FBI cảnh báo tội phạm mạng đã sử dụng AI cho hầu hết các loại lừa đảo

Những kẻ lừa đảo đang tận dụng sự phát triển của công nghệ AI để tạo ra lượng lớn nội dung giả mạo với mức độ thuyết phục cao, đồng thời tự động hóa các chiêu trò lừa đảo nhằm mở rộng quy mô hoạt động. FBI đã chỉ ra hàng chục phương thức mà tội phạm mạng đang lợi dụng AI một cách sai trái để phục vụ cho các kế hoạch gian lận của chúng.

"Đặc biệt, AI tạo sinh (Generative AI) giúp rút ngắn thời gian và giảm bớt công sức mà tội phạm cần để thực hiện các chiêu trò lừa đảo", FBI nhấn mạnh trong một thông báo công cộng. "Các công cụ này không chỉ hỗ trợ tạo ra nội dung mà còn có thể khắc phục những sai sót do con người gây ra, vốn dĩ có thể là tín hiệu cảnh báo về hành vi gian lận".

Việc sử dụng nội dung do AI tạo ra không phải lúc nào cũng vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, khi những nội dung này được sử dụng cho các mục đích bất chính như lừa đảo, tống tiền hay các hành vi phạm tội khác, việc xác định nguồn gốc và phát hiện liệu chúng có phải do AI tạo ra hay không trở nên vô cùng khó khăn.

FBI tin rằng việc đưa ra các ví dụ cụ thể về cách AI bị lợi dụng trong tội phạm mạng sẽ giúp vạch trần các chiêu trò lừa đảo, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về mối đe dọa này.

Tội phạm mạng sử dụng văn bản do AI tạo ra để đánh lừa người đọc

Các văn bản do AI tạo ra thường mang tính thuyết phục cao, dễ dàng đánh lừa người đọc, và đang bị tội phạm khai thác để thực hiện các hành vi lừa đảo như tấn công phi kỹ thuật, lừa đảo qua email, lừa đảo tình cảm, đầu tư và nhiều thủ đoạn gian lận khác. Những nội dung này có thể bị lạm dụng trong các tình huống như:

- Tạo ra nhiều hồ sơ giả mạo trên các nền tảng mạng xã hội bằng cách sử dụng thông tin, hình ảnh, và danh tính giả để tạo niềm tin với các nạn nhân.

- Sử dụng các chiến thuật tạo phản hồi nhanh giúp kẻ lừa đảo tối ưu hóa khả năng tiếp cận và tương tác với nhiều đối tượng mục tiêu trên mạng.

- Các trang web lừa đảo thường được thiết kế với nội dung hấp dẫn, chuyên nghiệp nhằm thu hút người dùng tham gia vào các hoạt động đầu tư không minh bạch.

- Trên các trang web lừa đảo, các chatbot được tích hợp công nghệ AI được lập trình để tương tác với nạn nhân một cách tự nhiên và thuyết phục.

Tội phạm mạng sử dụng các hình ảnh giả mạo do AI tạo ra để thực hiện lừa đảo

Tội phạm mạng nhanh chóng tận dụng AI để tạo hình ảnh giả mạo đáng tin cậy, sử dụng làm ảnh đại diện, giấy tờ tùy thân, và tài liệu giả. FBI cảnh báo rằng các hình ảnh này đang phục vụ nhiều mục đích lừa đảo, bao gồm:

- Hồ sơ mạng xã hội giả mạo là công cụ trong các cuộc tấn công phi kỹ thuật, được dùng để thực hiện lừa đảo qua email, lừa tình cảm, lợi dụng lòng tin, và dụ nạn nhân vào các vụ đầu tư giả.

- Tài liệu giả mạo, như giấy phép lái xe hoặc giấy tờ tùy thân, được tinh vi bắt chước từ tài liệu chính thức, giúp kẻ gian mạo danh và đánh cắp danh tính để thực hiện các vụ lừa đảo phức tạp.

- Dùng hình ảnh chỉnh sửa tinh vi trong trò chuyện riêng tư để thuyết phục nạn nhân tin vào danh tính giả mạo, từ đó xây dựng lòng tin.

- Lợi dụng hình ảnh người nổi tiếng hoặc người có ảnh hưởng để quảng bá sản phẩm giả hoặc chương trình lừa đảo, lợi dụng uy tín của các nhân vật công chúng để tăng tính thuyết phục và lôi kéo nạn nhân.

- Sử dụng các hình ảnh về các thảm họa thiên nhiên, tai nạn thương tâm để khơi gợi lòng trắc ẩn, kêu gọi quyên góp cho tổ chức từ thiện giả, lừa nạn nhân chuyển tiền.

- Tạo ra các hình ảnh nhạy cảm của nạn nhân để tống tiền, đe dọa danh tiếng và ép buộc họ phải trả tiền hoặc đáp ứng các yêu cầu khác.

Tội phạm mạng sao chép giọng nói bằng AI để đánh lừa nạn nhân

Tội phạm mạng đã giả danh những người nổi tiếng, nhân vật công chúng, hoặc thậm chí những người quen thuộc trong mối quan hệ cá nhân của nạn nhân để lừa đảo đòi tiền. FBI đã ghi nhận một số trường hợp trong đó âm thanh do AI tạo ra được sử dụng như một công cụ tinh vi, bao gồm:

- Sử dụng AI để tạo âm thanh giả giọng người thân, mô phỏng tình huống khẩn cấp để khai thác lòng trắc ẩn và lừa nạn nhân gửi tiền hoặc trả tiền chuộc.

- Lợi dụng công nghệ tạo âm thanh bằng AI để qua mặt xác thực giọng nói, chiếm quyền truy cập vào tài khoản ngân hàng và thực hiện giao dịch trái phép, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nạn nhân.

Tội phạm mạng sử dụng các video do AI tạo ra trong các cuộc gọi video lừa đảo

FBI cảnh báo rằng tội phạm mạng ngày càng tận dụng công nghệ AI để tạo ra các video giả mạo trông chân thực và đáng tin cậy, bao gồm những nội dung như:

- Sử dụng các video giả mạo được tạo bằng AI để thực hiện các cuộc trò chuyện trực tiếp qua video, giả danh lãnh đạo công ty, nhân viên cơ quan thực thi pháp luật, hoặc các cá nhân có thẩm quyền khác nhằm lừa đảo và chiếm đoạt lòng tin của nạn nhân.

- Sử dụng các video giả mạo để thực hiện các cuộc trò chuyện riêng tư, nhằm “chứng minh” rằng người đang liên hệ trực tuyến là một cá nhân “thật” và đáng tin cậy, từ đó thao túng nạn nhân một cách hiệu quả hơn.

- Lợi dụng các video giả mạo được tạo ra để làm tài liệu quảng bá những chương trình đầu tư lừa đảo, thường chứa nội dung sai lệch hoặc hư cấu nhằm thu hút và đánh lừa nhà đầu tư. Những video này được thiết kế để tạo cảm giác chuyên nghiệp và đáng tin cậy, từ đó thuyết phục nạn nhân đổ tiền vào các dự án không có thật.

Và những khuyến cáo của FBI để bảo vệ chính mình trước tội phạm mạng

Việc nhận diện các hành vi lừa đảo được tạo ra bằng AI ngày càng trở nên phức tạp, khi chúng được thiết kế tinh vi để qua mặt cả những người có kinh nghiệm. Trước thực trạng này, FBI cung cấp một số gợi ý hữu ích để giúp bạn tự bảo vệ bản thân trước các mối đe dọa tiềm ẩn.

- Hãy thiết lập một từ hoặc cụm từ bí mật trong gia đình bạn, để sử dụng như một phương pháp xác minh danh tính trong những tình huống khẩn cấp.

- Các hình ảnh hoặc video do AI tạo ra thường tồn tại những sai sót, có thể làm lộ tính giả mạo. Những dấu hiệu này bao gồm bàn tay hoặc bàn chân méo mó, răng hoặc mắt trông bất thường, khuôn mặt không cân đối hoặc thiếu rõ ràng, và các phụ kiện như kính hoặc trang sức trông không thực tế.

Ngoài ra, còn có thể xuất hiện những điểm bất thường khác như bóng đổ không chính xác, hình mờ không tự nhiên, độ trễ tăng cao trong thời gian thực, giọng nói không đồng bộ, và chuyển động thiếu sự mượt mà hoặc thiếu chân thực.

- Hãy chú ý lắng nghe cẩn thận giọng điệu và cách sử dụng từ ngữ, bởi đây có thể là những manh mối quan trọng để phân biệt giữa một cuộc gọi thật từ người thân yêu và giọng nói giả mạo được tạo ra bằng AI.

- Cẩn trọng với nội dung trực tuyến liên quan đến hình ảnh và giọng nói của bạn. Hãy đặt chế độ riêng tư cho các tài khoản mạng xã hội, đồng thời giới hạn danh sách người theo dõi chỉ gồm những người mà bạn thực sự quen biết. Những biện pháp này giúp giảm thiểu nguy cơ thông tin cá nhân của bạn bị kẻ gian lợi dụng cho mục đích lừa đảo.

- Không bao giờ chia sẻ thông tin nhạy cảm với những người mà bạn chỉ gặp qua mạng hoặc qua điện thoại. Đồng thời, tuyệt đối không chuyển tiền, thẻ quà tặng, tiền điện tử, hoặc bất kỳ tài sản nào cho những người bạn không biết rõ hoặc chỉ có liên hệ trực tuyến hay qua điện thoại.

Một nguyên tắc quan trọng là đừng vội tin tưởng bất kỳ ai gọi đến cho bạn. Thay vào đó, hãy chủ động tra cứu thông tin liên lạc chính thức của ngân hàng hoặc tổ chức liên quan trên các nguồn đáng tin cậy và gọi trực tiếp đến số điện thoại được cung cấp trên trang web chính thức.

Phan Văn Hòa