Nhà thờ họ Nguyễn Tư, xã Trung Phúc Cường (Nam Đàn) là công trình kiến trúc được điêu khắc chạm trổ công phu, được xếp hạng là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.
Nhà thờ họ Nguyễn Tư ở xóm Tân Hoa, xã Trung Phúc Cường được xây dựng vào thời Nguyễn để thờ tổ tiên và hậu duệ của dòng họ. Được biết, họ Nguyễn Tư có nguồn gốc từ họ Nguyễn Hữu - một dòng họ nổi danh khoa bảng vùng đất Trung Cần với những danh nhân nổi tiếng như Thám hoa Nguyễn Văn Giao, Hoàng giáp Nguyễn Hữu Lập, Phó bảng Nguyễn Tư Tái, họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm... Ảnh: Huy ThưNhà thờ làm bằng gỗ có 3 gian, mái lợp ngói âm dương, phía trước mở cửa "thượng song hạ bản". Nét đặc sắc của nhà thờ họ Nguyễn Tư là kết cấu khung gỗ được điêu khắc chạm trổ công phu, đẹp mắt. Ảnh: Huy Thư Hai mặt của kẻ hiên trước và sau được chạm khắc nhiều đề tài truyền thống. Hình ảnh "tùng - lộc", "ngư võng nguyệt", "mai hóa rồng"... được thể hiện một cách sinh động, sắc sảo. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố, các tác phẩm điêu khắc trên các kết cấu gỗ nhà thờ đã ít nhiều bị sứt gãy. Ảnh: Huy ThưNhà thờ được xây dựng theo kiểu tứ trụ, xà, hạ để trơn, chuốt sống khế. Trước đây khung gỗ nhà thờ để mộc, trong lần tôn tạo gần đây đã được phun sơn để bảo vệ. Ảnh: Huy ThưĐề tài chạm khắc trên khung gỗ nhà thờ họ Nguyễn Tư khá phong phú. Ngoài hình ảnh thiên nhiên, muông thú, cỏ cây, hoa lá... còn có hình ảnh con người như "Đối tọa", "Tầm sư học đạo"... gửi gắm nhiều thông điệp mang tính nhân văn, giáo dục. Ảnh: Huy ThưTrên đầu xà ngang vì giữa, hình ảnh "phượng vũ" giang đôi cánh rộng, trong tư thế tung bay được chạm khắc một cách thanh thoát, mềm mại. Ảnh: Huy ThưDi tích nằm ở ngoài đê sông Lam, hàng năm thường bị lũ lụt, nên bàn thờ được thiết kế theo kiểu chạn thờ, cách nền nhà khoảng 1m, phía dưới để trống. Gác chạn có mộng ăn khớp với cột cái và cột quân, phía sau thưng ván kín, phía trước mở ô cửa, tạo nên hệ thống chạn thờ đặc trưng của nhà thờ họ vùng lũ lụt. Ảnh: Huy ThưTrên gác chạn có 4 cung thờ: thổ thần (đầu nhà), tổ tiên dòng họ (giữa) con cháu hậu duệ chi họ (hai bên). Trên các cung thờ có khám thờ cùng nhiều đồ tế khí cổ kính. Ảnh: Huy ThưTại nhà thờ còn lưu giữ nhiều hiện vật cổ kính như hương án, hộp sắc phong, thạp cổ, cùng nhiều đồ dùng của mệnh quan triều đình nhà Nguyễn như tráp để triện, tráp đựng sách vở... Ảnh: Huy ThưTrước đây do nạn trộm cắp hoành hành, nên bộ đại tự, câu đối khảm ngọc trai quý của nhà thờ họ Nguyễn Tư đã được gia đình ông Nguyễn Tư An, hậu duệ của dòng họ, người trông coi di tích đưa về cất giữ tại nhà, đề phòng mất cắp. Ảnh: Huy ThưĐiều đặc biệt là trong nhà thờ họ Nguyễn Tư có một tổ ong mật "khủng" khiến nhiều người đến tham quan không khỏi ngạc nhiên. Tổ ong treo dưới hạ nhà gắn với cột nhà sát tường đốc phải (trong nhìn ra) dài gần 1m với nhiều tầng mật vàng óng. Theo con cháu họ Nguyễn Tư, đàn ong mật này đã làm tổ trong nhà thờ đã 4 năm nay. Thời gian qua, mặc dù mỗi năm tại nhà thờ diễn ra nhiều kỳ lễ, tế, giỗ... khói hương nghi ngút, nhưng đàn ong vẫn ở nguyên chỗ cũ và tổ ong ngày càng to hơn. Ảnh: Huy Thư
.jpg)
