ” mà cấp ủy Đảng, chính quyền cùng nhân dân xóm Bắc Sơn tin tưởng giao cho.
Không chỉ có "Ngôi nhà trí tuệ" ở Nghệ An mà hiện có hơn 300 ''Ngôi nhà trí tuệ'' đặt tại 12 tỉnh, thành và 6 quốc gia. Đây là mô hình nhân ái được UNESCO xây dựng để tạo không gian tự học, nâng cao năng lực đọc của người dân địa phương.
Hình thành thói quen đọc sách cho người dân
Từ ngày có nơi đọc sách, được tìm hiểu tri thức và cập nhật được các thông tin về chế độ chính sách của Đảng và Nhà nước, cán bộ hội viên CCB nói riêng và nhân dân xóm Bắc Sơn nói chung đã mở mang thêm sự hiểu biết của mình; trẻ thơ được biết thêm nhiều câu chuyện vui, bổ ích.
Tuy nhiên, cựu chiến binh Nguyễn Văn Lạc luôn trăn trở việc luôn luôn “làm giàu” cho tủ sách, bổ sung nhiều thể loại để đáp ứng nhu cầu đọc cho bà con địa phương. Ngay từ những ngày đầu thành lập, ông Lạc đã đi lên Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện để liên hệ xin mượn sách về làm nguồn tư liệu phục vụ nhu cầu bạn đọc. Ông Nguyễn Văn Lạc còn tìm hiểu thông tin, kết nối với “Tủ sách nhân ái” và “Ngôi nhà trí tuệ” Việt Nam để liên hệ được nhiều đầu sách cho trẻ em trên địa bàn.
Hơn 1 thập kỷ đi “xin sách” và “chở sách” về làng, mỗi quyển sách đều gắn với mỗi kỷ niệm đáng nhớ. Ông kể cho chúng tôi nghe về kỷ niệm lặn lội nhiều lần đến Thư viện tỉnh xin nguồn sách về lịch sử cho thiếu niên, nhi đồng, sách văn hóa các vùng miền..., cảm động trước sự nhiệt tình và kiên trì của ông, lãnh đạo Thư viện tỉnh đồng ý gửi sách về, không chỉ vậy còn giới thiệu nhiều tổ chức, nhà hảo tâm góp sách về “làm giàu” cho “Ngôi nhà trí tuệ”.
Khi số lượng sách nhiều, không đủ chỗ để chứa, ông Nguyễn Văn Lạc lại trăn trở kêu gọi những con em xa quê, thành đạt làm giá sách, tủ đựng để tiện bảo quản, sắp xếp, giúp người đọc dễ dàng tìm kiếm.
Từ đó, "Ngôi nhà trí tuệ" xóm Bắc Sơn đã trở thành "món ăn tinh thần" không thể thiếu của mỗi người dân. Mỗi năm, con em xa quê của xóm lại ủng hộ kinh phí để đóng thêm tủ, giá sách, bổ sung thêm ánh sáng, quạt làm mát và hệ thống phục vụ nước uống...
Tính đến nay đã gần 14 năm, “Ngôi nhà trí tuệ” xóm Bắc Sơn đã có đến hơn 9.000 đầu sách đủ thể loại: văn học, khoa học, lịch sử, thiếu nhi… Đều đặn hàng tuần, “Ngôi nhà trí tuệ” lại mở cửa đón bạn đọc vào Chủ nhật và 2 giờ cuối buổi chiều các ngày còn lại.
Ghi nhận sự đóng góp lan tỏa tri thức trong cộng đồng dân cư liên tục trong 14 năm qua, CCB Nguyễn Văn Lạc đã được các cấp, ngành tặng nhiều bằng khen và giấy khen. Ông thực sự là một tấm gương sáng tiêu biểu, luôn phát huy tốt bản chất “Bộ đội Cụ Hồ”.