Thủ tướng Anh kêu gọi tất cả các bên ở Trung Đông 'lùi lại khỏi bờ vực'

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết, ông ủng hộ "quyền tự vệ của Israel trước sự xâm lược của Iran, phù hợp với luật pháp quốc tế". Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng: "Khu vực này không thể chịu đựng thêm 1 năm nữa. Dân thường ở mọi phía đã phải chịu đựng quá nhiều. Bây giờ mọi phía phải lùi lại khỏi bờ vực và tìm thấy lòng can đảm của sự kiềm chế".

Ông Starmer mô tả vụ bắn 180 tên lửa vào Israel là "không phải là hành động phòng thủ của Iran, mà là hành động xâm lược để đáp trả cái chết của một thủ lĩnh khủng bố". Cuộc tấn công của Iran được thúc đẩy bởi vụ Israel giết chết thủ lĩnh Hezbollah, Hassan Nasrallah, tại Thủ đô Beirut 10 ngày trước.

Ông cho biết, Hezbollah đã tấn công Israel liên tục trong 1 năm qua, buộc 60.000 người phải rời bỏ nhà cửa, và cho biết, các nghị quyết của Liên hợp quốc yêu cầu Hezbollah phải di chuyển trở lại phía Bắc sông Litani.

Starmer cũng cho biết, Vương quốc Anh sẽ không tham gia vào bất kỳ hành động trả đũa nào của Israel chống lại Iran.

Nhắc đến vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm ngoái, ông nói với các nghị sĩ: "Không ai trong ngôi nhà này có thể thực sự tưởng tượng được cảm giác phải vùi mình dưới xác bạn bè với hy vọng rằng, bọn khủng bố sẽ không tìm thấy mình".

"Không ai trong ngôi nhà này có thể thực sự tưởng tượng được cảnh thành phố, nhà cửa, trường học, bệnh viện, doanh nghiệp của bạn bị xóa sổ, với hàng xóm và gia đình bạn bị chôn vùi bên dưới. Điều đó nằm ngoài khả năng hiểu biết của chúng ta".

Ông cho biết, kỷ niệm 1 năm ngày xảy ra vụ tấn công ngày 7 tháng 10 cũng là "ngày đau buồn" cho toàn thể Trung Đông.

"Hơn 41.000 người Palestine đã thiệt mạng, hàng chục nghìn người mồ côi, gần 2 triệu người phải di dời, đối mặt với bệnh tật, nạn đói, tuyệt vọng, không có dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc nơi trú ẩn phù hợp", Starmer nói. "Đó là cơn ác mộng sống và nó phải chấm dứt".

Mặc dù ông thừa nhận khả năng ngừng bắn có vẻ xa vời, chưa nói đến giải pháp hai nhà nước, Starmer cho biết, ngoại giao diễn ra chậm chạp và đòi hỏi Vương quốc Anh phải hợp tác thống nhất với các đối tác quốc tế. Ông nói thêm rằng, Palestine xứng đáng được công nhận là một nhà nước nhưng cho biết điều này nên diễn ra tại thời điểm phù hợp nhất.

Starmer phủ nhận những gợi ý rằng, có bất kỳ sự lùi bước nào trong việc chính phủ hỗ trợ Israel, và bác bỏ những lời kêu gọi liên tục về lệnh cấm hoàn toàn việc xuất khẩu vũ khí của Anh sang quốc gia này. Ông nói rằng, "làm như vậy sẽ bao gồm lệnh cấm vũ khí cho mục đích phòng thủ", điều mà ông phản đối. Tuy nhiên, ông đã đưa ra những lời lẽ nghiêm khắc về cách tiếp cận của Chính phủ Israel đối với viện trợ ở Gaza.

"Có những hạn chế đang diễn ra trong viện trợ mà không thể biện minh được. Israel phải mở thêm nhiều cửa khẩu hơn nữa", Starmer nói. "Điều quan trọng là họ phải cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho các nhân viên cứu trợ. Quá nhiều người đã thiệt mạng, bao gồm 3 công dân Anh. Israel phải hành động ngay bây giờ để cùng với các đồng minh của mình, chúng ta có thể tăng cường hỗ trợ nhân đạo trước mùa Đông".

Lời tuyên bố của Thủ tướng Anh đã dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi trong Quốc hội. Nhiều nghị sĩ đã không đồng tình, một số thậm chí còn yêu cầu các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn đối với Iran, trong khi những người khác tập trung vào tình hình nhân đạo, đặc biệt là số lượng trẻ em thiệt mạng, và kêu gọi cấm bán vũ khí.

Phan Văn Hòa