Tồn tại gần 5 thế kỷ, chùa chợ Hến, xã Hưng Yên Bắc (Hưng Nguyên) còn lưu giữ nhiều pho tượng cổ, bia đá cổ độc đáo. Đây là di tích gắn với Lễ hội Chùa Chợ Hến nổi tiếng.
Chùa chợ Hến được xây dựng vào khoảng thế kỷ XV, từng có tên là Phúc Sơn tự, Hiến Phúc tự... Chùa tọa lạc trên sườn núi Chùa, nay thuộc xóm 3, xã Hưng Yên Bắc (Hưng Nguyên) với cảnh quan đẹp, độc đáo. Gần chùa có chợ Hến, nên từ xưa, người dân địa phương gọi là chùa Chợ Hến. Ảnh: Huy Thư Qua nhiều đợt trùng tu, tôn tạo, chùa đã có diện mạo như ngày hôm nay, với các công trình kiến trúc, như tam quan, nghi môn, hạ điện, thượng điện, nhà chờ... Hạ điện chùa Chợ Hến là ngôi nhà 3 gian nằm ngang, có nhiều bậc cấp để lên xuống, mặt trước điện được trang trí khá cầu kỳ. Ảnh: Huy Thư Thượng điện chùa Chợ Hến là ngôi nhà nằm dọc, bên trong bài trí bàn thờ xuyên suốt từ trước ra sau. Chùa hợp tự nhiều loại hình tín ngưỡng: vừa thờ Phật, vừa thờ Mẫu, vừa thờ các vị thần có công với dân, với nước. Ảnh: Huy ThưTại chùa Chợ Hến còn lưu giữ nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử – văn hóa, nghệ thuật, như sắc phong, đại tự, câu đối, long ngai, kiệu long đình cùng với nhiều tài liệu chữ Hán. Đặc biệt, tại chùa còn lưu giữ nhiều pho tượng cổ đặc sắc. Ảnh: Huy ThưSố lượng tượng cổ của chùa không nhiều nhưng đa dạng về loại hình, kích thước... Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni mang vẻ đẹp phúc hậu, từ bi được tạo tác trong dáng ngồi thiền tĩnh tại trên tòa sen, hai tay để giao nhau trên đùi khá độc đáo. Ảnh: Huy ThưHai pho tượng Phật tạc thế ngồi thiền trên tòa sen được thếp vàng có kích thước, đầu tóc, khuôn mặt trang phục tương đối giống nhau, đặc biệt là điểm nhấn giữa trán, ít thấy ở các chùa cổ trong tỉnh. Ảnh: Huy ThưTượng thánh Mẫu hoặc Phật bà ngồi chắp tay trước ngực, đầu đội mũ hoa, thân tượng khoác áo rủ nhiều nếp mang vẻ đẹp thuần Việt. Ảnh: Huy ThưMặc dù chưa xác định được niên đại tạo tác, nhưng quan sát hình dáng, nước sơn, nhiều người cao tuổi địa phương khẳng định các pho tượng cổ làm bằng gỗ ở chùa Chợ Hến đã có từ lâu đời, không dưới vài trăm năm tuổi. Ảnh: Huy ThưBên cạnh những pho tượng có kích thước trung bình cao tầm 1m - 1,3m, tại chùa còn lưu giữ những pho tượng nhỏ, chỉ cao tầm 0,3 - 0,4m, nhưng khá đặc sắc, thể hiện ở hình dáng, khuôn mặt, trang phục, mũ nón... Ảnh: Huy ThưTheo ông Nguyễn Bá Cảnh - Người trông coi chùa Chợ Hến, trước đây chùa có 1 tấm bia đá cổ gắn trên lưng rùa đã thất lạc những năm chiến tranh, hiện bên trái hạ điện, cạnh bàn thờ Địa Tạng vẫn còn 1 tấm bia ghi chữ Hán. Chùa Chợ Hến đã được xếp hạng là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp tỉnh năm 1999. Hàng năm, ngoài hoạt động lễ Phật, lễ giỗ của các vị nhân thần, tại chùa còn diễn ra lễ hội vào tháng 4, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương. Ảnh: Huy Thư
