5 xu hướng công nghệ hàng đầu của khu vực Đông Nam Á trong năm 2025

Đông Nam Á đang đứng trước ngưỡng cửa của những xu hướng công nghệ mang tính đột phá vào năm 2025. Với tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh, tốc độ phát triển internet vượt bậc cùng các chính sách hỗ trợ tích cực từ chính phủ, khu vực này trở thành điểm sáng cho đổi mới và ứng dụng công nghệ.

Sự kết hợp của những yếu tố này hứa hẹn thúc đẩy những bước tiến vượt bậc, tái định hình các ngành công nghiệp và nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người.

Theo Báo cáo e-Conomy SEA 2023 của Google, nền kinh tế số Đông Nam Á đang bứt phá mạnh mẽ, với dự báo Tổng giá trị hàng hóa đạt 600 tỷ USD vào năm 2030. Động lực tăng trưởng này đến từ dân số trẻ, am hiểu công nghệ, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh tăng cao và cơ sở hạ tầng số ngày càng hoàn thiện.

Các chính phủ trên khắp Đông Nam Á đang tích cực đầu tư vào các sáng kiến ​​chuyển đổi số để thúc đẩy đổi mới và phục hồi kinh tế. Ví dụ, Thái Lan đang triển khai các chính sách số mới để tăng cường nền kinh tế và giải quyết các mối đe dọa an ninh mới nổi, với mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2030.

Tương tự như vậy, Malaysia cũng đang đầu tư mạnh vào việc phát triển một trung tâm trí tuệ nhân tạo (AI), với mục tiêu thu hút công nghệ tiên tiến và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là minh chứng rõ nét cho cam kết của khu vực đối với sự đổi mới và tiến bộ công nghệ.

1. Đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI và học máy

Công nghệ AI và học máy (ML) đang dần trở thành động lực cốt lõi cho nhiều ngành công nghiệp tại Đông Nam Á, thúc đẩy hiệu suất và khơi nguồn đổi mới. Tốc độ ứng dụng AI dự kiến sẽ bùng nổ, từ cải tiến chẩn đoán y tế, nâng cấp dịch vụ tài chính đến tự động hóa trong sản xuất.

Chính phủ và khu vực tư nhân tại Đông Nam Á đang đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI. Điển hình, Microsoft đã cam kết khoản đầu tư 2,2 tỷ USD vào Malaysia để xây dựng hạ tầng đám mây, thiết lập trung tâm AI quốc gia và củng cố an ninh mạng. Những sáng kiến này không chỉ nâng cao năng lực AI mà còn đưa Đông Nam Á trở thành một đối thủ đáng gờm trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Việc tích hợp AI vào hoạt động kinh doanh dự kiến ​​sẽ cải thiện quy trình ra quyết định, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và cải thiện trải nghiệm của khách hàng. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức liên quan đến quyền riêng tư dữ liệu, các cân nhắc về đạo đức và nhu cầu về lực lượng lao động lành nghề có khả năng quản lý và phát triển các giải pháp AI.

2. Sự phát triển của thương mại điện tử và thanh toán số

Ngành thương mại điện tử Đông Nam Á đang bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, dự kiến tiếp tục duy trì đến năm 2025. Tổng giá trị hàng hóa của nền kinh tế số khu vực đạt 139 tỷ USD vào năm 2023 và được kỳ vọng sẽ chạm mốc 186 tỷ USD vào năm 2025, tăng 16%. Động lực tăng trưởng đến từ sự mở rộng thâm nhập internet, tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh và sự phổ biến rộng rãi của điện thoại thông minh.

Các nền tảng thanh toán số đang trở thành trụ cột trong hệ sinh thái kỹ thuật số, mang đến giải pháp giao dịch an toàn và tiện lợi. Những tên tuổi lớn như Grab và Sea Ltd ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu ấn tượng trong lĩnh vực thương mại điện tử và thanh toán số, minh chứng cho nhu cầu ngày càng cao từ người tiêu dùng.

Cạnh tranh giữa các nền tảng thương mại điện tử đang ngày càng gay gắt, thúc đẩy những đổi mới mạnh mẽ trong logistics, cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm và ứng dụng công nghệ như thực tế tăng cường để nâng cao sự tương tác với khách hàng. Tuy nhiên, khu vực này vẫn đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm nguy cơ an ninh mạng, yêu cầu tuân thủ quy định và nhu cầu về cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ.

3. Thúc đẩy triển khai công nghệ 5G

Việc triển khai công nghệ 5G hứa hẹn sẽ cách mạng hóa kết nối tại Đông Nam Á, mang lại tốc độ internet nhanh vượt trội, độ trễ cực thấp và khả năng kết nối hàng triệu thiết bị đồng thời. Những tiến bộ này sẽ tạo ra làn sóng đổi mới mạnh mẽ trong các lĩnh vực quan trọng như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, giao thông vận tải và phát triển thành phố thông minh, mở ra cơ hội tối ưu hóa quy trình và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nhiều quốc gia ở Đông Nam Á, như Singapore, Indonesia và Thái Lan đã thúc đẩy triển khai mạng 5G nhằm mở ra những cơ hội tiềm năng lớn cho sự phát triển của Internet vạn vật (IoT).

Công nghệ 5G sẽ cung cấp tốc độ kết nối cực nhanh và độ trễ thấp, từ đó tạo điều kiện cho sự bùng nổ của các ứng dụng IoT như nhà thông minh, với các thiết bị kết nối và tự động hóa trong các hoạt động hàng ngày.

Bên cạnh đó, 5G còn thúc đẩy sự phát triển của xe tự lái, cho phép giao thông thông minh và an toàn hơn, cũng như hỗ trợ tự động hóa quy trình sản xuất công nghiệp, nâng cao hiệu quả và giảm thiểu sai sót.

Tuy nhiên, việc triển khai cơ sở hạ tầng 5G yêu cầu sự đầu tư lớn và hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ và khu vực tư nhân. Để tận dụng tối đa tiềm năng của 5G, các vấn đề như phân bổ phổ tần số, bảo mật mạng và đảm bảo tiếp cận công bằng sẽ cần được giải quyết một cách thấu đáo và hiệu quả. Những thách thức này đòi hỏi một chiến lược đồng bộ để xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của công nghệ 5G trong khu vực.

4. Sự trỗi dậy của công nghệ tài chính và ngân hàng số

Ngành công nghệ tài chính (fintech) tại Đông Nam Á đang phát triển mạnh mẽ, nhờ vào sự gia tăng của một bộ phận dân số chưa có tài khoản ngân hàng, sự phổ biến ngày càng rộng rãi của điện thoại thông minh và các khung pháp lý thuận lợi.

Các dịch vụ như ngân hàng số, cho vay ngang hàng và ví điện tử đang thu hút sự chú ý mạnh mẽ, mang đến những giải pháp tài chính toàn diện cho các cộng đồng chưa được tiếp cận đầy đủ dịch vụ ngân hàng truyền thống.

Kế hoạch tổng thể số ASEAN 2025 đặt ra các chiến lược quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ tài chính số, với mục tiêu mở rộng việc áp dụng thanh toán điện tử và ngân hàng số tại các quốc gia thành viên.

Đồng thời, khu vực này đang chứng kiến sự bùng nổ của các công ty khởi nghiệp fintech, mang đến những giải pháp sáng tạo trong các lĩnh vực như công nghệ chuỗi khối (blockchain), công nghệ bảo hiểm (insurtech) và quản lý tài sản, góp phần nâng cao hiệu quả và tính linh hoạt của hệ thống tài chính.

Mặc dù công nghệ tài chính mở ra cơ hội lớn cho tăng trưởng kinh tế và thúc đẩy hòa nhập tài chính, nó cũng đi kèm với những thách thức không nhỏ, bao gồm vấn đề tuân thủ quy định, bảo mật mạng và yêu cầu nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Việc giáo dục và xây dựng lòng tin đối với các dịch vụ tài chính số sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững trong lĩnh vực này.

5. Phát triển thành phố thông minh và các giải pháp đô thị

Đô thị hóa nhanh chóng ở Đông Nam Á đang là động lực thúc đẩy sự hình thành và phát triển các thành phố thông minh, với mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua ứng dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến. Những sáng kiến này tập trung vào các lĩnh vực thiết yếu như quản lý giao thông, tối ưu hóa hiệu quả năng lượng, xử lý chất thải và bảo đảm an toàn công cộng.

Theo đó, Sáng kiến Quốc gia thông minh của Singapore đóng vai trò là một mô hình điển hình trong việc ứng dụng công nghệ vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống đô thị. Chương trình này tích hợp các công nghệ tiên tiến như IoT, phân tích dữ liệu lớn và AI để tối ưu hóa các dịch vụ công cộng, quản lý giao thông, tiết kiệm năng lượng và cải thiện môi trường sống.

Các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á cũng đang tích cực theo đuổi mô hình thành phố thông minh, với các dự án nổi bật như tiểu bang Johor của Malaysia, nơi đang phát triển thành một trung tâm kinh tế kỹ thuật số, thu hút mạnh mẽ đầu tư từ các công ty công nghệ toàn cầu.

Thành công của các sáng kiến thành phố thông minh không chỉ phụ thuộc vào việc triển khai các công nghệ tiên tiến mà còn vào việc xây dựng một cơ sở hạ tầng kỹ thuật số vững chắc, phát triển một khuôn khổ quản trị dữ liệu minh bạch và hiệu quả, cũng như việc thiết lập các quan hệ đối tác công tư bền vững. Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển lâu dài và bền vững của các thành phố thông minh trong khu vực.

Phan Văn Hòa